To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
4. Początki państwa polskiego w średniowiecznych kronikach
a) „Kronika polska” Galla Anonima, ok. 1113
autor: cudzoziemski benedyktyn, przebywający czasowo na dworze księcia Bolesława Krzywoustego; świadomy swoich powinności i praw twórczych
bohaterem pierwszoplanowym jest Bolesław Krzywousty, z uwagi na niego przedstawiane są także czyny królów i książąt polskich
Część pierwsza: „gesta polskich królów i książąt” doprowadzone do momentu cudownego poczęcia Bolesława (a więc do 1084/1085 r.)
autor opowiada o legendarnych twórcach państwa (podania wielkopolskie, o Popielu), charakteryzuje działalność i zasługi Mieszka
dużo miejsca poświęca Gall pierwszemu królowi, Bolesławowi Chrobremu, wskazując na cechy idealnego władcy
skrótowo przedstawione panowania kolejnych władców: Mieszka II i Kazimierza I
opis panowania Bolesława Szczodrego: podkreślenie zalet rycerskich, nagana nadmiernej ambicji i próżności; opis zatargu z biskupem Stanisławem
opis panowania Władysława Hermana: głównie małżeństwo z księżniczką czeską Judytą; opis, poprzedzonych cudownym wstawiennictwem św. Idziego, narodzin Bolesława
Część druga: 1085/1086-1109
opis konfliktu Władysława ze Zbigniewem
opis cech młodego Bolesława: niezwykła dzielność, zamiłowanie do czynów rycerskich, „wiekiem chłopię, lecz zacnością starzec”; zwycięstwa wojenne, walka z opozycją wewnętrzną i ze Zbigniewem umocnienie władzy Bolesława
Część trzecia: 1109-1113
Bolesław w pełnym rozkwicie panowania, na tle walk z wrogami ościennymi: zwycięstwa nad Pomorzanami, armią cesarza niemieckiego, Czechami i Prusami; Bolesław niezwykle roztropny i odważny
autor dokonuje selekcji wydarzeń i skupia je wokół postaci władcy, są to więc „czyny” bohatera, służące jego pochwale (typowe dla historiografii europejskiej)
fakty ułożone chronologicznie (bez dat rocznych), przedstawione w postaci drobnych, autonomicznych całostek narracyjnych (struktura annalistyczna)
zdarzenia przedstawione są stosunkowo rzeczowo i krytycznie
b) „Kronika polska” Wincentego Kadłubka, XII/XIII w.
autor: wykształcony, oczytany, erudyta; biskup krakowski, związany z otoczeniem Kazimierza II Sprawiedliwego (na którego zlecenie powstała kronika)
prace nad kroniką: 1190-1208
kronika podzielona jest na cztery części, trzy pierwsze mają formę dialogu, prowadzonego przez arcybiskupa Jana i biskupa krakowskiego Mateusza; w czwartej dialog ustepuje miejsca narracji
Część pierwsza:
(…)
… Kadłubka. Część druga opracowana jest na podstawie roczników kapituły poznańskiej i gnieźnieńskiej. Nasycenie dzieła problematyką wielkopolską- głównym bohaterem jest Przemysł I (w ostatnich rozdziałach- Przemysł II). Jako idealni władcy zostali tutaj przedstawieni Bolesław Śmiały, Bolesław Krzywousty, Przemysł I (kronika panegirykiem tego władcy).
„Kronika” Janka z Czarnkowa, II poł. XIV w.
autor…
…. Poantyczna formuła heroizmu, którą zastosował tutaj Gall, łączy się z wątkiem chrześcijańskim- przyjście Bolesława na świat poprzedzone jest wydarzeniem cudownym, został on oddany pod opiekę św. Idziego, zalety jego duszy wzmocniła głęboka pobożność. Kronika Galla wpisuje się w nurt literatury parenetyczny- przedstawia wzorce osobowe godne naśladowania, moralizuje, poucza i kształtuje postawy, ukazuje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)