RACJONALIZM KARTEZJAŃSKI Rene Descartes - Kartezjusz (1596 - 1650) - Urodzony w szlachetnej rodzinie w La Haye. Miał bladą cerę i lekarze twierdzili, że umrze młodo. W 1604r. jako ośmioletni chłopiec został oddany do jezuickiej szkoły w La Fleche (?). Potem studiował matematykę w Paryżu. Ciekawość świata kazała mu w latach 1618-1629 wiele podróżować i brać udział w wyprawach wojennych. Potem osiadł w Holandii, zaś w 1649r. został zaproszony przez królowę Krystynę do Szwecji i umarł tam po roku na gruźlicę, nie zniósłszy surowego klimatu.
Kartezjusz postanowił zbudować nowy system filozoficzny, dokonać reformy nauki. Bliski był augustianizmowi i platonizmowi.
Wypracowanie metody: Za moment odkrycia Kartezjusz uważa noc z 9 na 10 listopada 1619r., którą spędził w gospodzie niedaleko Ulza (??) (Niemcy), pisze on tak, że aura tego kiedy odkrył metodę była bardzo sprzyjająca. Był sam, nie miał trosk i zmartwień. Wtedy to Kartezjusz określił cztery główne prawidła swej metody filozoficznej:
nie przyjmować nigdy żadnej rzeczy za prawdziwą, zanim jej nie poznam z całą oczywistością, jako takiej, tzn. unikać starnie pośpiechu i uprzedzeń i nie obejmować swoim sądem niczego poza tym, co się przedstawi memu umysłowi tak jasno i wyraźnie, że nie miałby żadnego powodu poddawnia tego w wątpliwość;
podzielić każde z rozpatrywanych zagadnień na tyle cząstek, na ile będzie tego wymagać lepsze rozwiązanie;
podzielić myśli po porządku, zaczynając od przedmiotów najprostszych i najłatwiejszych do poznania, a następnie wznosić się pomału, jak gdyby po stopniach, aż do poznania bardziej złożonych, należy się przy tym domniemywać prawidłowych związków nawet między tymi, które nie tworzą naturalnego szeregu;
czynić wszędzie wyszczególnienie tak dokładne i przykłady tak ogólne, abym był pewny, iż nic nie opuściłem.
Ta metoda pozwoliła Kartezjuszowi zbudować nowy system filozoficzny, gdzie najważniejszym jelementem było m.in. „dubrum metodicum” (?) - wątpienie metodyczne prowadzące do wiedzy jasnej i wyraźnej tzn. pewnej. Jasne i wyraźne jest to, co proste (z wyjątkiem matematyki). Pomocą uprawiania nauki była tu metoda analityczna - metoda ta doprawdzić ma do powszechnej nauki (?). Centralnym punktem metody Kartezjusza było „dobrum metodicum”. Ma ono za zadanie nie dopuścić do przyjęcia tezy, która mogła by się okazać nieprawdziwą. To, co jest prawdziwe można dowieść, a w nauce niczego nie wolno przyjmować „na kredyt”. Jako, że wiedza ma być jasna i pewna, a taką wiedzę gwarantuje nam matematyka, w której przecież nie może być miejsca na niejasności i wątpliwości, Kartezjusz wprowadza postulat zmatematyzowania całej wiedzy. Całą wiedzę należy wyrazić matematycznie.
(…)
…:
istnienie Boga wynika z faktu istnienia jaźni bo jaźń, jako niedoskonała nie może istnieć sama z siebie, lecz musi mieć ostateczną, doskonała przyczynę - Boga;
posiadamy ideę Boga, a skoro ją posiadamy, to musi istnieć Bóg, który ją w naszym umyśle wytworzył (przy dowodzeniu istnieniu Boga posługiwał się Kartezjusz także dowodem ontoligicznym św. Anzelma).
Dowód na istnienie ciał: dopiero po ustaleniu istnienia Boga można dowieść istnienia ciał. Dowodzenie Kartezjusza było w tym punkcie zawiłe: Kartezjusz mówi, że mamy skłonność do uznawania realności ciał, lecz skłonność ta choć naturalna może być złudna. Jednak twórcą naszego umysłu jest na pewno Bóg, który jest doskonały, dlatego trudno przypuścić, że wprowadza nas w błąd. Ciała zatem istnieją realnie. W dowodzeniu istnienia Boga i ciał Kartezjusz…
… są przez przedmioty zewnętrzne, tzw. siły życiowej. Te siły życiowe mają siedlisko we krwi, a w zależności od temperamentu osoby wywołują afekty. Siły te komponując się z flegmą i krwią wytwarzają różne afekty.
Kartezjusz wyodrębnił ich sześć:
podziw
miłość
nienawiść
pożądanie
radość
smutek.
Reguła etyczna: Należy panować nad afektami i utrzymywać je w granicach użyteczności. Kartezjusz uważał, że afekty skłaniają…
… wychodzi od naszej jaźni zwracając w pierwszym miejscu uwagę na to, że mamy ideę Boga i jesteśmy skłonni do uznawania istnienia ciał.
Kartezjusz wymieniał przymioty Boga, duszy i ciał, których istnienia dowiódł wcześniej:
Przymioty Boga: nieskończoność , nieograniczona wola (woluntaryzm);
Przymioty duszy: dusza jest przede wszystkim świadoma. Świadomość obejmuje wszystkie funkcje psychiczne łącznie z xxxx…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)