To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
1. Początki państwowości, a rozwój przemysłowy ziem będących pod panowaniem Mieszka I
Wchłonięcie przez państwo Mieszka I terenów południowych-górskiech dało mu dostęp do kopalnych
bogactw naturalnych, takich jak:
- złoto:
Zastosowanie: ozdoby, waluta
Formy występowania: - złoty piasek (dno rzeki Kaczawy i Nysy Szalonej),
- kruszec rodzimy (Złotoryja,Jelenia Góra, Chojnów, Złoty Stok, Srebrna Góra,
Kłodzko, Prószków k/Opola)
Ogólnie wydobywało się wtedy w Polsce dosyć dużo złota (wg źródeł historycznych)
- srebro
- rudy żelaza (Góry Świętokrzyskie, okolice Częstochowy i Olkusza)
Zastosowanie: wyrób narzędzi, broni myśliwskiej, uzbrojenia wojennego.
Formy występowania: - rudy darniowe - występujące na głębokości do ok. 1,0m pod powierzchnia
- rudy występujące na głębokości kilkudziesięciu metrów (Góry Świętokrzyskie)
- rudy ołowiu
Zastosowanie: ozdoby, przedmioty codziennego użytku
- rudy miedzi
Zastosowanie: ozdoby, przedmioty codziennego użytku
- czarny marmur (Dębnik na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej)
Zastosowanie: budownictwo
Poczatki górnictwa i hutnictwa na terenach polskich istniało już w II wieku.
Zapotrzebowanie na narzędzia spowodował wzrost popytu na surowce. Zwiększający się popyt prowadził
do rozbudowy górnictwa, hutnictwa (kuźnic) i innych gałęzi przemysłu (nazwy miejscowości: Huta, Hutka,
Hucisko ect.)
Zakłady najczęściej budowano nad wodami (np. w Krakowie nad Rudawą) w celu wyzyskania sił
przyrody. Zwłaszcza w zakładach, które posługiwały się narzędziami mechanicznymi (np. do
poruszania miechów i młotów kuźniczych za pomocą siły wody) rozwinęła się produkcja kos, sierpów,
kotłów, pługów, noży itp. narzędzi rolniczych.
Rozwój hutnictwa żelaznego, stosującego węgiel drzewny, był tak duży, że doprowadziłdo zniszczenia
drzewostanu.
2. Przemysł wydobywczy w Tatrach i na Podhalu
Dwie gałęzie wydobycia: wydobycie kruszców (złoto,srebro,miedź) oraz górnictwo i hutnictwo rud żelaza.
Rozkwit w XV i XVI w. – Jagiellonowie poprzez przywileje królewskie, przyczyniali się do poszukiwań
rud i kruszców. Najintensywniejsza eksploatacja za Zygmunta Starego (bicie monet).
W latach 1502-1507 poprowadzono od Nowego Targu, wzdłuż Czarnego Dunajca, pierwszą drogę
prowadzącą w Tatry.
Jan Turzo (zm. w 1508 r.) – węgier, pracował w kopalniach tatrzańskich jako gwarek. Autor metody
wytapiania miedzi i srebra z rudy, odkrywca sposobu oddzielania rudy miedzi od srebra za pomocą ołowiu.
W latach późniejszych, jako przedstawiciel patrycjatu krakowskiego, usprawnił proces odwadniania
kopalni ochrony szybów przed zalewem.
Założył w Mogile (obecnie Nowa Huta) hutę-manufakturę („sajgrową”), która oprócz polskiej rudy
przerabiała również rudę słowacką.
3. Staropolski Okręg Przemysłowy – charakterystyka
SOP to najstarszy na ziemiach polskich zespółośrodków przemysłowych.
Położenie: dorzecze rzeki Kamiennej (międzyrzecze Wisły, Pilicy i Nidy)
w obrębie: Gór Świętokrzyskich, Płaskowyżu Suchedniowskiego, Garbu Gielniowskiego i
Przedgórza Iłżeckiego
w województwach:
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)