To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
. PRAWORZĄDNOŚĆ
Poglądy na praworządność nie są jednolite. Według jednych autorów praworządność to pewna metoda kierowania społeczeństwem. Inni twierdzą, że jest to określona funkcja. Według jeszcze innych praworządność należy rozumieć jako pewną zasadę ustrojową, tak ważną, że często znajduje ona wyraz w konstytucji. Przytoczona niżej definicja jest więc tylko jedną z moż- liwych do przyjęcia.
Praworządność jest to taki stan faktyczny, w którym podstawowe dziedziny stosunków społecznych są uregulowane przepisami praw- nymi i przepisy te są przez organy państwowe ściśle przestrzegane.
Na praworządność, jak to wynika z przytoczonej definicji, składają się dwie przesłanki.
Pierwsza przesłanka praworządności to istnienie stosunkowo szerokiej regulacji prawnej, obejmującej wszystkie istotne dziedziny życia. Nie można mówić o praworządności tam, gdzie prawo jest dopiero w zalążku, zaczyna się formować i normuje jedynie niewielkie wycinki życia społecznego. Z tej m.in. przyczyny pojęcia praworządności nie odnosimy wcale do państw starożytnych i średniowiecznych, może ono się wiązać jedynie z państwem współczesnym.
Przyjmuje się, że są w państwie co najmniej dwie dziedziny życia społecz- nego wymagające uregulowania: a) sfera stosunków majątkowych między wszystkimi podmiotami prawa, związanych z wytwarzaniem i wymianą dóbr materialnych, b) sfera stosunków między państwem i obywatelami, w których państwo występuje z pozycji władczych. Zwłaszcza ta druga dziedzina ma wielkie znaczenie. Ujęcie działalności zarządzającej państwa w ramy prawa ogranicza swobodę organów państwowych w posługiwaniu się przymusem i gwarantuje obywatelom poszanowanie ich swobód. Natomiast pozostawienie organom państwa zbyt wielkiej swobody przez zaniechanie uregulowania ich uprawnień i form działania prowadzi często do wynaturzeń w działaniu organu, nadmiernego rozrostu ambicji w dziedzinie sprawowania władzy, i to nie tylko organu, lecz i poszczególnych funkcjonariuszy. Dotyczy to w głównej mierze administracji i organów jej podporządkowanych.
Drugim elementem praworządności jest przestrzeganie prawa przez wszelkie organy państwowe. Powinny one przestrzegać prawa zarówno wtedy, gdy wypełniają swe ustawowe obowiązki wobec obywateli, jak i wtedy, gdy zmierzają do wyegzekwowania ciążących na obywatelach obowiązków. Organy państwowe mogą działać tyŁko
na podstawie obowiązujących przepisów i w zakreślonych przez nie granicach. Szczególne znaczenie ma rygorystyczne stosowanie się do przepisów organów uprawnionych do stosowania przymusu (np. policji) i organów wymiaru sprawiedliwości. Każde naruszenie prawa przez te organy jest nad wyraz niebezpieczne, prowadząc z reguły do naruszania swobód obywateli
Naruszania przepisów prawnych przez organy państwowe nie można
(…)
…, że jest praworządne lub niepraworządne w zależności od tego, jak postępują organy państwowe. Natomiast stopień poszanowania prawa przez obywateli decyduje jedynie o ładzie i jest wykładnikiem stopnia świadomości prawnej społe- czeństwa.
2
4
5
…
… kontroli społecznej nad działalnością aparatu państ- wowego. Lekceważenie okazywane prawu przez organy państwa może zwrócić się przeciwko samemu państwu jak bumerang: demoralizuje liczne grupy społeczeństwa, uczy społeczeństwo lekceważenia prawa i władzy państwowej, zaszczepia mu nihilistyczny stosunek do wszelkich reguł postępowania wobec innych. Natomiast świadomość, że organy państwowe działają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)