Łodyga

Tematem przewodnim pracy jest łodyga.

Informacje zawarte w notatce to: morfologia łodygi, przekształcenia pędu, merystem wierzchołkowy pędu, budowa pierwotna łodygi, budowa wtórna łodygi, anomalie przyrostu wtórnego, wzrost dylatacyjny.

ŁODYGA
MORFOLOGIA ŁODYGI
oś pędu, na której osadzone są liście
organ wysmukły i pionowo wzniesiony
łodygi zielone
delikatna budowa o niewielkim stopniu zdrewnienia
okryte skórką
pąki wierzchołkowe i boczne są nagie
organy nietrwałe, obumierające pod koniec każdego sezonu wegetacyjnego
występują u roślin jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich, które na zime tracą części nadziemne
łodygi zdrewniałe
łodygi trwałe
co roku rośnie na długość
występuje u form drzewiastych - drzew, krzewów i krzewinek
PRZEKSZTAŁCENIA PĘDU
rozłogi
odgałęzienia dolnej części nadziemnego pędu
płożące się i służące do rozmnażania wegetatywnego
międzywęźla rozłogów są bardzo długie
w węzłach zredukowane, łuskowate liście
z pąka pachwinowego co drugiego liścia rozwija się nowy pęd
z węzła wyrastają korzenie przybyszowe
kłącza
organy typowo podziemne
podziemne łodygi, mające węzły i międzywęźla
w węzłach wyrastają korzenie przybyszowe
mogą zawierać znaczne ilości materiałów zapasowych - organy spichrzowe i przetrwalnikowe
stanowią organ rozmnażania wegetatywnego
znajdują się na nich zredukowane łuskowate liście, a w pachwinach liści pąki boczne
bulwy pędowe
podziemne pędy o ograniczonym wzroście
zwykle nie wytwarzają korzeni przybyszowych
łodyga ulega silnemu skróceniu i zgrubieniu, a liście prawie całkowitemu uwstecznieniu
organy spichrzowe, przetrwalnikowe i organy rozmnażania wegetatywnego
gałęziaki
upodobnione do liści krótkopędy
pełnia funkcje asymilacyjne u roślin środowisk suchych
łodygi są często spłaszczone i mięsiste
często wyrastają na nich zredukowane liście oraz kwiaty
gałęziaki i liście stanowią przykład organów analogicznych
wąsy pędowe
przekształcone łodygi, na których mogą występować szczątkowe liście i kwiaty
u męczennicy czy winorośli
ciernie pędowe
utwory sztywne, szydlaste, zaostrzone i silnie zdrewniałe
mogą być proste lub rozgałęzione
występują w węzłach liściowych
zawierają wiązki przewodzące łączące się z łodygowymi
powstają w pachwinach liści z pąków bocznych
MERYSTEM WIERZCHOŁKOWY PĘDU
merystem apikalny pędu
z niego rozwijają się liście, kwiaty, łodyga
kształt kopulasto zaokrąglony, stożkowaty, płaski, w zagłębieniu
w wąskim znaczeniu jest to kopuła nad najmłodszymi zawiązkami liściowymi
w znaczeniu szerszym to kopuła z najbliższym otoczeniem - merystem apikalny pędu (SAM-shoot apical meristem)

(…)

… się w łyku sukcesywnie nowe cylindry kambium wytwarzające do środka drewno wtórne a na zewnątrz łyko wtórne
* powstaje wiele ułożonych na przemian warstw drewna i łyka (komosowate)
u jednoliściennych (przyrost wtórny u nielicznych przedstawicieli) kambium stanowi kontynuację merystemu podwierzchołkowego łodygi
* po wewnętrznej stronie tego kambium znajdują się wiązki przewodzące, zaś po stronie zewnętrznej miękisz zasadniczy
* kambium odkłada nowe komórki głównie do środka
- różnicują się one w nowe zamknięte wiązki łykodrzewne i otaczający je miękisz
- na zewnątrz kambium odkłada pochodne różnicujące się jedynie w komórki miękiszowe
* wszystko to wynika z występowania u jednoliściennych wiązek zamkniętych, które nie układają się w postaci regularnego cylindra
TERMINOLOGIA
MIEKISZ TERMINALNY
ksylem…
…)
* stanowią rezerwuar komórek z telofazowym poziomem DNA (2c)
* wszystko to zabezpiecza przed uszkodzeniem informacji genetycznej
paprotniki
* jedna komórka inicjalna na szczycie merystemu
* komórka tetraedryczna (czterościenna piramida)
- lekko wypukła trójkątna podstawa piramidy zwrócona na zewnątrz, ku powierzchni merystemu
- komórka trójsieczna - odcina nowe komórki na trzy boki
* pryzmatyczne komórki…
…
* tworzy się z pramiękiszu mersytemu centralnego
BUDOWA PIERWOTNA ŁODYGI
skórka
rozwija się z praskórki
z reguły jednowarstwowa
* skórka wielowarstwowa powstaje z praskórki przez peryklinalne podziały jej komórek
budowa charakterystyczna dla epidermy
kora pierwotna
zbudowana z komórek miękiszowych
* w partiach bliskich powierzchni zawierają chloroplasty
często występuje tkanka wzmacniająca
* sklerenchyma…
... zobacz całą notatkę