Tematem przewodnim notatki jest GUAM.
Opisane są stosunki między krajami: Kazachstan i Uzbekistan, Tadżykistan i Uzbekistan, Kirgistan, Turkmenistan, Uzbekistan.
Dodatkowo: stosunki krajów Azji Środkowej z Rosją, odrodzenie Wielkiego Szlaku Jedwabnego Europa-Kaukaz-Azja, Szanchajska Organizacja Współpracy, Stosunki krajów Azji Środkowej z Chinami, organizacja współpracy ekonomicznej.
Procesy integracyjne i relacje społeczno-polityczne na obszarze WNP.
Wykład V. 17.04.2007.
Procesy integracyjne na obszarze Azji Środkowej.
GUAM.
Omówiono na poprzednich dwóch wykładach: Euroazjatycką Wspólnotę Gospodarczą
Organizację Centralnoazjatyckiej Współpracy
Procesy integracji na obszarze Azji Środkowej mają także tendencję zaciśnienia współpracy z krajami ościenymi regionu jak z udziałem tak i bez udziału Rosji. Dotyczy to współpracy w ramach Szanchajskiej Organizacji Współpracy oraz programu TRACECA.
Kazachstan.
Na specyfikę polityki zagranicznej rzutują wielorakie uwarunkowania, tkwiące w przynależności do WNP, powiązaniach z innymi mocarstwami oraz państwami Azji Centralnej. Kazachstan i Uzbekistan. Oba kraje rywalizują o prymat w regionie między sobą od chwili rozpadu ZSRR. Ujawniają się również różnice w pojmowaniu tego prymatu i środków, jakie mają to zagwarantować. Kazachstan nie dysponuje atutami Uzbekistanu - potencjałym militarnym i demograficznym, konsolidacją etniczną i oddaleniem geograficznym od Rosji. Kazachstan znacznie przewyższa Uzbekistan zasobami naturalnymi (ropa kaspijska, metale) i zaansowaniem w reformie gospodarki i budowie nowoczesnego państwa. Nie jest w stanie jednak zagrozić militarnej potędze Uzbekistani i ma podobne jak Kirgizja, problemy z granicą państwową. Wszytsko to rodzi określone implikacje dla polityki Kazachstanu wobec Rosji. O wiele bardziej, niż Uzbekistan, zmuszony jest współpracować z Rosją na polu politycznym, wojskowym i gospodarczym (chociażby przez udział w Układzie Bezpieczeństwa Zbiorowego, EwrAzEs i in.). Swoją pozycję wobec Uzbekistanu stara się zatem budować na współpracy z Rosją. W bezpośredniej rywalizacji stawia na instrumenty ekonomiczne: wielokrotnie odzyskiwał od silniejszego sąsiada zaległości finansowe - budując tym samym własny prestiż - przez blokady gospodarcze np. wstrzymywanie ruchu kolejowego z Uzbekistanu do Rosji, blokowaniem połączeń telekomunikacyjnych itp. Rywalizacja Uzbekistanu i Kazachstanu jest zatem przejawem zderzenia dwóch filozofii państwa, polityki oraz wizji miejsca i roli tych krajów w Azji Centralnej. Tadżykistan.
Sąsiaduje z Kirgistanem i Uzbekistanem. Stosunki z tymi sąsiadami pozostają złożone z uwagi na przeszłość historyczną, a także na obecność mniejszpści uzbeckiej w Tadżykistanie. Mniejszość uzbecka w Tadżykistanie prowadzi destrukcyjną działalność w stosunku do Uzbekistanu. W opinii władz uzbeckich działalność ta jest prowadzona za cichą zgodą władz tadżyckich, co dodatkowo komplikuje sytuację i wprowadza element konfliktowy w stosunkach tadżycko-uzbeckich. Stosunki z Kirgistanem pozostają bardziej kooperatywne i nie są obciążone tego typu problemami, jak w przypadku Uzbekistanu. Również pozycja Kirgistanu w układzie regionalnym pozostaje bardziej zorientowana na Tadżykiswtan, niż Uzbekistan, co ułatwia współpracę.
(…)
… wspólnej granicy na Morzu Kaspijskim sprawia, że delimitacja morza posiada drugorzędne znaczenie. Skromne wskaźniki w wymianie handlowej są kompensowane przez stosunkowo istotne dla Astany dostawy gazu turkmeńskiego”. Wprawdzie napięcia w stosunkach turkmeńsko-kazachskich pojawiły się na tle problemów tranzytowych, ale nie naruszały one dobrych stosunków między obydwoma państwami. Brak…
…, Chiny, Kirgistan, Rosję, Tadżykistan i Uzbekistan. Ogólne terytorium państw wchodzących w skład SzOW wynosi 61% terytorium Eurazji, jej potencjal demograficzny - to ¼ ludności ziemi, a potencjal gospodarczy zawiera w sobie najmocniejszą po USA gospodarkę Chin. Oficjanlymi jęzkami organizacji są: język rosyjski i język chiński. Siedzibą organizacji jest Pekin. Główne etapy rozwoju SzOW. Poprzedniczką…
… regulujących poszczególne sfery wzajemnych stosunków i określających ramy współpracy. Obrazuje to intensywność tych stosunków.
Odrębnym zagadnieniem w stosunkach kirgisko-rosyjskich są kwestie narodowościowe. Na początku lat 90-ch 44% ludności Kirgistanu posługiwało się językiem rosyjskim. Jest to najlepszym dowodem na obecność w republice czynnika rosyjskiego w wymiarze społeczno-kulturowym. Stąd unormowanie stosunków kirgisko-rosyjskich w tym wymiarze posiada również istotne znaczenie. Znaczenie języka rosyjskiego nadal będzie się liczące, ale już nie porównywalnie do okresu poprzedniego.
Turkmenistan.
Dążenie do zagwarantowania pozycji umożliwiającej realizację własnych interesów narodowych wysywa na pierwszy plan stosunki z Rosją, które posiadają w tym przypadku szczególne znaczenie. Dla Turkmenistanu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)