Prawo rodzinne. - wykłady" liczy 7 stron. Z jej treści możemy dowiedzieć się więcej na takie tematy, jak: rodzina agnatyczna, wejście żony pod władzę męża, stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami, rozwiązanie małżeństwa.
P R A W O R Z Y M S K I E - P R A W O R O D Z I N N E
Rodzina agnatyczna.
Rzymska familia agnacyjna była organizmem monokratycznym i patriarchalnym. Na jej czele stał pater familias, którego władzy podlegała cała familia. Mianem tym obejmowano początkowo na równi majątek jak i osoby podległe władzy.
Zwierzchnikiem rodziny, mającym władzę nad podległymi mu osobami, mógł być tylko obywatel rzymski, mężczyzna. Jego władza, pierwotnie jednolita w stosunku do wszystkich osób, była jeszcze w Ustawie XII Tablic mało zróżnicowana i zwała się manus. Oznaczało to „rękę” - rękę karzącą, ale też strzegącą i wspomagającą. Ale już w tym okresie można zauważyć pewne zróżnicowanie władzy pater familias w stosunku do różnych członków rodziny. Nad dziećmi ojciec miał władzę zwaną patria potestas. Dla określenia uprawnień w stosunku do żony, o ile ta pozostawała pod jego opieką zachowano dawną nazwę - manus. W skład familii wchodziły też personae in mancipio - czyli osoby wolne, sprzedane zwierzchnikowi rodziny przez innego pater familias.
W najstarszym prawie rzymskim cała struktura rodziny opierała się na podległości władzy pater familias. Za spokrewnione ze sobą uważano tylko te osoby, które podlegały władzy tylko jednego pater familias, aktualnie lub przed jego śmiercią. Spokrewnione było więc ze sobą rodzeństwo będące pod władzą swojego ojca. Spokrewnione były też dzieci synów, ponieważ podlegały władzy wspólnego przodka. Taki rodzaj pokrewieństwa, wynikający z podległości władzy wspólnego przodka, zwano pokrewieństwem agnacyjmym (agnatio).
Jak długo żył pater familias, osoby podlegające jego władzy pozostawały osobami alieni iuris. Mogły one stać się osobami sui iuris w sposób naturalny - na skutek śmierci pater familias, i wtedy pozostawały nadal złączone więzią agnacyjną; lub sztuczny - np. przez emancipatio - czyli wyzwolenie spod władzy ojcowskiej. W tym ostatnim przypadku przestawały być krewnymi agnacyjnymi.
Do rzymskiej rodziny agnacyjnej wchodziło się poprzez urodzenie w prawnie uznanym małżeństwie, a także przez akt prawny (conventio in manum, adoptio, adrogatio).
Jeżeli władza familijna gasła (przez śmierć lub capitis deminutio zwierzchnika), familia agnacyjna rozpadała się na tyle części, ile osób było bezpośrednio podległych władzy zwierzchnika, przy czym mężczyźni stawali się z kolei zwierzchnikami własnych familii.
Rodzina kognatyczna - linie i stopnie pokrewieństwa.
Rodzina kognatyczna była oparta na pokrewieństwie naturalnym, idącego poprzez rzeczywiste węzły krwi. Pojęcie kognacji nabierało coraz większego znaczenia od schyłku republiki, a w ustawodawstwie Justyniana kognacja wyparła ostatecznie agnację.
Wypracowany w prawie rzymskim sposób obliczania pokrewieństwa pozostaje aktualny tak we współczesnym prawie cywilnym jak i kanonicznym. Dla lepszego zrozumienia problemu można posłużyć się schematem:
(…)
… manus. Dokonywało się to przez osobny akt prawny: confarreatio difarreatio; coëmptio i usus remancipatio.
Konkubinat.
Konkubinat (concubinatus) był to trwały związek dwóch wolnych osób, zawiązany i utrzymywany celowo jako związek pozamałżeński, bez affectio maritalis - bez woli nadania temu związkowi charakteru związku małżeńskiego. Taka forma współżycia rozpowszechniła się w okresie pryncypatu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)