. rada Stanu w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w XIX wieku
- była instytucją przejętą z Francji, kompetencje obejmowały istotne dziedziny władzy państwowej, formalnie była organem pomocniczym monarchy, początkowo w jej skład wchodzili król jako przewodniczący lub wicekról, w razie braku prezes Rady, ministrowie, wspólny z Rada ministrów i (do 1810) wspólną kancelarię. Prowadziło to do wzajemnego przenikania się funkcji tych organów władzy. Zmiana nastąpiła 12 sierpnia 1808, gdy król Fryderyk August III mianował dodatkowych 6 radców stanu; po przyłączeniu zdobytych na Austrii w 1809 terenów Galicji było już 12 radców, później zaś pojawili się ministrowie-członkowie Rady Stanu. Rada Stanu działała na podstawie dekretu królewskiego z 24 grudnia 1807 . Jej zadania łączyły w sobie zakres czynności zarówno władzy administracyjnej (włącznie z sądownictwem administracyjnym), jak i sądowniczej i obejmowały:
przygotowanie projektów aktów ustawodawczych - dekretów królewskich i uchwał Sejmu,
sądownictwo administracyjne w II instancji,
spory kompetencyjne między urzędami,
pozbawianie urzędników publicznych immunitetu sądowego,
opiniowanie raportów z działalności ministrów,
sądownictwo kasacyjne w sprawach cywilnych i karnych.
Uchwały Rady Stanu - oprócz wyroków kasacyjnych - wymagały zatwierdzenia króla. Od 1807 Rada Stanu była faktycznym rządem Księstwa, co oficjalnie potwierdzone zostało dekretami z 25 marca i 20 kwietnia 1809. W marcu 1810 utraciła jednak swą dotychczasową pozycję. Organizacja Rady Stanu ustalona została ostatecznie w 1810. Składała się ona wówczas z 4 sekcji, których zadaniem było przygotowywanie projektów uchwał w sprawach legislacyjnych i administracyjnych oraz Komisji Podań i Instrukcji, zajmującej się sprawami związanymi z rolą sądowniczą Rady Stanu.
Akta Rady Stanu z niewielkimi stratami przetrwały II wojnę światową i obecnie znajdują się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w dwu zespołach: Rada Stanu i Rada Ministrów Księstwa Warszawskiego (9 mb) i Archiwum Publiczne Potockich (korespondencja prezesa Rady, Stanisława Kostki Potockiego).
Rada Stanu Królestwa Polskiego była tworem przejętym z ustroju Księstwa Warszawskiego, w zmienionej postaci, w roku 1815.
Konstytucja stanowiła, iż Rada Stanu dzielić się będzie na Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu i na Radę Administracyjną; z czasem Ogólne Zgromadzenie Rady Stanu zwyczajowo nazywano po prostu Radą Stanu.
przygotowywała projekty prawodawcze i miała do dyspozycji 4 wydziały: Skarg i Zażaleń, Prawodawczy, Sporny oraz Skarbowo-Administracyjny.
Została zlikwidowana w 1867 w wyniku dążeń unifikacyjnych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)