Kultura Południowych Słowian Bułgaria - proces tworzenia kultury narodowej wiąże się z budową państwa
Inne narody - odmienna sytuacja (nie występują tak silne tendencje integracyjne)
Różne wpływy obce (Porta Otomańska, Habsburgowie) decydujący wpływ na tworzenie systemów wartości, postaw, obyczajów. Religia: chrześcijaństwo (ortodoksyjne/katolickie), islam. Na islam przeszli mieszkańcy Bośni, Czarnogórcy - element niezależny
Macedonia- odrębna sytuacja, kontrowersje między Serbią, Bułgarią, Grecją- najpóźniej „obudzona” Kwestie językowe: złożone, ważne również czynniki pozalingwistyczne w kształtowaniu języków; Bułgarski - wynik dążenia do utworzenia państwa; Serbski, chorwacki, słoweński - odzwierciedla aspiracje narodów do własnej państwowości; Podziały językowe - podziały narodowościowe , wpływy obce, również rusycyzmy; Pogodzenie wszystkich - prawie niemożliwe; język liturgiczny (cerkiewny)- wspólny pień dla słowian południowych (Obradovic - umacnianie znaczenia pierwotnego języka, pocz. XIX w, później również Karadżicz); Tendencje dezintegracyjne (sprzyjają kulturalnemu pluralizmowi, pobudzają świadomość narodową, dążenia do tworzenia niezależnych kultur) - wpływy obcych mocarstw, stopniowe wyzwalanie się państw
Ruch iliryjski (l 30/40 XIX w)(Gaj, Draskovic) ruch o charakterze kulturalno społ. polit. - dążenie do utworzenia autonomicznej słowiańskiej Ilirii w ramach monarchii Habsburgów język iliryjski (serbskoi-chorwacki, dialekt wschodniohercegowiński: grupa sztokawska, czekawska, kajkawska)
Jugosławia: dwudziestolecie międzywojenne Serbowie (45%), Chorwaci(24%), Słoweńcy (9%), Macedończycy(4%), również Rumuni Węgrzy, Albańczycy, Turcy, Żydzi, Bułgarzy, Włosi; Tendencje do adaptowania obcych wzorców kulturalnych ; Zacofanie w strukturze ekonomiczno-społecznej (analfabetyzm- Słowenia 8%, Macedonia 80%); Rozwój literatury narodowej (serbska, chorwacka, słoweńska), ale ideologia pan serbska- i taka tez polityka władz centralnych - wpływ decentralizacyjny II wojna światowa - ludobójstwa, czystki , a po wojnie - zachowanie wieloetniczności, struktura państwa jugosłowiańskiego : 6 republik, 2 okręgi autonomiczne (Wojwodina i Kosowo); Etnocentryzm - nacjonalizm (Serbia, Chorwacja, także Albańczycy)- konflikty; wzrost świadomości narodowej i tendencji nacjonalistycznych; Czynnik będący spoiwem państwa: autorytarna władza (Tito) . Po śmierci Tito (1980) - proces rozpadu państwa; Czynnik kulturalny podporządkowany interesom państwa
Jugoslawizm ponosi ostateczną klęskę, tragedia narodów, konflikty, czystki etniczne, separatyzm, nienawiść.
(…)
…, nasiliło się po przejęciu władzy w Związku Komunistów Jugosławii przez Slobodana Miloszevica
Kryzys gospodarczy- jedna z przyczyn rozpadu Jugosławii,
21.02.1991- parlament chorwacki ogłosił deklarację o wyższości praw lokalnych nad federacyjnymi. Próby przejęcia kontroli nad terenami zamieszkiwanymi w większości przez Serbów doprowadziły to do wybuchu walk etnicznych. Przedmiot sporu: Slawonia i Kraina…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)