Rozdział XXI - Niemcy w XIX i XX wieku 1. Związek Reński - 1806 - 1813 Upadek I Rzeszy i geneza Związku Reńskiego 1795 - pokój z Francją w Bazylei - tajna klauzula pozwalająca Francji zatrzymać pruskie posiadłości za Zachód od linii Renu. 1797 - traktat w Campio Formio - Napoleon wymusił go na Austrii, oddawał Francji lewy brzeg Renu, który należał do Książąt Rzeszy (dostali rekompensatę na prawym brzegu). 1801 - Traktat w Luneville - Franciszek II uznał granicę między Rzeszą a Francją na Renie. Gwarantem realizowania tego była Francja więc mogła interweniować w sprawy wewnątrzniemieckie. Specjalna Deputacja powołana przez Sejm (Reichsdeputation) w 1803 opracowała projekt parafowany przez Cesarza - likwidacja samodzielności 112 państewek Rzeszy oraz większości księstw kościelnych, 6 miast otrzymało statut wolnych, 4 księstwa podniesiono do rangi elektoratów. Swoje granice powiększyły Prusy, Bawaria, Badenia, Wirtembergia. 1805 - pokój w Preszburgu - Austria straciła swoje włoskie posiadłości i znaczne obszary na rzecz Bawarii, Badenii, Wirtembergii. Bawarię podniesiono do rangi królestwa. Rozkład Rzeszy uzależniał książąt niemieckich od Napoleona, który powołał Związek Reński pod swoim protektoratem 1806, 16 księstw tworzących ten związek ogłosiło wystąpienie z Rzeszy, Franciszek II zrzekł się tytułu cesarza rzymskiego narodu niemieckiego i przyjął tytuł cesarza Austrii. I Rzesza Niemiecka upadła po ośmiu wiekach istnienia (od 962 r.). Ustrój Związku Reńskiego Związek Reński był konfederacją, który jednoczył większość państw niemieckich poza Austrią, Prusami, Pomorzem Zachodnim (szwedzkim) i Holsztynem (duńskim). Pośrednio było z nim związane Księstwo Warszawskie poprzez unię z Saksonią. Z.R. stanowił zrzeszenie państw formalnie suwerennych, podporządkowany był de facto Francji. Państewka były względnie niezależne ale ich polityka zagraniczna była ograniczona. Napoleon zobowiązywał się zapewnić im bezpieczeństwo i ich bronić. Państwa zaś były zobowiązane w razie potrzeby dostarczyć kontyngent wojskowy (63 tys.) Francji. Przewodniczącym Związku mianowano arcybiskupa Moguncji - Karola von Dalberga. Naczelnym organem miał być Sejm z siedzibą we Frankfurcie nad Menem - miał się składać z 2 kolegiów (w skład pierwszego wchodzili królowie i wielcy książęta, w skład drugiego pozostali władcy). Sejm Związkowy faktycznie nigdy nie zebrał się. Związek Reński pogłębił przeobrażenia polityczne i społ. - gospodarcze w Niemczech. Proces integracji rozpoczął się w 1803r. Nastąpiła sekularyzacja księstw duchownych, likwidacja większości miast cesarskich i zmniejszono ilość państw poprzez podporządkowanie mniejszych terytoriów większym (mediatyzacja). Bawaria, Westfalia, Wielkie Księstwo Bergu, Wielkie Księstwo Frankfurtu stały się państwami konstytucyjnymi. Zmiany społeczno - ekon.: zniesiono poddaństwo osobiste, pańszczyznę, przymus cechowy, przywileje stanowe, przepisy hamujące rozwój gospodarczy. Uznano zasadę równości wszystkich wyznań, zmieniono podziały administracyjne i wprowadzono Kodeks Napoleona wraz z kodeksami krajowymi opartymi na nim np. Landrecht Badeński. Rozwinęła się świadomość narodowa i powstały prądy wolnościowe - przyczyniły się do zjednoczenia Niemiec.
(…)
… osobiste, pańszczyznę, przymus cechowy, przywileje stanowe, przepisy hamujące rozwój gospodarczy. Uznano zasadę równości wszystkich wyznań, zmieniono podziały administracyjne i wprowadzono Kodeks Napoleona wraz z kodeksami krajowymi opartymi na nim np. Landrecht Badeński. Rozwinęła się świadomość narodowa i powstały prądy wolnościowe - przyczyniły się do zjednoczenia Niemiec.
