To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
NIEISTNIEJĄCA A NIEWAŻNA CZYNNOŚĆ PRAWNA
Nie ulega wątpliwości, że bezwzględnie nieważna czynność prawna jest bezskuteczna. Otwarty pozostaje tylko problem, czy nie wywołuje ona tylko zamierzonych przez działającego skutków prawnych, czy też jest całkowicie bezskuteczna? Na ogół akceptuje się wariant pierwszy, odmawiając bezwzględnie nieważnej czynności prawnej owych „zamierzonych skutków prawnych”, choć nie brak też odmiennych poglądów w najnowszych opracowaniach cywilistycznych. Najczęściej jednak spotykamy się z zapatrywaniem, iż nieważna czynność prawna nie jest czymś niebyłym, mogą bowiem powstać skutki prawne, które nie odpowiadają wprawdzie treści oświadczenia woli, lecz wynikają z faktu dokonania czynności prawnej. Są to tzw. skutki pośrednie, a więc w wyjątkowych sytuacjach możliwość konwalidacji bezwzględnie nieważnej czynności prawnej, oraz w pewnych okolicznościach skutek natury funkcjonalnej-możliwość konwersji.
Czy jednak różnica pomiędzy czynnością nie istniejącą, a nieważną polega na tym, że ta pierwsza jest całkowicie bezskuteczna, podczas gdy druga wywołuje pewne niezamierzone skutki?
Zasadniczo tak, w nauce prawa cywilnego wprowadza się pojęcie „zewnętrznego stanu faktycznego”, co oznacza fakt podjęcia określonego działania, które rejestruje się w świadomości otoczenia jako czynność prawna określonego rodzaju. Stąd taka czynność istnieje, bo istnieje zewnętrzny stan faktyczny czynności prawnej, jednakże ze względu na wady (usterki) jakimi czynność jest dotknięta, nie będzie ona zdolna do wywołania zamierzonego skutku prawnego.
W literaturze podkreśla się jednocześnie, że nie istniejącą czynnością prawną (acte inexistant, acte nul) jest takie zachowanie faktyczne, zmierzające do wywołania skutków prawnych, któremu brak jest konstytutywnego elementu danego aktu, które to zachowanie tylko z pozoru przedstawia się jako czynność prawna (gdy zewnętrzny stan faktyczny jest niepełny). Odpowiedź zaś na pytanie, czy zdolność do wywołania skutku prawnego stanowi taki element czynności prawnej, nie jest łatwa. Doktryna prawa cywilnego nie zajmuje w tej kwestii stanowiska jednoznacznego. Prawdę mówiąc tylko oświadczenie woli określające przedmiotowo istotne elementy czynności prawnej traktowane jest przez ogół cywilistów jako przesłanka „istnienia takiej czynności”. Rozważania na temat instytucji nieważności warto wzbogacić o rozpatrywany w teorii prawa problem stosunku prawa do rzeczywistości. Dostrzega się tu dwa przeciwstawne sobie nurty badawcze:
wartościująco-normatywny
empiryczny (socjologiczny)
Doktryny wartościująco-normatywne nie rozpatrują skutków faktycznych ludzkich poczynań, lecz zmierzają do oceny zachowania się w sferze prawnej. Stanowisko takie reprezentowali przedstawiciele pozytywizmu prawniczego, którzy rozgraniczali sferę bytu (
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)