To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
5 Polityka pełnego zatrudnienia
Skąd się mogą wziąć dodatkowe inwestycje, o których mówiliśmy wcześniej? Jeśli nie nastąpi zmiana warunków podejmowania decyzji przez przedsiębiorców, to mogą one pochodzić z zewnątrz opisywanego przez nas mechanizmu gospodarczego: może to być wynik działania rządu albo zagranicy (pożyczki, inwestycje zagraniczne).
Teoria Keynesa i jego następców prowadzi w ten sposób do następującej konkluzji: jeśli samoczynny mechanizm gospodarki kapitalistycznej prowadzi do utrzymywania się równowagi z niepełnym zatrudnieniem, to potrzebna jest ingerencja rządu, który może ożywić gospodarkę uruchamiając mnożnik inwestycyjny. Dochodzimy w ten sposób do polityki pełnego zatrudnienia typu keynesowskiego. Na czym ona polega? Poniżej wymieniamy jej cztery główne kierunki.
Po pierwsze, popieranie inwestycji prywatnych, czyli podejmowanych przez przedsiębiorców.
Głównymi metodami są w tym zakresie: a) polityka taniego pieniądza, b) polityka podatkowa. O tej pierwszej mówimy więcej w innych rozdziałach. Należy jednak pamiętać, że polityka niskich stóp procentowych ma także negatywne konsekwencje. Ponadto ma ona niezbyt wielką skuteczność ze względu na ograniczoną wrażliwość uczestników życia gospodarczego na zmiany stopy procentowej. Proinwestycyjna polityka podatkowa może polegać na stosowaniu ulg dla podatników inwestujących w gospodarkę, a także na obniżaniu podatków i na szczególnej ich konstrukcji. Pierwszy sposób, choć skuteczny, sprzyja korupcji i obchodzeniu prawa. Drugi, na przykład łagodzenie lub nawet odrzucenie progresji podatkowej, chwalony przez ekonomistów, jest ostro krytykowany przez polityków o orientacji populistycznej i często przez administrację państwową. Ekonomiści uważają jednak, że niższy udział podatków w dochodzie narodowym sprzyja zwiększaniu inwestycji i pobudza aktywność gospodarczą.
Po drugie, popieranie konsumpcji. Należy tu podkreślić znaczenie trzech rodzajów działania.
1. Prowadzenie polityki podatkowej polegającej na obciążaniu podatkami w większym stopniu tych członków społeczeństwa, którzy mają większą skłonność do oszczędzania (czyli z reguły bogatszych, mających wyższe dochody). Stosując ulgi i zwolnienia od podatków dla mniej zarabiających i silniejszą progresje podatkową (oraz ewentualnie wyższy podatek spadkowy), co obciąża więcej
zarabiających, możemy spowodować, że przeciętny udział oszczędności w dochodzie spadnie na rzecz konsumpcji, co powinno zwiększać popyt i pobudzać do ekspansji gospodarczej. Niestety, takie działanie jest sprzeczne z tym, co wyżej mówiliśmy o fiskalnych metodach popierania inwestycji.
2. Interwencjonizm socjalny, to znaczy dokonywanie transferów na rzecz ubogich członków społeczeństwa. Stosuje się tu to wszystko, co powiedzieliśmy na ten temat w rozdziale 12.
(…)
…. Mowa tu szczególnie o tzw. New Deal”u prezydenta Roosevelta w Stanach Zjednoczonych i o przygotowującej wojnę polityce Hitlera i Schachta. Z gospodarczego punktu widzenia oba rodzaje polityki okazały się bardzo skuteczne
…
…. Jeśli odbiorcy nie mają czym płacić, należy udzielać im pożyczek, które następnie można umorzyć. Dodatkowy dochód z tego ożywienia posłuży do sfinansowania opisanego przedsięwzięcia. Nie można jednak zapominać, że pochopne umarzanie długów ma negatywny wpływ na rynek i na morale jego uczestników. Przykładem omawianej tu działalności był Plan Marshalla, w ramach którego Stany Zjednoczone pomogły ludności Europy…
… skorzystać z Planu Marshalla.
Na koniec tego punktu parę słów o polskiej polityce gospodarczej zmierzającej do zmniejszenia bezrobocia.
W okresie międzywojennym państwo polskie było bardzo aktywne w gospodarce. Pomińmy tu działania nie związane ściśle z naszym tematem, takie jak repolonizacja gospodarki (co najczęściej oznaczało rozbudowę sektora państwowego) czy popieranie kartelizacji…
… (bardzo kontrowersyjne przedsięwzięcie!). W latach między wielkim kryzysem a drugą wojną światową w działaniu państwa mającym na celu ożywienie gospodarki i zwiększenie obronności kraju realizowano szereg postulatów wynikających z omawianej przez nas teorii niepełnego zatrudnienia. Takie znaczenie miał wieloletni plan inwestycji państwowych oraz plan rozbudowy sił zbrojnych, z czym wiązały się inwestycje w przemysł…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)