Podstawy Polityki Regionalnej

PODSTAWY POLITYKI REGIONALNEJ
WYKŁADY
WYKŁAD I
1. Polityka regionalna – przedmiot, definicje, zakres badań
2. Historia i ewolucja polityki regionalnej
3. System polityki regionalnej w Unii Europejskiej oraz w Polsce
4. Cele, zasady oraz instrumenty polityki regionalnej.
 Pastuszka S., 2012 „Polityka regionalna – cele, narzędzia, efekty” Difin S.A.,
Warszawa
 Churski P., 2008 „Czynniki rozwoju regionalnego i polityka regionalna w Polsce w
okresie integracji z Unią Europejską” Wyd. Naukowe PWN
1. Kształtowanie polityki regionalnej państwa, regionu
2. Kształtowanie polityki lokalnej gmin
3. Praca w instytucjach wdrażających politykę regionalną państwa
4. Praca ekspercka: opracowania analityczno – studyjne
Ust. z dnia 6 XII 2006r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2006 nr. 227,
poz.165 z późn.zm.)
Studium upadku:
- masowa emigracja (klasa średnia)
- bezrobocie ponad 23%
- poniżej progu ubóstwa: ponad 34%
- 70 tys. pustych domów
- średnia cena domu: 7 tys. $
Polityka regionalna – świadoma i celowa działalność władzy publicznej zmierzająca do
regulowania międzyregionalnych dysproporcji rozwoju.
Zasadnicze problemy:
- jak zmniejszyć dysproporcje
- dylemat: równość czy efektywność
Detroit USA- konieczność znajomości, jakie czynniki powodują zróżnicowania (koncepcja rozwoju)
Rodzaje polityki regionalnej:
Ze względu na podmiot prowadzący politykę:
- interregionalna – polityka realizowana przez władze centralne
- intraregionalna
Wzrost gospodarczy – proces zwiększania się zasobów dóbr i usług konsumpcyjnych
Rozwój gospodarczy – wzrost, któremu towarzyszą zmiany jakościowe:
- nowoczesne struktury gospodarki
- zmiana technologii wytwarzania
- poprawa stopy życiowej
Rozwój społeczny – zmiany w postawach społecznych ludności oraz w funkcjonowaniu
instytucji publicznych.
Rozwój regionalny – pozytywne zmiany ilościowe oraz jakościowe zachodzące w przestrzeni
społeczno-gospodarczej danego regionu.
Region – podstawowe pojęcie z zakresu gospodarki przestrzennej oraz polityki regionalnej.
Brak powszechnie akceptowanych i jednoznacznych kryteriów podziału.
(W rozumieniu polityki regionalnej) – jednostka podziału administracyjnego kraju, która
posiada dużą powierzchnię, znaczną liczbę ludności, obejmuje terytorium jednolite pod
względem komunikacji, geografii gospodarczej.
Nowy sposób organizacji produkcji:
 Fordyzm: produkcja zunifikowania, masowa, długi cykl życia produktu, masowy
odbiorca.
 Postfordyzm: produkcja oryginalna, elastyczna, krótki cykl życia produktu.
Efekty: koncentracja terytorialna produkcji, wzrost, złożoność procesu wytwarzania dóbr,
szybkie zmiany przestrzeni gospodarczej – brak stabilności.
Innowacje i transfer technologii:
Wzrost znaczenia infrastruktury intelektualnej (np. sieci teleinformatyczne) spadek roli
infrastruktury materialnej (np. drogi, wodociągi)
Innowacja – jeden z najważniejszych czynników rozwoju regionalnego.Podział regionów z punktu
widzenia czynnika możliwości innowacyjnych:
- zdolne do generowania

(…)

… Zygmunta III Wazy2. Początki polityki regionalnej w okresie Wielkiego Kryzysu w 1929r.
USA: Polityka Nowego Ładu Ekonomicznego „New Deal”
- praca bezrobotnych w inwestycjach publicznych
- rozbudowa infrastruktury
Uwarunkowania integracji regionalnej w Europie po 1945r.:
Strefa gospodarki:
- zniszczenia wojenne
- rozpad systemu kolonialnego
- rozwój sił wytwórczych
Strefa społeczno-polityczna:
- radykalizacja społeczeństw
- militarne zagrożenie ze strony państw socjalistycznych
- wsparcie ze strony USA
Procesy integracyjne w Europie po 1945r.:
Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (1948r.):
- partner USA w realizacji planu Marshalla
- stworzenie programu odbudowy oraz podział pomocy USA
- wypracowanie konsultacji z USA w sprawach dotyczących Europy
- po wykorzystaniu pomocy – działania…
…. Instrumentami finansowania polityki strukturalnej są Fundusze Strukturalne:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego- Europejski Fundusz Społeczny
- Fundusz Spójności
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego:
a) Utworzony w 1975r.
b) Cel: wyrównanie dysproporcji regionalnych UE poprzez:
- zmiany struktur regionów o niskim poziomie rozwoju
- przekształcenie upadających regionów przemysłowych
c) Rodzaj wsparcia: projekty
Europejski Fundusz Społeczny:
a) Utworzony w 1975r.
b) Cel: wyrównanie różnic społecznych
c) Zadania:
- ułatwienie w uzyskaniu pracy na terenie UE
- zapewnienie pracownikom swobody przesiedlania się i zmiany zawodu
- kształcenie zawodowe kobiet i programy włączenia niepełnosprawnych do
życia społecznego
Fundusz Spójności:
a) Utworzony w 1993r.
b) Cel:
- współfinansowanie przedsięwzięć z zakresu…
… regionalnych państw członkowskich
3. finansowe wpieranie regionów problemowych
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (1975r.):
1. przystąpienie Wielkiej Brytanii do Unii Europejskiej (1973r.) – zmiana układu sił w
UE
2. polityka regionalna jako możliwość odzyskania środków wpłaconych do Unii
Europejskiej
3. Cel Funduszu:
Korygowanie dysproporcji regionalnych spowodowanych dominacją rolnictwa
4. Środki:
1,3…
... zobacz całą notatkę