Ontologia
Ontologia jako dyscyplina filozoficzna nie pyta o ten lub inny byt, ale o byt w ogóle, o tyle, o ile on jest bytem. Ustala czy byt jest rzeczywisty i czy ma charakter obiektywny. Ontologia jest nauką, która bada atrybuty przysługujące bytowi - czyli realnie istniejącej rzeczywistości. Czyni ona tak w odróżnieniu od nauk szczegółowych, które zawsze wybierają jeden aspekt bytu i bada go szczegółowo. Ontologia wskazuje obiektywne cechy istnienia niezależne od naszej subiektywności. Tylko na poznaniu pewnym właśnie obiektywności istnienia czegokolwiek możemy budować nasze istnienie. Jesteśmy otoczeni bytami, które w większości mają charakter materialnej. Trzeba dążyć do pewności poznania tych bytów. Systemy ontologiczne.
W dziejach filozofii istnieją systemy ontologiczne, czyli rozbudowane filozoficzne wizje całej rzeczywistości, które mają charakter harmonijny i całościowy. Są to próby stworzenia uniwersalnej ontologii - wszechogarniającej wizji bytu, która by ogarniała teorie (człowieka, bytu, poznania, itd.). Pierwszym filozofem, który dokonał tego dzieła, był Platon. Jest on stwórcą pierwszego systemu ontologicznego w dziejach cywilizacji zachodniej. Platon wprowadził pojęcie `idea' - prawdziwy byt jest bytem niematerialnym, który Platon określił światem idei. Świat materii jest odbiciem świata idei (doskonałego, wiecznego). W starożytności używano pojęcia lustra (odbijanie świata idei). Taki pogląd nazywamy dualizmem ontologicznym. Człowiek stał się bytem duchowym (cząstką świata idei) uwięzionym w materii. Człowiek jest istotą rozdartą i nigdy nie zakorzeni się w pełni w świecie materii, który jest dla niego obcym. Ma prześwity idealnego świata. Oprócz Platona w tym samym czasie tworzą się inne systemy ontologiczne w kręgach cywilizacyjnych: Indii i Chin. Teoria poznania polega na przypominaniu sobie wiedzy już posiadanej. Gromadzenie informacji ze świata materii nie jest rzeczywiste; jedynie przypominanie sobie (uaktualnianiu) wiedzy, którą dusza już posiada ze względu na preegzystencję (ponieważ jest `iskra' świata idealnego w człowieku). Podstawą wizji człowieka i poznania jest teoria bytu. Wizja bytu Platona była rozwijana przez innych myślicieli:
św. Augustyn Aureliusz - dokonał recepcji (przyjęcia) Platonizmu na grunt chrześcijaństwa. Dokonał syntezy ontologii Platona z naukami Jezusa z Nazaretu. Polegało to na tym, że świat idei przybrał formę osobowego Absolutu Starego i Nowego Testamentu. Utożsamił Demiurga z Bogiem Starego i Nowego Testamentu. W Absolucie jest pełnia bytu.
Plotyn i Dionizy (Areopagita) - wprowadzili pojęcie emanacji bytu. Posiada szereg form, który posiada charakter hierarchiczny. Neoplatonizm. Pełnia bytu emanuje w sposób konieczny różne stopnie bytu.
Absolut (Bóg) - jedna z najważniejszych kategorii ontologicznych, w ujęciu filozoficznym jest to byt niematerialny, najwyższy, rozumny, wieczny, osobowy; jest racją wszystkiego, co istnieje oraz celem istnienia świata. To byt substancjalny, konieczny, samoistny i prosty. Dla Platona był to świat doskonały, ale nie osobowy (w świecie idei nie było żadnego `TY', nie było dialogu). Platon przyjmował istnienie demiurga.
(…)
… idei. To świat idei jest prawdziwym istnieniem. Demiurg nie jest stworzycielem, jest on jedynie budowniczym (materiały ze świata idei) świata, który nie jest doskonały. Platon sądził, że istnienie świata i człowieka było następstwem jakiejś katastrofy. Idealizm ontologiczny traktuje rzeczywistość materialną jako pozór, ułudę. Idealizm nie jest jednorodny. Wyróżniamy formy: monizm (monizm George'a Berkleya; skrajny idealizm monistyczny - `istnieje tylko Bóg, dusza. Cała rzeczywistość ma charakter duchowa'; spirytualizm; Hegel - `jedynym prawdziwym bytem są idee, o charakterze racjonalnym i logicznym, są w ciągłym ruchu i ustawicznie się zmieniają; Artur Schopenhauer - sądził, że prawdziwy byt objawia się w wolności. Według niego świat materii jest pozorem, natomiast wolna wola jest tym, co naprawdę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)