28. SĄD CENTUMWIRALNY I DECEMWIRALNY. Sąd centumwiralny i decemwiralny to odmiany sądu kolegialnego różniły się od siebie zarówno ilością sędziów jak i zakresem rozpatrywanych spraw. Nazwa pierwszego pochodzi od ilości sędziów ( sąd stu mężów- faktycznie obradowało 105) a w poszczególnych sprawach w...
27. SĄDY KOLEGIALNE. W Rzymie poza procesami rozstrzyganymi przez sędziów jednoosobowo istniały i były bardzo popularne sądy kolegialne (recuperatores), które zajmowały się bardzo szerokim wachlarzem spraw. Sądy decemwiralne ( 10-osobowe) rozstrzygały procesy o wolność, centumwiralne (105 osobowe- s...
45. SKARGI ODSZKODOWAWCZE I PENALNE. Przy dochodzeniu roszczeń z tytułu przestępstwa miało bardzo istotne znaczenie miał podział powództw. Generalnie powództwa dzielono na actiones poenales czyli skargi penalne które miały za zadanie wymierzenie kary prywatnej (najczęściej wyegzekwowanie kwoty pieni...
60. SKUTKI LETIS CONSESTATIO. Skutkiem letis consestatio było powstanie zobowiązania stron do poddania się wyrokowi sędziego prywatnego na którego wyrokowanie się zgodziły. Skutkiem letis było działanie sędziego który powoływany przez pretora za obo...
77. SKUTKI WYROKU. Pierwszym skutkiem wyroku było wygasnięcie władzy sędziego prowadzącego proces co wywoływało skutek niemożności nawet przez niego samego zmiany wyroku. Najważniejszym jednak skutkiem prawnym było zakończenie procesu które nie wywoływało skutków prawnych w przypadku
118. STATUS CIVITATIS. Status civitatis był to podział mieszkańców zamieszkujących państwo rzymskie ze względu na zajmowane stanowisko w państwie pośrednio zresztą uwarunkowane pochodzeniem. Z biegiem lat wyodrębniły się 3 kategorie mieszkańców tj.
120. STATUS FAMILIAE. Status familiae jest to jeden z trzech (obok wolności i obywatelstwa) czynników wywierających wpływ na zdolność prawną w rzymskim prawie. Status ten jednym słowem określał pozycję danej jednostki w rodzinie. Osoba taka mogła mieć status osoby nie podległej niczyjej władzy (sui ...
62. TREŚĆ FORMUŁKI PROCESOWEJ. Formułka procesowa miała zazwyczaj formę zdania warunkowego. Jego pierwsza część -intentio- stanowiła przedstawienie warunku tj. stan faktyczny jaki miał miejsce w chwili zawiązania sporu pomiędzy powodem a pozwanym. Część druga zaś nazywana condemnatio była konkluzją ...
112. USTAWOWE OGRANICZENIA WYZWOLEŃ NIEWOLNIKÓW. W związku z gwałtownym spadkiem napływu niewolników połączonym z faktem ustawicznego ich wyzwalania gospodarka rzymska oparta w głównej mierze na systemie niewolniczym zaczęła kuleć. Zmusiło to organy władzy do podjęcia kroków ograniczających możliwoś...
97. ZDOLNOŚĆ PRAWNA - STATUS. Należy zaznaczyć iż pełna zdolność prawna była ograniczona spełnianiem trzech statusów : civitatis, libertatis, familiae czyli wolność, obywatelstwo i stanowisko zajmowane w rodzinie. A więc zdolność prawna - status było to czy osoba fizyczna spełniała wszystkie te waru...
