POSTĘPOWANIA POZASĄDOWE : Postępowanie przed sądem polubownym (arbitrażowym): sąd polubowny nie jest sądem państwowym; jest on powołany zgodną wolą stron stosunku cywilnoprawnego
korzeniami ta instytucja sięga prawa rzymskiego - kiedy strony mogły oddać pod rozstrzygnięcie prywatnemu sędziemu określony spór o prawa; tych sędziów nazywano arbitrami (do dnia dzisiejszego pozostała ta nazwa dla określenia sędziów a przewodniczącego nazywa się superarbitrem) w czasach średniowiecza istniała ta instytucja i przetrwała te trudne czasy, ale te wyroki sądów polubownych nie były zrównane w skutkach z wyrokami sądów państwowych
bardzo dynamiczny rozwój sądownictwa polubownego nastąpił na ziemiach polskich w okresie rozbiorów - ta instytucja występowała pod nazwą „jednania” i społeczeństwo polskie bardzo chętnie korzystało z instytucji sądów polubownych, bo były alternatywą do rozstrzygania spraw cywilnoprawnych dla sądownictwa państw zaborczych
pod koniec 19 wieku i na początku 20 właściwie w okresie miedzy wojennym obserwujemy nie tylko na świecie, ale w Polsce bardzo intensywny rozwój sądownictwa polubownego, bo było ono również sposobem wychodzenia z kryzysu wymiaru sprawiedliwości (postępowanie wtedy było przewlekłe, drogie)
po II wojnie światowej ta instytucja w obrocie wewnętrznym nie odgrywała większej roli - spory o prawa majątkowe między jednostkami gospodarki uspołecznionej rozpoznawane były przez organy Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, ale ta instytucja nie miała nic wspólnego z instytucją sądów polubownych Państwowy Arbitraż Gospodarczy - były to państwowe organy ochrony prawnej, które powstały w Polsce w 1949 roku na wzór radziecki; w 1989 roku funkcje PAG spełniały nowoutworzone sądy gospodarcze (od 1. 10. 1989)
w alternatywnym rozstrzyganiu sporów przez sądy polubowne w stosunku do rozstrzygania sporów przez sądy państwowe, ustawodawca po przełomie ustrojowym jest niezwykle żywo zainteresowany; szczególnym wyrazem są przepisy o sądownictwie polubownym, które znalazły się w części 5 kpc przykładowe wyliczenie stałych sądów polubownych: sąd arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie
sąd polubowny działający przy Związku Banków Polskich
Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy dla Spraw Żeglugi Morskiej i Śródlądowej sąd polubowny przy Izbie Bawełny w Gdyni
sąd polubowny przy Izbie Wełny w Gdyni
sądy konsumenckie sądy działające przy poszczególnych Izbach Gospodarczych, Przemysłowych lub Związkach Sportowych
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)