To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Monopol
W ekonomii pojęcie monopol określa formę rynku będącą przeciwieństwem konkurencji doskonałej, charakteryzującą się występowaniem tylko jednego podmiotu po stronie popytu lub podaży.
Właściwości czystego monopolu (pure monopoly):
Na rynku danego dobra znajduje się tylko jeden nabywca lub tylko jeden sprzedawca (producent). W pierwszym przypadku mówimy o monopolu popytu (tzw. MONOPSON), w drugim przypadku mówimy o monopolu podaży, gdy po drugiej stronie transakcji znajduje się wielu uczestników. Jeżeli po obu stronach rynku znajduje się tylko po jednym uczestniku, to monopol określamy jako BILATERALNY (dwustronny).
Monopolista nie ma żadnych preferencji, komu sprzedać, gdyż jest wielu nabywców jego produkcji; podobnie monopsonista nie ma żadnych preferencji, od kogo kupić dany towar. O tej właściwości monopolu mówi się, że jest on niedyskryminujący.
Produkt oferowany przez monopolistę nie ma nawet zbliżonych substytutów.
Nabywcy i sprzedawcy dysponują pełną informacją o rynku. Oznacza to, że firma mająca monopol podaży zna popyt na produkowane przez siebie dobro. Natomiast firma mająca monopson zna podaż dobra, na które jest zapotrzebowanie. Jeżeli po jednej stronie rynku jest wielu uczestników, to dysponują oni pełną informacją o cenach. Rynek w warunkach czystego monopolu jest zatem w pełni przejrzysty.
W warunkach czystego monopolu nie istnieje konkurencja. Czyste monopole są zabezpieczone przed konkurencją przy pomocy barier, uniemożliwiających innym podmiotom wejście na rynek.
Monopolista może pozwolić sobie na podniesienie własnych cen bez obawy utraty klientów na rzecz wytwórców tego samego lub podobnego produktu. W przeciwieństwie do uczestników konkurencji doskonałej monopolista może podnieść ceny sprzedając mniej, lub je obniżyć, by sprzedać więcej. Monopolista jest więc cenodawcą.
Występowanie na rynku tylko jednego producenta lub tylko jednego nabywcy ma różnorodne przyczyny, takie jak:
wyłączność własności na określone surowce
posiadanie patentu na dany produkt, który jest chroniony prawnie, co uniemożliwia innym producentom jego kopiowanie
wyłączność na sprzedaż danego produktu w pewnym rejonie, oparta na koncesji lub wynikająca z nawyków nabywców, którzy dokonują zakupów w najbliższym sąsiedztwie mieszkania lub na trasie do pracy
posiadanie praw do marki (nazwy firmowej) produktu
prowadzenie produkcji na wielką skalę, która uniemożliwia innym firmom wejście do branży i rozwinięcie produkcji na opłacalną skalę przy danej pojemności rynku
porozumienia producentów, działających jak jedna firma, lub działalność związków zawodowych, stwarzających monopol na rynku pracy
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)