Podstawy socjologii - ćwiczenia 18.11.09 Stratyfikacja - charakterystyka, teorie i funkcje. „Stratyfikacja społeczna (uwarstwienie społeczne) - ustawienie różnych kategorii społecznych w pewnym hierarchicznym porządku, który pociąga za sobą różny dostęp do zasobów społecznych”. Jeżeli ludzie w różnych kategoriach społecznych (zróżnicowanych społecznie), zostają ustawieni w pewnym porządku, który daje im różny dostęp do dóbr społecznych, to mamy do czynienia właśnie ze stratyfikacją społeczną. Stratyfikacja oznacza, że każde społeczeństwo posiada pewien system rang. Pewne warstwy stoją wyżej, inne zaś wyżej. Ich suma stanowi system stratyfikacyjny danego społeczeństwa. Społeczeństwa różnią się bardzo co do kryteriów, wg których jednostki są przypisywane do różnych poziomów. W tym samym społeczeństwie mogą funkcjonować obok siebie różne systemy stratyfikacji, w których obowiązują zupełnie inne kryteria umiejscawiania ludzi. Stratyfikacja ma różne formy i jest cechą wszystkich społeczeństw, poza tymi najbardziej prymitywnymi pod względem rozwoju technologicznego. Jest ona cechą społeczeństw, nie poszczególnych członków. Może być usprawiedliwiana (i jest najczęściej) przez ideologię, z którą najbardziej (ideologią) utożsamiają się ci, którzy najpełniej korzystają z systemu. System ten wraz z ideologią jest przekazywany kolejnym pokoleniom w trakcie procesu socjalizacji. Stopień stratyfikacji jest określony przez to, jak nierówno rozdzielone są dobra, jak bardzo wyróżniają się klasy społeczne, jak duży ruch jest pomiędzy nimi i jak bardzo są trwałe i niezmienne. Np. w Indiach w systemie kastowym, występuje wysoki stopień stratyfikacji, ponieważ ludzie rodzą się w jakiejś kaście, która posiada zupełnie inne udziały w liczących się dobrach, niż pozostałe kasty i z której zwykle nie można wyjść. Inaczej jest w systemie klas otwartych, takim jak w demokracjach zachodnich, gdzie granice pomiędzy klasami są zmienne, a przejście z jednej do drugiej jest możliwe. Członek społeczeństwa o otwartym systemie klasowym, ucząc Teoria konfliktu wg Marksa Marks przedstawił prostą (niektórzy twierdzą ze zbyt prostą) teorię stratyfikacji - Marks, Engels, 1848r. Jego zdaniem ci którzy posiadają środki produkcji - czyli materiały potrzebne do wytwarzania dóbr - mogą kontrolować ośrodki władzy, symbole kulturowe, pracę i styl życia innych ludzi. Przez to we wszystkich społeczeństwach istnieje podstawowe napięcie pomiędzy właścicielami, a tymi, którzy środków produkcji nie posiadają - obojętnie czy są to np. wieśniacy i szlachta czy też robotnicy i kapitaliści. Ponieważ posiadacze środków produkcji mają władzę, mogą manipulować symbolami kulturowymi, tworzyć ideologie uzasadniające posiadaną przez nich władzę i przywileje, a równocześnie negujące roszczenia innych do własności i władzy. Jeśli zajdzie taka potrzeba to potrafią zastosować represje i przymus fizyczny wobec tych, którzy kwestionują ich stan posiadania i prawo do władzy. Marks uważał jednak, że ten podstawowy konflikt interesów pomiędzy „posiadaczami” a pozbawionymi władzy i środków produkcji, prowadzi nieuchronnie do sytuacji, w której może dojść do rewolucji wywołanej przez tych ostatnich, którzy pozbawieni są wpływu na wyniki własnej pracy i innych przywilejów.
(…)
…, duchowieństwo, mieszczaństwo) System klasowy- nie jest ustanowiony formalnie, jest oddolny, pozycja nie jest dana na stałe, pozycja jest osiągana; główną role pełnią nierówności ekonomiczne; bezosobowe relacje
BEZKLASOWE SPOŁECZEŃSTWO - utopijny projekt Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. We wczesnych latach 50. w Polsce posłużył on za sztandar do rozprawy z "wrogiem klasowym", uzasadniając politykę terroru…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)