2. Związek Niemiecki - 1815 - 1866
Powstanie Związku Niemieckiego
Po klęsce Napoleona Prusy weszły w koalicję z Rosją (1813), Austria i inne państwa również. Kongres wiedeński zawiódł nadzieje państw niemieckich na zjednoczenie, bo nie powołano jednolitego państwa, a Związek Niemiecki - konfederację suwerennych państw. Najpierw miał 39 członków, potem 33, w jego składzie nie było terytoriów które były częścią składową Austrii czy Prus np. Galicji, Węgier, Wlk. Ks. Poznańskiego, Prus Zach. i Wsch. W skład wchodzili za to obcy monarchowie z tytułu posiadania ziem niemieckich - król Anglii posiadający Hanower, król Holandii posiadający Luksemburg, król Danii posiadający Holsztyn i Lauenburg. Prusy, Austria oczywiście też należały do Związku N. i rywalizowały w nim o hegemonię. Ustrój Związku Niemieckiego
Akt związkowy gwarantował…
…. W maju Austria i Prusy odwołały swoich przedstawicieli z parlamentu który przeniesiono do Stuttgartu (tam rozpędziły go wojska wirtemberskie). W 1851 reaktywowano na konferencji książąt niemieckich Związek Niemiecki w takiej formie jak na Kongresie Wiedeńskim. Upadek Związku Niemieckiego
Po 1848 nadal utrzymywała się przewaga monarchii habsburskiej. Fiaskiem kończyły się próby zjednoczenia Niemiec: Prus…
… z dziedzicznym cesarzem na czele, który: reprezentował Rzeszę, decydował o wojnie i pokoju, był zwierzchnikiem sił zbrojnych, zwoływał i zamykał parlament, powoływał i odwoływał rząd. Rząd miał być odpowiedzialny przed dwuizbowym parlamentem. Pełnomocników państw do pierwszej izby miały powoływać rządy i sejmy krajowe. Druga izba miała się składać z posłów wybieranych w wyborach powszechnych i równych. Konstytucje krajowe i uchwały sejmów krajowych nie powinny być sprzeczne z konstytucją Rzeszy. Najważniejszym organem sądowym był Trybunał Rzeszy. Do konstytucji włączono postanowienia deklaracji grudniowej o prawach obywatelskich. Na cesarza wybrano króla Prus - Fryderyka Wilhelma IV który nie przyjął korony. Austria, Bawaria, Prusy, Saksonia i Hanower odmówiły przyjęcia konstytucji, więc nie weszła w życie…
… Prusy - miały ponad połowę jej terytorium i ludności. Bawarii pozostawiono prawo akredytowania posłów za granicą oraz prawo veta w Radzie Związku, oraz własną organizację wojskową. Sejm krajowy Bawarii i jej król decydowali o obowiązywaniu związkowego ustawodawstwa ekonomicznego. Wirtembergia miała pewne swobody w kwestii armii i łączności, poczty. Miasta hanzeatyckie podlegały bezpośrednio cesarzowi…
… łagodzono Kulturkampf, aż w 1886 go zniesiono.
5. Republika Weimarska - 1919 - 1933/45
Powstanie Republiki Weimarskiej
Po klęsce w 1918 obalono ustrój monarchistyczny we wszystkich państwach niemieckich, II Rzesza stała się republiką parlamentarną. Władzę centralną przejęła Rada Pełnomocników Ludowych pod przewodnictwem F. Eberta. Był to prowizoryczny rząd przeciwstawiający się rewolucji, chciał zwołać…
… demokratycznie tymczasowy rząd koalicyjny. Konstytucja Weimarska z roku 1919
Formalno - prawna podstawa Republiki Weimarskiej. Twórcą pierwszego projektu był Hugo Preuss. Potem 28osobowa komisja przyjęła 14.08.1919 projekt (prezydent go podpisał) federacyjna struktura państwa, silna władza centralna, Niemcy pozostały państwem związkowym, ale podstawą ustroju były rządy parlamentarne. Wzorowano się na konst…
… publicznym. Nie obalono jednak rządów osobistych monarchy. Hohenzollernowie mieli reakcyjną politykę, Prusy pozostały monarchią absolutną do 1848 roku tu stały się monarchią konstytucyjną. Klęska po I wojnie św. i ruchy rewolucyjne po 1918 doprowadziły do abdykacji króla pruskiego i cesarza w jednej osobie. Narodziła się pruska demokracja parlamentarna w ramach Rep. Weimarskiej. Prusy nadal…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)