Psychologia osobowości cz.I EYSENYCK Czym jest osobowość według E. ? OSOBOWOŚĆ jest to mniej lub bardziej trwała organizacja charakteru, temperamentu, inteligencji i konstytucji ciała , (rzadko spotykana def i nicja). Inaczej mówiąc jest to pewna konf i guracja właściwości psychicznych, która wskazuje najedyność i niepowtarzalność adaptacji do otoczenia. W sensie strukturalnym ta konf i guracja składa się przede wszystkim z charakteru, temperamentu, itd. KONSTYTUCJA CIAŁA Jest to mało znana część teorii E. Wg. E. Wszystko co się bada, jakąkolwiek właściwość, jakąkolwiek zmienną , to zawsze wyniki uzyskane dla populacji z tej zmiennej tworzą kształt krzywej Gaussa (rozkładają się według krzywej Gaussa). Dlatego wszystkie wymiary, cechy, które charakteryzują człowieka, również można opisać w postaci takiego układu wyrażonego krzywą Gaussa (krzywą statystyczną).
Konstytucja ciała jest podstawą osobowości. Jest rozumiana dosyć szeroko, to nie jest tylko budowa ciała, ale również sposób przemiany materii, praca całego organizmu, elementów, układów, które tworzą organizm. Czyli konstytucja ciała oznacza organizm.
Właściwości organizmu są właściwościami chwytanymi na różnym poziomie. Jedną z takich właściwości konstytucji jest właśnie budowa ciała. E. uważa, że należy tu wyróżnić dwa elementy: l)budowa ciała, 2) rozmiar ciała.
(kształt) Jeśli chodzi o budowę ciała to wyróżnia on trzy typy: 1 ) leptomorfoniczna - chudy człowiek,
2) mezomorfoniczna - średnia budowa ciała,
3) euromorfoniczna - przyrost tkanki tłuszczowej (gruby).
Wg. Tego układu najczęściej (66.66% populacji), pod względem budowy ciała, występuje typ mezomorfoniczny. Natomiast po 1/6 (pozostaje 1/3) to są leptomorficy i euromoricy (12%, 12%).
Z typem budowy ciała wiążą się pewne cechy zachowania , pewne właściwości osobowościowe. Wg. E. ludzie o budowie euromorHcznej mają sk ł onności do ekstrawertyzmu. Ludzie o budowie leptomorficznej mają tendencje raczej intokrytywne. Ś redni typ nie daje szansy odczytania jakiegoś układu.
Druga zmienna tj. rozmiar cia ł a. 1 ) makerosomatyk - wielki człowiek , 2) mezosomatyk - średni,
3) mikrosomatyk - niewielki człowiek.
Podobnie jak wyżej, również według krzywej Gaussa to się rozkłada, że 2/3 populacji ma przeciętny rozmiar ciała.
Z uwagi na rozmiar ciała osoby mogą się różnić pewnymi cechami psychicznymi. Mianowicie wg. E. osoby o:
-budowie makrosomatycznej - mają sk ł onność do niezależności, szersze zainteresowania, w sytuacjach zagrożenia bardziej aktywne, bardziej agresywne, mogą mieć tendencje do bycia mniej nerwowym, mniej napiętym, bardziej wyciszone, osoby, zrównoważone, spokojne.
(…)
… powiązania teorii behawioralnych z teoriami cech i teoriami czynnikowymi) I-wszy poziom-poziom bodźca-reakcji II-gi poziom-nawyków III-ci poziom-cech IV-ty poziom-typów.
I właśnie Eyseneckowska procedura szła do poziomu typów.
Tak czy inaczej, chodzi o to, że trzy wymiary są tu kluczowe dla osobowości, tosątrzy czynniki osobowości. Wymiary oznaczają matematyczny odpowiednik posiadanych tendencji w osobowości człowieka. I te wymiary to:
1. Introwersja - ekstrawersja,
2. Neurotyzm - brak neurotyzmu
3. Psychotyzm - brak psychotyzmu.
W każdym z wymiarów znajdują się pewne (i tu jest właśnie nawiązanie do konstytucji cielesnej) dyspozycje biologiczne.
Podstawą biologiczną wymiaru ekstrawersji-introwersji są procesy pobudzania i hamowania. Jeśli w organizmie pobudzanie szybciej narasta, jest silniejsze…
… od hamowania, bo szybciej się uczy, szybciej warunkuje. Dalsze wnioskowanie E. jest, że: warunkowanie i teraz wpływy otoczenia, tworzą pewien element, który wypracowuje pewne formy zachowań, względnie trwałe, które nazywa się ekstrawersją i introwersją. Zatem intro- i ekstrawersja nie powstaje tylko na bazie biologicznej. Baza biologiczna, czyli pobudzanie i hamowanie, jest tylko pewnym dyspozytorem…
… będzie bardziej podporządkowany, bardziej zwrócony do świata wewnętrznego, szybciej się adaptuje. Są to obserwowalne fenomeny, cechy behawioralne. I dalej ekstrawersja i introwersją, z uwagi nato, że ma takie cechy, ona powoduje, czy też dysponuje do rozwoju pewnych typów umysłowości ludzkiej. Ekstrawertyk ma inny typ umysłowości i introwertyk ma inny typ osobowości ludzkiej. Ekstrawertyk buduje w sobie tzw. typ twardy…
… psychologiczne, przez stan bycia źródłem faktów psychologicznych, tym samym otoczenie przedstawia się w postaci wartości. Bo fakty psychologiczne to są pewne wartościowości. Pewne zdarzenia w otoczeniu mają dla mnie wartościowości. I na tyle na ile mają wartościowość-wyzwalają we mnie działania. Jak nie mają wartościowości, to nie wyzwalają działań.
Natomiast, gdybyśmy patrzyli z drugiej strony, fakty…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)