To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Plany oparte na kwadracie łacińskim
Załóżmy, że w eksperymencie z powtarzanymi pomiarami zmienną niezależną jest rodzaj zadania. Stosujemy trzy rodzaje zadań (A, B, C) i chcemy wykluczyć wpływ kolejności rozwiązywania zadań na zmienną zależną.
Tabela 5c.7. Plan oparty na permutacji elementów
Osoba badana (grupa osób) próba 1 próba 2 próba 3
1 A B C
2 A C B
3 B A C
4 B C A
4 C A B
6 C B A
Przy sześciu osobach badanych, każda z nich wykonuje zadania w innej kolejności. Możemy też przebadać większą liczbę osób (tzn. wielokrotność liczby 6).
Wadą schematu z tabeli 5c-7 jest to, że liczba permutacji rośnie bardzo szybko z liczbą elementów permutowanych.
n liczba permutacji (n!)
3 6
5 120
10 3 628 800
KWADRAT ŁACIŃSKI* Kwadrat łaciński pozwala planować badania z dużą liczbą poziomów zmiennej niezależnej a jednocześnie małą liczbą badanych osób. Tabela 5c.8. Plan trójczynnikowy (osoby x próby x zadania) oparty na kwadracie łacińskim 4 x 4. Kontrolujemy kolejność czterech zadań (A, B, C, D) badając tylko cztery osoby (lub wielokrotność tej liczby).
Osoba badana
(grupa osób)
próba 1
próba 2
próba 3
próba 4
1
A
B
C
D
2
B
C
D
A
3
C
D
A
B
4
D
A
B
C
* Nazwa "łaciński" pochodzi liter alfabetu łacińskiego którymi oznacza się pola kwadratu.
Jak widać:
Każde zadanie występuje tylko raz w każdym wierszu (osoba badana) i każdej kolumnie (próba). Każdy poziom każdego czynnika spotyka się dokładnie jeden raz z każdym z poziomów każdego innego czynnika. Każda ze zmiennych musi mieć taką samą liczbę poziomów, równą wymiarowi kwadratu. Gdyby liczba zadań wynosiła przykładowo 10, kwadrat (10 x 10) musiałby mieć 10 wierszy (osób) i 10 kolumn (prób).
W kwadrat łaciński można wbudować dodatkową, czwartą zmienną (a nawet więcej zmiennych). Przy czterech zmiennych otrzymujemy tzw. kwadrat "grecko-łaciński" (od liter alfabetu greckiego i łacińskiego).
(…)
… łacińskie, o wymiarach od „3 x 3” do „12 x 12” można znaleźć w pracy:
Ryszard Zieliński (1972). Tablice statystyczne (tablica 57 i 58). Warszawa: PWN.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)