Do zdarzeń prawnych, które odgrywają w prawie cywilnym szczególną rolę, należą czynności prawne.
Czynność prawna to taka czynność osoby fizycznej lub prawnej, która zmierza do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli.
Istotną cechą czynności prawnych jest celowe dążenie osoby fizycznej lub prawnej do wywoływania pożądanych skutków prawnych, co różni ją od wielu innych zdarzeń prawnych, na przykład czynów niedozwolonych, które wywołują skutki prawne niezależnie od woli osób i są konsekwencją naruszenia prawa.
Nieodzownym elementem każdej czynności prawnej jest co najmniej jedno oświadczenie woli. Z gospodarczego punktu widzenia najważniejszym rodzajem czynności prawnych są umowy, których przesłankę stanowią zgodne oświadczenia woli dwóch lub więcej stron. Oprócz oświadczenia woli na czynność prawną składają się w wielu przypadkach także faktyczne działania stron.
Określenie „oświadczenie woli” jest terminem technicznym, którego znaczenie w terminologii prawa cywilnego nie pokrywa się ze znaczeniem potocznym. Oświadczeniem woli w rozumieniu prawa cywilnego jest tylko taki przejaw woli, który wyraża w sposób dostateczny zamiar wywoływania skutku prawnego w postaci ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Oświadczenie woli nie musi być kierowane do innych osób ani nawet tym osobom znane, na przykład objęcie w posiadanie rzeczy niczyjej, co prowadzi do nabycia prawa własności na tej rzeczy.
Na treść czynności prawnej składają się wszystkie lub niektóre z wymienionych elementów, a mianowicie:
treść oświadczenia woli złożonego przez stronę lub strony
skutki wynikające z ustawy dla danego rodzaju czynności prawnych
skutki wynikające z zasad współżycia społecznego
skutki wynikające z ustalonych zwyczajów.
Czynność prawna pociąga więc za sobą nie tylko te następstwa, które strony zamierzyły i wyraziły w swoich oświadczeniach woli, ale i dalsze, będące niejako automatycznym następstwem czynności.
Oświadczenie woli kierowane do drugiej osoby uważa się za złożone w momencie, gdy dojdzie do tej osoby w taki sposób, by mogła się zapoznać z jego treścią.
Czynności prawne dzielą się na jednostronne i dwustronne. Kryterium podziału stanowi tu liczba stron, których oświadczenia woli są niezbędne dla skutecznego dokonania czynności prawnej.
Z czynnością prawną jednostronną mamy do czynienia, gdy do dokonania danej czynności wystarcza złożenie oświadczenia woli przez jedną osobę. Do takich czynności prawnych należy testament, udzielenie pełnomocnictwa, wypowiedzenie umowy, przyjęcie i odrzucenie spadku, objęcie w posiadanie rzeczy niczyjej, porzucenie rzeczy i in.
(…)
… może być dotknięty nieprawidłowościami, które nazywamy wadami oświadczenia woli.
Wadliwość oświadczenia woli pociąga za sobą ujemne skutki dla czynności prawnej, w ramach której oświadczenie złożono. Polegają one bądź na nieważności czynności prawnej, bądź też na umożliwieniu osobie, która złożyła wadliwe oświadczenie, wycofania się ze skutków czynności prawnej.
Przepisy kodeksu cywilnego znają cztery wady…
…, albo ma też wywołać wprawdzie skutki prawne, ale inne aniżeli wynika to z treści pozornej czynności prawnej.
Błąd jako wada oświadczenia woli polega na mylnym wyobrażeniu u osoby składającej oświadczenie o rzeczywistym stanie rzeczy albo na mylnym wyobrażeniu o treści złożonego oświadczenia. Błąd nie powoduje nieważności czynności prawnej, lecz daje osobie składającej oświadczenie woli prawo wycofania…
… prawnych. Na nieważność czynności prawnej może się w tym przypadku powoływać każdy, a nie tylko osoba, która uczestniczyła jako strona w dokonaniu tej czynności. Sąd musi ją uwzględniać z urzędu, niezależnie od tego, czy którakolwiek ze stron powoła się na nieważność czynności prawnej.
Bezwzględna nieważność łączy się także z niektórymi wadami oświadczeń woli (np. brak świadomości lub swobody w powzięciu…
… konieczne jest także wydanie rzeczy, czynność prawna ma charakter realny. Czynności realne są nieliczne, można tu wymienić umowę przechowania, umowę składu, umowę użyczenia, umowę o przewóz koleją przesyłek towarowych, ustanowienie zastawu.
Czynność prawna, aby być ważną i w pełni skuteczną, to znaczy, aby wywołać zamierzone przez strony skutki, powinna odpowiadać określonym wymaganiom. Wymagania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)