Jan Jakub Rousseau, Nowa Heloiza , przeł. i oprac. Ewa Rzadkowska, BN II 136, 1962. WSTĘP
Jan Jakub Rousseau przed napisaniem „Nowej Heloizy”.
„Nowa Heloiza”: druk 1761 r., praca nad nią 1756-1758 w zaciszu Ermitage, niedaleko Mont-morency.
Rousseau 44 lata, mistrz paradoksu, po raz pierwszy sięga po powieść.
pragnienie wiedzy obudziło się w nim w Chambery (rozmowy z uczonym lekarzem pani de Warens).
pobyt w Charmettes, przyjaźń z encyklopedystami, praktyka dyplomatyczna w Wenecji.
sława z dnia na dzień dzięki konkursowej „rozprawie o naukach i sztukach” w 1750 r.
Kompozycja i układ powieści.
Rousseau pisał „Nową Heloizę” w Ermitage'u, w którym przebywał razem z Teresą, pomoc fi-nansowa pani d'Epinay.
zachłyśnięcie się naturą - spacery po lesie Montmorency.
ideał kobiety, listy, Julia, panna z zamożnego, szlacheckiego domu, i jej nauczyciel Saint-Preux, nierówny ukochanej pochodzeniem i majątkiem.
miejsce: na brzegu Jeziora Genewskiego, w małym miasteczku Clarens.
lato-zima 1756 r. - dwie pierwsze części „Nowej Heloizy”; marzenie, wątek miłosny + problem moralny, zagadnienie szczęścia ludzkiego, obowiązków względem siebie i innych.
miłosne rozmowy osadzone mocno w realiach.
intryga miłosna + dygresje (dodatkowe problemy).
znajomość z Zofią d'Houdetot (część rysów Julii) w 1757 r.
kompozycja dowolna, męcząca dla człowieka współczesnego, wykazuje logikę i dostosowa-nie we wszystkich szczegółach do zamierzonego celu.
przeplatanie różnorodnych elementów.
współdziałanie elementu lirycznego z dydaktycznym.
charakterystyczne dla powieści XVIII wieku przeczucie.
„Nowa Heloiza” nosi na sobie wybitne piętno „Encyklopedii”:
dążenie do powiedzenia wszystkiego, co się da, o człowieku i jego życiu.
uniwersalizm powieści.
nowoczesna koncepcja człowieka (fizyczna i psychiczna).
badanie środowiska, w którym żyje, prac, które wykonuje, zwyczajów towarzyskich, rozry-wek, przesądów.
motywy, np. gospodarstwo wiejskie, dzierżawa i własność, edukacja, klęska żebractwa, nierówność stanów.
przemieszanie elementów intymnych i ogólnych.
Nowość i oryginalność dzieła.
bogata tradycja powieści francuskiej.
ulubioną lekturą Rousseau pozostała XVII-wieczna powieść-sielanka „Astrea” Honoriusza d'Urfe, płomienne listy portugalskiej zakonnicy, czy Abelarda i Heloizy; ze współczesnych dzieła Prevosta i sentymentalna powieść angielska.
„źródła”:
„Astrea” - sentymentalizm, doskonałość moralna, bogactwo myśli, subtelność analiz, piękne opisy, hołd dla uczucia.
(…)
… - wprowadzenie do fikcji własnego życia.
Rousseau ogłosił się nie autorem, a wydawcą.
„Nowa Heloiza” roztrząsa wszelkie doświadczenia wewnętrzne człowieka, nie tylko analiza miłości.
zainteresowanie religią - ateizm Wolmara, nieortodoksyjna pobożność Julii, nieco panteisty-czne zachwyty Saint-Preux na łonie natury.
ważna rola przyrody.
akcja „Nowej Heloizy” toczy się w określonym miejscu.
„zrozumienie” gór…
… pakieciku od Julii, w końcu się doczekał, otrzymał od niej portrecik.
Do pani d'Orbe - Saint-Preux składa sprawozdanie z wyjścia do opery.
Od Julii - niedawno odwiedzał ich malarz miniatur z Włoch, po kryjomu poprosiła o kopię dla Saint-Preux.
Do Julii - bardziej podoba mu się oryginał niż kopia.
26. - 27. opowiadają o lekkomyślnych odwiedzinach Saint-Preux w domu publicznym, wyrażają jego żal i rozpacz…
…, edukacji, wychowaniu, czytaniu, religii, oczekiwanie na przyjazd milorda.
4. zawiera zapytanie milorda Bomstona o tajemną zgryzotę Julii.
Do milorda Edwarda - przyczyną zgryzoty Julii jest ateizm Wolmara, pobożność Julii, o po-chodzeniu zła, prośba o szybki przyjazd milorda.
6. Saint-Preux opowiada milordowi o przyjeździe Klary do Clarens i uroczystym jej powitaniu przez cały dom, gdzie ma zamieszkać…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (1)
tygrys78917 napisał(a):
2023-06-10 16:33:38
Nie można pobrać!