Lidia Grzesiuk „UMIEJĘTNOŚCI MENEDŻERA” Człowiek jako nadawca i odbiorca wpływu społecznego. Rodzaje wpływu społecznego Pojęcie wpływu społecznego Wywieranie wpływu jest powszechną właściwością wszelkich stosunków interpersonalnych. Niezależnie od wieku, płci, ról, cech, rodzaju związków łączących ludzi obie strony wpływają na siebie i są odbiorcami wpływu.
W bezpośrednicj kontaktach interpersonalnych każde zachowanie jest jednocześnie (Grzesiuk i Tryjarska)
reakcją na zachowanie partnera
bodźcem do kolejnego zachowania partnera
wzmocnieniem jego zachowania
Głównym narzędziem wpływu jest proces komunikowania się ludzi. Możemy je rozpatrywać na płaszczyźnie faktów obiektywnych jak i subiektywnej percepcji (nie muszą się pokrywać). Oznacza to że nie wszystkie zależności są dostrzegane i trafnie interpretowane. Dzieje się tak ponieważ wpływ bywa bardzo subtelny lub może zachodzić poza naszą świadomością, dochodzą do tego również błędne interpretacje zachowań własnych i cudzych.
Wpływ bezpośredni (mający zawsze charakter interakcji) może spowodować:
zmiany w poziomie aktywności
zmiany w obrębie procesów psychicznych (emocjonalno - motywacyjnych i poznawczych)
zmiany zachowania
zmiany sytuacji danej osoby (stosunków z otoczeniem)
Rysunek ukazujący związki przyczynowe między zachowaniami, uczuciami i myślami osób uczestniczących w interakcji:
zachowanie osoby A ⇒ myśli, uczucia osoby B ⇑ ⇓
myśli, uczucia osoby A ⇐ zachowania osoby B Istotą interakcji jest WZAJEMNOŚĆ, dwustronność oddziaływań.
Wpływ pośredni - jednostronny, jeśli występują działania zwrotne, są ono odroczone w czasie (np. środki masowego przekazu)
Wpływ może być zamierzony (cel osobisty, prospołeczny lub aspołeczny) albo niezamierzony. Spontaniczne procesy, których efektem jest wpływ (wg Argyle): naśladownictwo (np. odzwierciedlanie zachowań rozmówcy), wzmocnienia (np. potakiwanie) , sygnały niewerbalne.
REAKTANCJA psychologiczna (J.W. Brehm)- opór psychologiczny powstający w sytuacji zagrożenia swobody wyboru. Gdy odkrywamy że ktoś chce na nas wywrzeć wpływ usztywniamy własne stanowisko i pojawia się skłonność do wybierania działania przeciwnego niż zalecane. Występuje tylko gdy spodziewamy się możliwości wyboru. Lecz pomimo reaktancji ludzi podporządkowują się innym z obawy przed negatywnymi konsekwencjami odmowy lub z szacunku wobec autorytetu.
Manipulacja - świadome i planowe działania oparte na wiedzy o mechanizmach społecznego zachowania się ludzi. Jest niedostępna świadomości osoby będącej celem oddziaływań. Osoba manipulowana jest narzędziem w cudzych rękach. Jest to forma wpływu służąca osiąganiu jednostronnych korzyści.
(…)
…., jednej cechy o jakimś znaku przypisujemy osobie inne cechy o tym samym znaku: pozytywny (anielski) lub negatywny (szatański)
Etykietowanie
- interpretacja pojedynczych zachowań za pomocą względnie trwałych cech
- podstawowy błąd atrybucji- skłonność do wyjaśniania zachowania obserwowanych osób w kategoriach przyczyn wewnętrznych i stałych (np. cech charakteru) przy jednoczesnym niedocenianiu wpływów…
… w danej dziedzinie, zaufanie jakim się go obdarza (zależy od oceny intencji nadawcy- gdy negatywne postrzegane jest to jako zamiar wywarcia wpływu a nie informacja). Ale również takie cechy nadawcy jak: pozycja społeczna, rasa, atrakcyjność fizyczna, sposób mówienia. Skuteczność argumentów, apeli emocjonalnych i racjonalnych
Większość argumentów zawiera obydwie cechy, odwoływanie się do strachu…
… przed dezakceptacją
Lęk przed wyróżnieniem się i ośmieszeniem- Ludzie są bardziej aktywni i pomagający, gdy są sami w relacji z drugim człowiekiem, a częściej bierni i obojętni, gdy są w grupie / tłumie. W tłumie odpowiedzialność jest rozproszona.
Dwa sposoby osiągania akceptacji:
-podejmowanie zachowań, które w rzeczywisty sposób zwiększają wartość jednostki dla innych. (wchodzi w to także atrakcyjność fizyczna…
… potwierdzających jej słuszność. W zależności od poziomu samooceny różnie interpretujemy własne sukcesy i powodzenia. Wysoka samoocena: - powodzenie- atrybucja dyspozycyjna
- porażka- atrybucja zewnętrzna
- ludzie starają się aktywnie zwiększać spójność zachowania, wkładając i demonstrując wysiłek służący realizacji celu. Wysiłek moralnie usprawiedliwia porażkę (zrobiłem, co mogłem), ale też niesie ryzyko szukania…
…. Dlaczego?
atrakcyjność fizyczna osób występujących w reklamach (chętniej ulegamy osobom ładnym niż brzydkim + mechanizm kojarzenia atrakcyjności osoby z atrakcyjnością towaru)
jeśli coś się wiąże z pięknem, musi być również dobre - wierzymy, że piękni ludzie występujący w reklamach nie kłamią
oswajanie się z towarem - człowiek woli rzeczy znane od nowych. Efekt oswojenia: reklamowany towar jest szybciej rozpoznawany…
…. - w niektórych sytuacjach wolimi autorytarny styl kierowania - sytuacje zagrożenia.
- liberalny styl wychowania nie sprawdza się, bo dzieci potrzebują mistrzów w swoim życiu i jeśli nie znajdują ich w domu, to szukają gdzie indziej.
- autorytarna osobowość- umiłowania porządku, lęk przed nowością, dogmatyzm, bezkrytyczny stosunek do władzy i autorytetów
- „ludzie- bluszcze”- traktują autorytet jako źródło…
… (Leakey, Tiger, Fox): poczucie zobowiązania jest najbardziej ludzką cechą, która umożliwiła nam rozwój społeczny. Świadomość normy wzajemności daje komfort psych., że ludzie oddadzą nam przysługę, gdy będziemy jej potrzebować.
- Paradoks normy wzajemności - pragnienie bezinteresowności, przynajmniej materialnej. Pragniemy, by lubiano nas dla nas samych, a nie z powodu naszej użyteczności…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)