PARLAMENT. STRUKTURA, SKŁAD I ORGANIZACJA WPROWADZENIE istnienie parlamentu , który skupia w sobie kompetencje ustawodawcze i kontrolne względem władzy wykonawczej, będący organem naczelnym, demokratycznie wybieranym przez Naród jest podstawową przesłanką demokratyzmu państwa ;
istotą parlamentu jest jego przedstawicielski charakter , gdyż jako jedyny powoływany jest w taki sposób by odzwierciedlić orientacje i preferencje w społeczeństwie, a ze względu na to, iż wszystkie państwa obecnie przyjmują metodę demokracji przedstawicielskiej, jest on jedynym organem zdolnym do reprezentowania Narodu;
przedstawicielski charakter sprawia, że wszyscy wybrani do niego reprezentanci muszą mieć ten sam status prawny ( zasada jednolitości składu );
ze względu na zasadę podziału władz zakazane jest, by w parlamencie skoncentrowana została cała władza, ale zasada ta nie ma charakteru absolutnego , dlatego parlament ma pewne kompetencje zahaczające o władzę wykonawczą (udział w jej powoływaniu, kontrola rządu, egzekwowanie odpowiedzialności politycznej czy konstytucyjnej), a także choć w mniejszym stopniu o władzę ustawodawczą (uchwalanie ustaw, które wiążą sędziów, powoływanie części składu TK, TS, ale TK ma wpływ na ustawy); autonomia parlamentu to uznanie wyłącznej właściwości parlamentu do podejmowania pewnych rozstrzygnięć, głównie dot. wewnętrznej organizacji i sposobu działania; aspekt formalny → tzw. autonomia regulaminowa , ale i ona ma swoją cenę, gdyż nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego; aspekt materialny → jako gwarancje swobodnego wykonywania zadań parlamentu i parlamentarzystów: autonomia personalna (wyłączność ustalania składu organów wewnętrznych); autonomia budżetowo-finansowa (wyłączność ustalania budżetu i sposobu jego wykonania); autonomia terytorialna (odrębność siedziby parlamentu i wyłączność zarządzania swoim terenem); autonomia jurysdykcyjna (wyłączność decyzji w sprawach immunitetowych i dyscyplinarnych).
prawo parlamentarne opiera się na prawie stanowionym, ale w praktyce duże znaczenie ma zwyczaj i orzecznictwo. Podstawowe uregulowania dot. Sejmu i Senatu są w Konstytucji (różne rozdziały) oraz w Regulaminie tych izb. Regulaminy mogą regulować (art. 112 w zw. z art. 124): organizację wewnętrzną izby ; porządek prac , tryb powoływania i działalność organów izby , sposób wykonywania konstytucyjnych i ustawowych obowiązków organów państwowych ( nie samorządowych ) wobec danej izby charakter prawny - kontrowersje , gdyż regulaminy, podejmowane w formie uchwał nie ograniczają swobody ich kształtowania, ale też nie mogą stanowić źródła prawa powszechnie obowiązującego, dlatego szereg regulacji musiał znaleźć się w ustawach (np. o wykonywania mandatu, czy o komisji śledczej), a określenie sposobu wykonywania obowiązków organów państwowych wobec izby ma charakter wtórny, gdyż najpierw musi być uregulowane w ustawie albo w K. Dodatkowo zarezerwowanie w/w materii dla regulaminów, stanowi zakaz regulowania ich w innej formie;
(…)
… inicjatywy ustawodawczej przez obywateli;
ustawa o współdziałaniu RM z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkowstwem RP w UE;
ustawa o finansach publicznych;
ustawa o TS.
STRUKTURA PARLAMENTU: ZASADA DWUIZBOWOŚCI
Geneza dwuizbowości
tzw. mieszczańsko-szlachecki kompromis (XVII-XIX w.) - który z czasem zdemokratyzowano (wyjątek Wielka Brytania, ale tam Izba Lordów prawie nie ma kompetencji), aż do takiej postaci jak we Włoszech, gdzie obie izby do niedawna miały tą samą legitymację wyborczą);
federalna struktura państwa - z reguły izba niższa wybierana na zasadach materialnej równości, a izba druga wybierana jako reprezentanci części składowych federacji (np. USA, Szwajcaria, Niemcy, Austria);
regionalizacja państwa - gdy regiony uzyskują daleko idącą samodzielność, czy wręcz autonomię (np…
…, a podczas prac nad Konstytucją chciano go nawet zlikwidować;
Konstytucja określa Sejm i Senat jako organy władzy ustawodawczej, ale jedynie w stosunku do Sejmu nakazuje, by wybory były 5-cioprzymiotnikowe, a w przypadku Senatu określa jedynie wymóg powszechności i bezpośredniości, dlatego podczas tworzenia ordynacji wyborczej po reformie terytorialnej państwa można było wprowadzić dowolny sposób rozdzielania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)