Proces motywowania człowieka l. Teorie motywacji Dzisiaj, kiedy dorobek psychologii i socjologii jest znaczny, można zorientować się, iż poszukiwania mechanizmów motywacyjnych opierają się na pewnych ogólnych koncepcjach człowieka. Jeden nurt tych poszukiwań wypływa z koncepcji psychodynamicznej, w której główną rolę odgrywają wewnętrzne siły dynamiczne zwane popędami i potrzebami. Chęć do pracy zależy tu od potrzeb człowieka i ich zaspokajania. Drugi nurt wiąże się z koncepcją behawiorystyczną, w której istotne znaczenie przypisuje się bodźcom zewnętrznym, środowiskowym. Zachowanie człowieka jest reakcją na te bodźce i od nich zależy chęć do pracy, czy nauki. Trzeba więc badać, które z nich zachęcają, a które zniechęcają ludzi i pod tym kątem ją organizować. Ostatnio coraz więcej wagi przywiązuje się do trzeciej koncepcji człowieka, tzw. poznawczej, w której ważną rolę odgrywa świadomość. W niej bowiem syntetyzują się wszystkie elementy tak wewnętrzne, jak i zewnętrzne, zarówno przeszłe, jak i przyszłe, wpływając ostatecznie na decyzje i zachowanie się. W syntezie tej przypisuje się ważne znaczenie motywacyjne dostrzeganym wartościom oraz możliwościom , przy czym wartością jest to, co określa kierunek aktywności człowieka, zaś możliwościami wszystko to, od czego zależy osiągnięcie wartości. Wszyscy miewamy własne zdanie o motywach ludzkiego działania, a pewien zasób wyrobionych poglądów na te sprawy pomaga nam w codziennym życiu. Często zadajemy sobie pytanie, czego dana osoba pragnie, co mogłoby na nią wpłynąć, co byłoby dla niej ważne. Obrotny sprzedawca dobrze wie, kiedy odwołać się do oszczędności, kiedy zaś do potrzeb wyższego standardu życia. Lekarz, który zapomina, że pacjentom potrzebna jest jego życzliwość, nie tylko lekarstwa, spostrzega po pewnym czasie, że jego praktyka się kurczy.
Jakie zatem czynniki powodują ludźmi, skłaniają ich do określonego działania? Cóż to takiego jest motywacja? Najprościej byłoby powiedzieć, że jest to pojęcie ogólne oznaczające takie zjawiska, jak intencja, zamiar, chęć, pragnienie, życzenie, zainteresowanie czymś, obawa przed czymś itp. Różne definicje motywacji Różni uczeni głoszą różne koncepcje motywacji. Niemniej jednak powszechnie aprobuje się pogląd, że motyw jest tym wewnętrznym czynnikiem, który inspiruje, ukierunkowuje i integruje zachowanie człowieka. Motywu nie można bezpośrednio obserwować, lecz wnosi się o jego istnieniu na podstawie zachowania lub też przyjmuje się fakt jego istnienia po to, by wyjaśnić czyjeś postępowanie. Motywacje odróżniamy od innych czynników wpływających na zachowanie, takich jak uprzednie doświadczenie jednostki, jej fizyczna wydolność oraz warunki otaczające, w których się znajduje, mimo że te właśnie czynniki mogą również determinować motywację. Motyw składa się zazwyczaj z dwóch zasadniczych komponent. Pierwsza, określona terminem
(…)
…, Człowiek w procesie pracy, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych Warszawa 1982, s.48-49
E. J. Murray, Motywacja i uczucia, PWN, Warszawa 1968, s.19
J. Stoner ,Kierowanie, PWE, Warszawa,1998, s.426
J. Reykowski Z zagadnień psychologii motywacji Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1977, s.18
S. Wieczorek Podstawy Ergonomii, Oficyna Wydawnicza Politechnika Rzeszowska, Rzeszów, 1998, s.39
Tamże, s. 40
J. Stoner, op. cit. s.432
R. Kowalczuk, Psychologia pracy z ludźmi, Wydawnictwo Związkowe CRZZ, Warszawa 1971s. 22
Tamże, s. 22
Tamże, s.22
Tamże, s. 22
Tamże, s.23
Z. Włodarski, Psychologiczne prawidłowości uczenia się i nauczania, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1974 s. 80-81
E. J. Murray, Motywacja i uczucia, PWN, Warszawa, 1968, s.7 - 9
A. Loy McGinnis, Sztuka motywacji, Oficyna…
… o umiarkowanym natężeniu polepsza sprawność działania, natomiast słaby lub silny, pogarsza ją. Najszerzej znanym modelem w badaniach nad motywacją w organizacjach jest model hierarchii potrzeb Abrahama Maslowa, Teoria motywacji, wg której ludzi motywuje 5 typów potrzeb uszeregowanych hierarchicznie.Pokrótce przedstawię charakterystykę wymienionych potrzeb.
Potrzeby fizjologiczne wynikają z funkcjonowania…
…, którymi kierujesz, oczekuj tego, co najlepsze Jeśli mamy optymistyczne spojrzenie na świat, to mamy tendencję do znajdowania w ludziach i sytuacjach tego co dobre, jeśli założymy, że wokół jest mnóstwo możliwości z których można skorzystać, wierzymy w dobrą przyszłość. Ludzie , którzy są pesymistami wkoło widzą jedynie niesprawiedliwość, problemy i pecha. Najlepiej ujął ten problem Henry Ford…
… do niego
Jak udzielać rad dzieciom? Trzeba najpierw dowiedzieć się, czego one potrzebują, a potem radzić im, żeby to zrobiły. Harry Truman Nie można być z podległymi sobie ludźmi przez cały czas, by stosować wszystkie możliwe zachęty, groźby i argumenty. Zatem ostatecznym sprawdzianem umiejętności inspiratora jest działanie motywowanych przez niego ludzi, podczas jego nieobecnością Zachęcając ludzi, żeby sami siebie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)