Racjonalizm- Kartezjusz, Spinoza, Leibniz KARTEZJUS Z Filozofia Kartezjusza jest przejściem od scholastyki do oświecenia . Poglądy Jako filozof Kartezjusz był skrajnym racjonalistą . Niezaprzeczalny fakt istnienia myśli stał się więc jego punktem wyjścia. Idąc drogą dedukcji z faktu że istnieje myślenie można wysnuć wniosek, że istnieje też coś co myśli, czyli ja sam. Ta prosta idea została przedstawiona po raz pierwszy w Rozprawie o metodzie ( 1637 ): myślę, więc jestem ; znana jest dziś przede wszystkim jej łacińska wersja, Cogito ergo sum . Dzieło Kartezjusza Rozprawa o metodzie wywołało sensację i zapewniło mu sławę w całej Europie , gdyż było to pierwsze od czasów Arystotelesa całościowe i przekonujące podejście do filozofii, oczyszczające ją z wielu niejasnych i przyjmowanych zbyt pochopnie założeń. Zasada filozofii natury wg Kartezjusza Filozofia natury opiera się na nauce o substancjach. Ściśle biorąc substancja jest rzeczą, która niczego innego do swego istnienia nie potrzebuje . W tym ciasnym znaczeniu jedynie Bóg jest substancją, ponieważ on sam jest przyczyną swego istnienia. W szerszym pojęciu i duch i materia są substancjami, z których powstał świat, i które do swego istnienia nie potrzebują nic więcej prócz Boga, który je stworzył. Dusza i ciało nie mogłyby wejść w wzajemny kontakt, gdyby Bóg sam nie stworzył między nimi harmonii. KARTEZJUSZ METODA: miara wiedzy jest janosc i wyraznosc. To co takie jest jest pewne. Jasne i wyrazne = proste -- metoda analityczna. Nauki maja byc scisle - tak jak matematyka (tylko podejscie ilosciowe: geometria, mechanika)
SCEPTYCYZM: bo: zludzenie zmyslow, nierozpoznawalnosc jawy i snu, umyslny blad wprowadzony przez istote wyzsza. -- COGITO ERGO SUM - jedyne pewne zdanie, na nim mozna sie oprzec ( punkt archimedesowy) . Mysle, wiec jestem, jestem istota, ktora mysli, jazn myslaca jest niezalezna substancja
ISTNIENIE: bog istnieje bo jazn musi miec przyczyne, skutek nie moze byc dokonalszy od przyczyny wiec nie moglismy wymyslec idei boga, musiala byc ona nam dana. Ciala istnieja, bo zakladamy naturalnie ze istnieja, a przeciez doskonaly bog nie moze wprowadzac nas w blad
BOG: nieskonczony, nieograniczona wola (prawda i dobrem jest to co bog chce)
DUSZA: jedyna cecha: myslenie (swiadomosc)
CIALO: rozciaglosc, podzielnosc, wlasciwosci geometyczne, mechaniczna koncepcja przyrody, nie maja zdolnosci ruchu, ruch otrzymaly od boga
DUALIZM: swiadoma dusza + mechaniczne cialo
ROZUM I ZMYSLY: rozum jest jedynym narzedziem poznania, zmysly sa tylko jednym z jego wielu narzedzi
IDEE: wrodzone (niezalezne, proste, jasne, niezawodne), nabyte, skonstrowane
(…)
… mistycyzmu, panteizmu, racjonalizmu i naturalizmu Hobbesa w jednolity i spójny system. Od Majmonidesa przejął on głęboką wiarę w jedność całego bytu (monizm), od Kartezjusza - fascynację matematyką i koncepcję znalezienia racjonalnego i nie do obalenia punktu początkowego wszelkich rozumowań, zaś od Hobbesa przejął wiarę, że dobry system filozoficzny nie może stać w sprzeczności z namacalnymi faktami…
… panlogizmu. Poza metafizycznym systemem Leibniz wprowadził do filozofii: 1) teorię tożsamości wszystkich zdań i zasadę racji dostatecznej, 2) program kombinatoryki w logice, 3) zasadę ciągłości w metodologii, 4) teorię podświadomości i samowiedzy w psychologii, 5) dynamiczną teorię materii w filozofii przyrody.
LEIBNIZ
SUBSTANCJE: substancji jest wiele, sa jakosciowo odrebne (indywidualne - monady…
… pewników tworzy się całą rozbudowaną naukę.
Jego największe dzieło Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona wydane już po jego śmierci, liczące ok. 200 stron, zawiera najpełniejszy wariant jego systemu.
Panteizm racjonalistyczny
Podstawowym założeniem Spinozy było, że istnieje tylko jedna substancja, która stanowi podstawowy budulec wszechświata. Substancja ta musi istnieć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)