To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
11. Państwo opiekuńcze
Państwo opiekuńcze (welfare state) – Interwencje państwa zmierzające do czterech celów:
1. Zapewniania minimalnego poziomu materialnych i niematerialnych szans
życiowych( minimalny dochód, zaopatrzenie w mieszkanie, ochrona zdrowia,
wykształcenie i zabezpieczenie rodziny)
2. Równego traktowania wszystkich obywateli
3. Prawo do świadczeń państwa opiekuńczego, zaskarżalnych przed sądem.
4. Wyrównanie negatywnych skutków gospodarki rynkowej, a nie ich usuwanie
Państwo socjalne (Sozialstaat) – materialne lub niematerialne świadczenia państwowe w
wymienionych obszarach zabezpieczenia szans życiowych oraz regulacje prawne. Na
państwo socjalne składa się: prawo pracy z ochroną przed wypowiedzeniem, bezpieczeństwo
miejsca pracy, prawo głosu przy wypowiedziach i zatrudnieniu, ustawowe uregulowania o
współdecydowaniu o przedsiębiorstwie, uregulowania dotyczące układów zbiorowych, prawo
mieszkaniowe (ochrona najemcy przed wypowiedzeniem i uregulowania podwyżek najmu),
związanie administracji państwowej klauzulami zawartymi w konstytucji.
Przemiany państwa opiekuńczego w Europie w XXw:
wielkie oczekiwania w stosunku do przyszłości i euforia planowania na tle wysokich
stóp gospodarczego wzrostu po IIWŚ.
krytyka państwa opiekuńczego, wywołana trudnościami gospodarczymi oraz
przełomem w umysłowości prowadzącym od euforii do sceptyzmu wobec przyszłości
w latach 70.
Droga do nowoczesnego państwa opiekuńczego.
Okres powojenny to z jednej strony społeczne obciążenia skutkami wojny, które uwidoczniły
luki w ówczesnych państwach socjalnych, z drugiej zaś strony w Europie Zachodniej państwa
socjalne zostały gruntownie zmodernizowane i przebudowane. Ubezpieczenia społeczne były
na bardzo niskim poziomie. Samodzielni pracownicy w handlu, rolnictwie, transporcie i
rzemiośle pozbawieni byli ubezpieczeń państwowych. Tylko w Szwecji, Dani i WB cała
ludność miała ubezpieczenia na wypadek choroby. Jeśli chodzi o emerytury to pozostawały
daleko w tyle za rozwojem płac. Istniały, jako pomoc materialna dla rodzin w których żyją
starsi ludzie a nie jako finansowa podstawa dla samodzielnego gospodarstwa domowego ludzi
starych. Wprawdzie przejście na emeryturę w Europejskich krajach chroniło przed ubóstwem,
ale oznaczało jednocześnie znaczne obniżenie poziomu życia. W bardzo złym stanie były
także ubezpieczenia dla bezrobotnych. W krajach zachodnioeuropejskich tylko ułamek
pracowników był ubezpieczony przed startami w dochodach spowodowanymi bezrobociem.
Nadal dużą wagę miało niepaństwowe zabezpieczenie społeczne przez kasy zawodowe.
Najbardziej znany model czysto państwowego zabezpieczenia społecznego stanowiły Niemcy
( wysokie wydatki na cele społeczne, obowiązkowe ubezpieczenie publiczne, dopłaty ze
strony państwa). Na dodatek masowe skutki na zdrowiu po wojnie spowodowały znaczne
przeciążenia, które przekraczały wydolność instytucji państwa socjalnego. Udział wydatków
na zabezpieczenia społeczne (mieszkanie, ochrona zdrowia, oświata) był
(…)
… państwa europejskie upodobniały się do siebie: Początkowe różnice w
wydatkach społecznych zmniejszyły się ( współczynnik zmienności – 1974 -41%, 198037%, 1995- 17%). W najważniejszych ubezpieczeniach państwowych (emerytalne i
zdrowotne) współczynnik zmniejszył się z 40% do 5%. Coraz bardziej upodobniały się
także zasady finansowania państwowych ubezpieczeń społecznych. Powszechniejsze stały…
…, rosnącego bezrobocia oraz zagraża konkurencyjności
europejskiej gospodarki. Wystąpiono o rozluźnienie mechanizmu regulującego
państwo opiekuńcze.
2. Drugi wątek krytyki wychodził od skuteczności państwa opiekuńczego i był
wymierzony w kartel władzy. Zarzucono państwu niewielkie możliwości wpływu
nowym ruchom społecznym, w tym ekspertom, kształtujących państwo opiekuńcze na
miarę interesów. Kartel władzy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)