Rzeźba sarkofagów od edyktu mediolańskiego Sarkofag św. Heleny, ok. 306 rok - pogańska treść (walka Rzymian z barbarzyńcami)
- porfirowy
- girlandy
- blok wsparty na postaciach lwów (etruska tradycja)
Sarkofag Konstantiny, 350 - 360 r. - treść - winobranie - znaczenie symboliczno-chrześcijańskie paralela między tłoczeniem wina a eucharystią
- symboliczne motywy pawia, baranka
Sarkofag z Dobrym Pasterzem z kościoła św. Jana na Lateranie w Rzymie, 2 połowa IV wieku - Dobry Pasterz z ofiarą eucharystyczną w tle
- relief jednoplanowy
Sarkofag ze scenami wskrzeszenia Łazarza i legendą Jonasza, przełom III i IV wieku - tematyka chrześcijańska, typologiczna
Rzymski Sarkofag z mitem Endymiona ok. 210 roku Sarkofag Adelfii i Waleriusza 340 r. - portret małżeński w medalionie centralnym
- nieproporcjonalne figury, schematyczne szaty, niewyszukane gesty
- szereg scen typologicznych, religijnych
- pojawia się postać Matki Bożej
Sarkofag kolumnowy ze sceną Traditio Legis groty św. Piotra w bazylice watykańskiej, ok. 350 - 360 rok. - Chrystus nauczający i przekazujący prawa apostołom
- kolumny
- ofiara Abrahama, obmycie rąk
- relief wypukły i miękki, wiele planów
- żywa wzajemna relacja postaci
Sarkofag prefekta Juniusza Bassusa z bazyliki św. Piotra 359 r - scena Traditio Legis w centrum
- nieuporządkowane sceny rozdzielone kolumnami
- sceny: pojmanie św. Pawła, Pojmanie Chrystusa i inne
- Chrystus hellenizujący
Fronty sarkofagów z drzewami IV wiek Sarkofag Gorgoniusza koniec IV wieku - kompozycja statyczna, izokefaliczna
- apostołowie trzymający zwoje
- para małżeńska już nie sportretowana, lecz oddająca hołd
Sarkofag z San Ambrogio w Mediolanie, koniec IV w - w szczycie monogram XP
- symbolika - monogram Chrystusa IX lub XP stał się symbolem Konstantyna
Sarkofag książęcy z Corona Triumfale i chrystogramem IX, Konstantynopol, V w Sarkofag biskupa Teodozjusza z Rawenny, VI wiek -symbolika w??, narracyjność
-płytki relief
Architektura prowincji zachodniej w IV wieku Mediolan -miasto bardzo dobrze położone, z rezydencją cesarską
-teren działalności św. Ambrożego, który miał wielką siłę oddziaływania, wywierał wpływ na uprzywilejowanie chrześcijaństwa (usunięcie Boginii Wiktorii z senatu). Pozostawał w bliskim związku z Teodozjuszem Wielkim (dochodziło do konfliktów na tle liberalnej polityki wobec pogan). Za jego czasów zaszedł pierwszy objaw ukorzenia się cesarza przed władzą kościelną - bez insygniów władzy wszedł do kościoła pokutować.
(…)
…. Jana Studios w Konstantynopolu)
3. Bazylika na planie krzyżowym (pierwszy kościół w Efezie)
4. Bazylika na planie krzyża greckiego (Kaoussue w Antiochii, Qala'at Semaan w Syrii)
5. Bazylika o motywie trikonchosu (Hermopolis)
Style lokalne:
Syria
-wyszli stąd ważni ojcowie kościoła -w VII wieku zamknięta przez Arabów
-zachowało się dużo kościołów, w stanie nieprzekształconym
-była dość silnie…
… kościół na planie centralnym, balkony, kolumnada, miedziany dach, bogato zdobiony.
*Martyrium św. Babylasa w Antiochii Kaoussie - poczatek 379 roku, plan krzyża greckiego.
*znany ze wzmianek Palia Eclessia - kościół z arkadowym belkowaniem, charakterystycznym dla lokalnej architektury.
-trzynaowowa bazylika, kryta dachem, wejście z boku budowli, osobno dla kobiet i mężczyzn. Prezbiterium zamykane…
…
- kościół halowy, na planie krzyża, atrium, eksedry, ołtarz na skrzyżowaniu ramion
3. Bazylika Nova
Trewir
1. Aula Regia w Trewirze ok. 350 r.
2. Bazylika bliźnia w Trewirze
- przykład kompleksu biskupiego łączący w jednym miejscu pomieszczenia o różnym znaczeniu liturgicznym
- dwa bliźniacze zespoły - bazylika północna i bazylika południowa
- obiekt nie zachował się
- sala trójnawowa, pomiędzy bazylikami…
… i Jerozolimie - powstały dwie wielkie Memorie - Bazylika Narodzenia i Grobu Świętego
* Bazylika Narodzenia w Betlejem, przed 333, przebudowana w VI wieku (ufundowana przez Konstantyna z dużym udziałem św. Heleny. Atrium, pięć naw, duży dziedziniec, plan kwadratu, oktogon nad grotą narodzenia, małe pastoforia zakrystyjne przy części wschodniej.
Usunięto sklepienie groty, z balustrady można było oglądać miejsce…
… narodzenia. Justynian przebudował ten oktogon. Czerwone kolumny we wnętrzu.
* Kościół w Jerozolimie - Bazylika Grobu świętego, 325 rok z rotundą Anastazis(350r). W założeniu Konstantyna miał to być najpiękniejszy kościół. Budowla ta została całkowicie zniszczona. Architekci: Zenondon, Eustahios. Pięć naw, bez transeptu, pseudobazylika - nawa główna nie miala własnego oświetlenia, dodatkowy dziedziniec, rotunda Anastazis (zmartwychwstania) kryła w sobie grób Chrystusa. Obejście dwukondygnacyjne, okulus, kondygnacje okien.
Ogromne znaczenie budynku:
- duża recepcja memorii palestyńskich w świadomości była duża
- recepcja rotundy Anastazis - dzięki tej realizacji zaczął funkcjonować bezpośredni wzorzec - popularność tzw. „św. grobów”. Rotundowa konstrukcja architektoniczna wewnątrz lub obok kościoła…
… z wieńcem dużych okien. Oświetlenie - wielodzielne okna. Kapitele z impostami.
*Saloniki - Hagios Demetrios, fundacje 413 -transept, transept wewnętrzny, bazylika kolumnowo filarowa z alternacją podpór. Narteks jednolity, apsyda szeroka, półkolista - obejście dużo niższe. Krypta, apsyda z wieńcem okien, empory, kapitele oryginalne, szczątkowe mozaiki.
*Mozaika św. Demetriusz pomiędzy prefektem Leontiosem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)