„Geneza zjawisk dewiacji i przestępczości nieletnich a realizacja systemów profilaktyki wobec młodzieży nieprzystosowanej społecznie.” W ostatnich latach można zaobserwować znaczny wzrost zjawisk patologii społecznej i różnych form dewiacji z udziałem młodzieży. Granica wiekowa sprawców czynów przestępczych, szczególnie przeciwko życiu i zdrowiu, znacznie przesunęła się w dół, a wiele różnych czynów dokonywanych jest w dobrze zorganizowanych młodzieżowych grupach przestępczych. Najbardziej jednak odczuwanym przejawem dewiacji młodzieży stała się narkomania i związana z nią przestępczość. W obliczu tych nowych zjawisk wiele instytucji wychowawczych i służb społecznych okazało się bezsilnymi. Kryminologowie, badając zjawisko przestępczości nieletnich wyróżniają podłoże, genezę i motyw przestępstw nieletnich, przy czym punkt ciężkości przesuwa się na płaszczyznę psychologiczną, subiektywną, tj. nie na układy i procesy obiektywne, zwłaszcza środowiskowe, w których kręgu znajduje się nieletni, lecz na sposób psychicznego ,,odbioru” tych warunków obiektywnych (podłoże) oraz na reakcje nieletniego na te przeżycia psychiczne (geneza). Czynniki wpływające na zachowanie dewiacyjne nieletnich i dzieci objaśnia, zgodnie ze swymi założeniami, teoria psychoanalityczna, która kładzie szczególny nacisk na kompleksy, konflikty przeżywane przez jednostkę w okresie dzieciństwa (utrata uczuć ze strony matki, stany emocjonalne o treści ambiwalentnej względem rodziców, rodzeństwa, kwestia identyfikacji z rodzicami, proces uzyskiwania własnej tożsamości osobowej itd.). Wiele z tych objaśnień znajdziemy w poglądach kryminologicznych, które wprost do osiągnięć psychoanalizy się nie odwołują. Stanowisko klasycznej psychoanalizy w tych sprawach zostało skorygowane przez podkreślenie znaczenia tła kryzysów psychospołecznych, pojawiających się w każdej fazie wczesnego wieku jednostki, jak również układu stosunków, w którym się ona znajduje. W okresie wczesnego dzieciństwa na czoło wysuwa się układ stosunków z rodzicami, a kryzys psychospołeczny pojawia się w poczuciu autonomii z jednej strony, a wstydu i zwątpienia z drugiej. W wieku zabaw układ styczności międzyludzkiej wyznacza najbliższa rodzina, a jednocześnie pojawia się tendencja do ujawnienia własnej inicjatywy, czemu towarzyszy poczucie winy. W wieku szkolnym zakres stosunków z innymi obejmuje sąsiadów i szkołę, a kryzys psychospołeczny występuje na tle tendencji do pilności z jednej, a przeżywania poczucia winy z drugiej strony. W wieku dorastania (pokwitania) moment krytyczny przejawia się w walce wewnętrznej o odzyskanie własnej tożsamości osobowej. Nieletni włącza się w sferę stosunków z grupą rówieśników, adaptując wzory przywódców grup. Mając na względzie zmieniające się i zazębiające układy wzajemnych stosunków nieletniego z innymi osobami wyróżnia się zazwyczaj środowisko rodzinne, szkolne oraz grupy koleżeńskie (zabawowe). Ogromną wagę przywiązuje się zwłaszcza do warunków środowiska rodzinnego. Wysuwa się tu na czoło strukturę rodziny (sieroctwo i półsieroctwo, rodzina rozbita, wpływ stosunku ojczyma bądź macochy itd.). Badania wykazały, że tylko około 50% dzieci wykolejonych miało obojga rodziców, a tylko 40% spośród badanych nieletnich przestępców żyło w rodzinie o normalnej strukturze. Okazało się, że wielu nieletnich przestępców pochodzi z rozbitych rodzin. Te wyniki uzyskuje się za pomocą wskaźników zobiektywizowanych, którymi są: utrata jednego z rodziców, ich rozwód lub separacja. Dla
(…)
… podstawową w sprawowaniu opieki i koordynowaniu zabiegów profilaktycznych w stosunku do tej części dzieci i młodzieży, której grozi wykolejenie społeczne, powinna być szkoła. W związku z tym nie tylko oczekuje się od szkoły realizacji funkcji dydaktycznych, ale zwiększa się wymagania w zakresie pełnienia funkcji opiekuńczo-wychowawczych, ochrony dzieci i młodzieży przed nieprzystosowaniem społecznym…
… ludzi dorosłych, nie będą przystosowani do wymagań życia w społeczeństwie i nie staną się jego pełnowartościowymi członkami. Życie nieletniego skoncentrowane jest wokół trzech grup społecznych - rodziny, szkoły, grupy rówieśniczej. Te trzy grupy odgrywają decydującą rolę w procesie socjalizacji dziecka i dorastającego. Występujące zaburzenia w przystosowaniu społecznym jednostki najczęściej są reakcją…
… sądownictwa dla nieletnich, nie tyle represja staje się celem takiej ingerencji, lecz raczej wychowanie i poprawa oraz staranie o usunięcie czynników, które doprowadziły do wykolejenia społecznego nieletniego. Kierunek ten zgodny jest z aktualną tendencją światową w sferze walki z przestępczością młodzieży, by w postępowaniu z młodzieżą przestępczą położyć nacisk raczej na poprawę i rehabilitację, niż na karę i represję. Punktem wyjścia do wszelkich rozważań nad systemem zapobiegania zjawiskom wykolejenia społecznego dzieci i młodzieży winna być diagnoza obejmująca zarówno rozmiary i przejawy samego zjawiska, jak i aktualny stan systemu zapobiegania. Diagnoza ta, wzbogacona o wiedzę o czynnikach genetycznych wykolejania się dzieci i młodzieży, pozwala bowiem na ustalenie potrzeb w zakresie…
… innym formom opieki, ile bardziej intensywnemu oddziaływaniu wychowawczemu w zależności od potrzeb. Zapobieganie przestępczości nieletnich i młodocianych należy przede wszystkim do wyspecjalizowanych ogniw administracji państwowej, zajmujących się oświatą i wychowaniem, organizacji młodzieżowych oraz sądów rodzinnych.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)