Hans Richter, Dadaizm. Sztuka i antysztuka, tłum. Jacek St. Buras, Warszawa 1983 Dada - polemiczny ruch w literaturze (burzenie zastanych form); w sztuce natomiast niepolemiczny - miał dokonać zupełnego przewrotu w plastyce. Cel poszukiwań: antysztuka - czyli całkiem inna niż uprawiana do tej pory. (…) nowa sztuka uprawiana w poczuciu nowej wolności! s. 7
Richter twierdzi, że atmosfera skandalu wokół dadaistów była przykrywką dla prowadzenia właściwych poszukiwań sensu życia czy sztuki. Afery miały wytrącić mieszczuchów z kołtuństwa.
Kierunek nie miał ustalonych definitywnie wyznaczników formalnych; najpierw szła nowa ETYKA artystyczna, za nią dopiero ESTETYKA (FORMY).
Gdzie narodził się dadaizm? Raoul Hausmann, szef berlińskiej grupy dada twierdzi, że sam go odkrył w 1915 r.
W „Arts” z 1962 r. Claude Rivière: w 1913 w twórczości Picabii zaczątki dada
Alfred Barr Jr, dadaizm zaczął się w 1916 w NY i Zurychu
W Rosji sztuka dadaistyczna już w 1915
*** Włochy: 1909, futuryści wygłaszają szokujące manifesty, co przywodzi na myśl zachowania dadaistów (bruityzm)***
Richter: Zurych, Cabaret Voltaire, 1916 r.
Richter twierdzi:
Można bez trudu doszukać się w bliższej i dlaszej przeszłości tendencji i manifestów o charakterze dadaistycznym, bez potrzeby określania ich mianem dada. Nie ulega natomiast wątpliwoścu, że około roku 1915-1916 w różnych częściach globu ujrzały światło dzienne lub nocne podobne manifestacje, dla których „dada” mogłoby stanowić wspólną etykietę. s. 13
W Zurychu panowała szczególna atmosfera: spotkały się jednostki różnorodne, którzy kierowali się w tronę „antysztuki”. W 1915 do miasta przybył pisarz-poeta, filozof, dziennikarz i kabareciarz w jednym - Hugo Ball. W lutym kolejnego roku założył Cabaret Voltaire, który występował w lokalu „Meierei” w osławionej dzielnicy Zurychu. Wydarzeniom towarzyszyły rysunki, które Ball początkowo zdobywał u znajomych.
Postaci działające w „Meierei”: Hugo Ball
Marceli Słodki
Hans Arp
Otto van Rees
Arthur Segall
Tristan Tzara
Marcel Janco Max Oppenheimer
Richard Huelsenbeck
Hans Richter
Emmy Hennings
Walter Serner
Na spotkaniach, które odbywały się codziennie, prezentowano m. in. muzykę murzyńską, wiersze symultaniczne Barzuna i Divoire'a, poezję Apollinaire'a, prace Picassa i in. Każdy chętny młody (!) artysta miał prawo przyjść i zaprezentować próbkę swoich możliwości. Początkowo wypowiadano się w literaturze; deklamacje tekstów miały zwykle charakter szokujący: Tzara krzyczał, gwizdał, stukał, Emmy Hennings śpiewała nienaturalnie wysokim głosem, Huelsenbeck wymagał akompaniamentu na tam-tamie. Artyści wygłaszali tzw. poezję automatyczną: każdy dźwięk jest cenny i przydatny, stanowi jednako ważną część wiersza jak jego treść - i jest tworzony z marszu, przez recytującego, który klnie, krzyczy, stęka - słowem, czyni co chce.
(…)
…, których tylko małą część możemy zobaczyć w danym czasie).
Max Ernst (1891-1976) malarz, grafik i rzeźbiarz pochodzenia niemieckiego. Studiował filozofię. Artysta-samouk. Wpływy kubizmu, ekspresjonizmu (za Mackem), orfizmu. W 1919 działa z kolońskimi dadaistami. OD 1941 w USA, od 1958 we Francji. Uprawiał kolaż, wynaleziony przez siebie frotaż. W malarstwie okres surrealistyczny. Ilustrował książki.
George Grosz…
…, obie maski z 1919; druga to portret Tzary
Hans Arp, Bez tytułu, 1917, Zurych
M. Duchamp, Fontanna, 1915
M. Duchamp, ready-made - suszarka do butelek, 1915
M. Duchamp, ready-made - In Advance Of A Broken Arm, 1915
Man Ray, przykłady rayogramów
Max Ernst, fotomontaż - Autoportret, 1920
…
… sztuka nigdy nie umarła - po prostu była wszędzie. Wydawał pismo „Merz”, wykonywał na zlecenie druki reklamowe. Komponował assemblages, kolaże i układy z kawałków mebli. Przylepiał do witraży w kamienicach plakaty np. z hasłem „Przystępujcie do Dada” szkłem wodnym (nie dawało się zmyć). W swoim mieszkaniu budował Merzbau: kolumnę pełną „skarbów”, które były związane z jego znajomymi: był tam kosmyk włosów, pióro, sznurówki, butelka moczu. Schwitters pracowicie obudowywał i powiększał całość, tak, że gdy zabrakło miejsca, przebił otwór w suficie mieszkania powyżej. Po ucieczce z Niemiec budował jeszcze 2 kolumny: w Norwegii i Wielkiej Brytanii. Kolonia
Max Ernst - znakomite humanistyczne wykształcenie. Wykonywał kolaże i frotaże. Sam zresztą wynalazł FROTTAGE. Rysunki i poezje publikował w „Der…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)