Kamienie pod piaskiem Neolityczna wioska Skara Brae, 1850.
Orkady, położone u północno - wschodniego wybrzeża Szkocji, cierpią z powodu zimowych wichur, lecz burza w 1850 r. spowodowała wyjątkowo poważne zniszczenia. Tamtej zimy w zachodnie wybrzeże wysp uderzył wyjątkowo potężny sztorm, który wyrwał trawę z piaszczystych wydm wzdłuż wybrzeża zatoki Skaill w Sandwick. Następnego dnia miejscowy krajobraz był już inny, ponieważ pojawiło się coś z zapomnianych czasów. Sztorm osłonił grupę kamiennych kręgów, które zaintrygowały miejscowego właściciela ziemskiego, Williama Watta, do tego stopnia, że zaczął odkopywać piasek, który je otaczał. Przez kolejnych 18 lat odkrył nie kamienne kręgi, lecz 4 starożytne domy, zawierające zbiór ceramicznych naczyń, a także narzędzia z kości i kamienia. Tym co czyniło te domy wyjątkowymi, było to, że poza brakującymi dachami wydawały się całkowicie nienaruszone. Kamienne podłogi i meble, a także wiele drobnych przedmiotów pozostawiono, tak jakby mieszkańcy przed chwilą wyszli.
Wiliam Watt nie potrafił tylko odpowiedzieć na pytanie, kiedy dokładnie owe domy zostały opuszczone. Wielkim przełomem w archeologii w XIX w. było powstanie systemu trzech epok, dzielącego prehistoryczne artefakty na trzy grupy i przypisującego je do trzech kolejnych epok: kamienia, brązu i żelaza. Ta nowa klasyfikacja umożliwiała uporządkowanie masy , materiału, wcześniej określanego jako „przedrzymski”. Spektakularne odkrycia w Egipcie i Mezopotamii doprowadziły do powstania poglądu, że tamta cywilizacja musiała, zrodzić się tam i stamtąd rozprzestrzenić po świecie. Z tego powodu uważano, że założone budowle w odległych zakątkach, takich jak Orkady, musiały pochodzić z późniejszych czasów niż te na Bliskim Wschodzie. Tak więc rozmaici wybitni goście odwiedzający dom Watta przeglądali się jego kolekcji i sugerowali, mimo braku metalowych znalezisk, że stanowisko musiało pochodzić z epoki żelaza, zgodnie z poziomem złożoności konstrukcji budowlanej. Inni twierdzili, że budynki były „domami Piktów” z pierwszego tysiąclecia naszej ery. Lecz poza tym stanowisko pozostawało zagadką. Dopiero kolejny potężny sztorm ponownie obudził zainteresowanie tym miejscem. W 1924 r. niemal trzy czwarte wieku po pierwszym odkryciu w tym miejscu, kolejna wichura ponownie zdarła piasek i trawę z brzegu zatoki Skaill. Odsłoniła kolejne domy i po raz pierwszy zagroziła istnieniu tych odkrytych wcześniej. Pojawiła się konieczność przeprowadzenia właściwych wykopalisk i zabezpieczenia miejsca. Wybrano do tego zadania Gordona Childa (1892 - 1957).
Chile był australijskim archeologiem, który zasłynął nie jako praktyk prowadzący wykopaliska, lecz jako teoretyk. Środowisko akademickie usłyszało o nim w 1925 r. dzięki publikacji książki The Dawn of European Civilization. Praca, w której porównał rozprzestrzenienie języków indoeuropejskich z fizycznym rozpowszechnieniem kultur, uczyniła go wiodącym teoretykiem dyfuzjonizmu, ruchu śledzącego rozwój człowieka od głównych ośrodków do wszystkich części kuli ziemskiej. On sugerował, że europejskie cywilizacje powstały na Bliskim Wschodzie i stamtąd rozprzestrzeniły się dalej. W 1928 r. został mianowany profesorem na Wydziale Archeologii Prehistorycznej Uniwersytetu Edynburskiego.
(…)
… pokazały, że domy zbudowano wedle tego samego prostego projektu: duża kwadratowa izba z centralnym paleniskiem, łóżka po obu stronach i kredens naprzeciwko drzwi. Nie przetrwały żadne dowody na to, co to dokładnie mogło być w tym kredensie, lecz sugerowano, że być może, było to jedzenie i przedmioty religijne. Z kultem mogły mieć związek dziwne przedmioty kamienne, rzeźbione.Na podłodze w izbach leżały…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)