To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
F. Tonnies „Wspólnota i stowarzyszenie” (Agata Kozłowska)
Między wolą jednego człowieka a wolę innego mogą występować wielorakie relacje; każda taka relacja jest wzajemnym oddziaływaniem, wówczas bowiem, gdy 1 strona czyni coś albo daje, druga doznaje albo przyjmuje. Stosunki wzajemnej afirmacji. Każdy taki stosunek reprezentuje jedność w wielości albo wielość w jedności. Polega na odwzajemnianych aktach popierania, ułatwiania, wspomagania, traktowanych jako przejawy woli i jej sił. Stosunek - realne i organiczne życie, co odpowiada istocie wspólnoty, już to jako twór idealny i mechaniczny, co odpowiada pojęciu stowarzyszenia. Współżycie poufałe, intymne, zamknięte w wątłym, kręgu określane jest jako życie we wspólnocie, Stowarzyszenie to życie publiczne, światowe. W stosunki towarzyskie wchodzi się jak w coś obcego. Do wspólnoty religijnej jest się przyjmowanym; stowarzyszenie religijnie, podobnie jak inne grupy celowe, istnieją tylko dla państwa i w teorii. Tam, gdzie kwitnie i owocuje kultura miejska, pojawia się jako jej niezbędny organ stowarzyszenie. Wieś nie wiem niemal wcale, co znaczy stowarzyszać się. Natomiast wszelkie pochwały życia wiejskiego wskazywały zawsze, że silniejsze, bardziej żywe jest tam poczucie wspólnoty. Wspólnota jest trwałą formą współżycia, stowarzyszenie - tylko przejściową. Wspólnota jako żywy organizm, stowarzyszenie jako mechaniczny agregat. Naturalna jedność, jaką jest wspólnota krwi, rozwija się i ukonkretnia we wspólnocie terytorium. Ta z kolei przekształca się we wspólnotę ducha - jak więź życia mentalnego. Siedliskiem i niejako ciałem pokrewieństwa jest dom. Ale wola i duch pokrewieństwa nie są uzależnione od ścian domu i bliskości przestrzennej. Mogą karmić się samą pamięcią i mimo oddalenia dawać poczucie bliskości i uczestnictwa we wspólnym działaniu. Pragną fizycznej bliskości i z trudem jej się wyrzekają, tylko ona bowiem zaspokaja pragnienie miłości. Sąsiedztwo jest charakterystyczne dla wspólnoty wsi. Wzajemne przyzwyczajenie i intymną znajomość, zmuszają do wspólnej pracy, wspolnego ładu i rządów. Podstawą tego rodzaju wspólnoty jest współzamieszkanie, może ona jednak trwać także i bez niego, choć z większym trudem. Przyjaźń będąca warunkiem i skutkiem zdolnej pracy i jednolitego sposobu myślenia jest niezależna od pokrewieństwa i sąsiedztwa. Aby mogła powstać i utrwalić się, trzeba swobodnych i częstych kontaktów, o które najłatwiej w mieście. Bezpośrednie znaczenie ma w tym względzie ugruntowana i czczona przez ducha wspólnoty boskość, gdyż ona tylko, albo ona przede wszystkim, nadaje przyjaźni żywą i trwałą postać. Duchowa przyjaźń tworzy jak gdyby rodzaj niewidzialnej osady - mistyczne miasto i zgromadzenie, żywe tylko mocą niejako artystycznej intuicji, twórczej woli. Stosunki między przyjaciółmi lub kolegami są najmniej organiczne, a przeto konieczne; są najmniej instynktowne, są to stosunki natury intelektualnej. Stosunki przyjaźni wydają się zależne od przypadku albo od wolnego wyboru. Sąsiedztwo ma się do pokrewieństwa tak, jak stosunek między małżonkami - stąd powinowactwo w ogóle - do stosunku między matką a dziećmi. Stosunek między rodzeństwem ma się do pozostałych, uwarunkowanych organicznie stosunków tak, jak przyjaźń do sąsiedztwa i pokrewieństwa. W stosunkach pokrewieństwa autorytet naturalny koncentruje się w osobie ojca. Przechodzi w autorytet księcia. Autorytowi wieku odpowiada przede wszystkim funkcja sędziego. Autorytet siły musi się przejawiać w walce, potwierdzać w
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)