ZAGADNIENIE nr 17: KULTURA POLITYCZNA SPOŁECZEŃSTWA / oprac. przez Bartłomieja Stawickiego i Grzegorza Żukowskiego
I.
Zanim przejdziemy do sedna sprawy, czyli zdefiniowania pojęcia kultury politycznej, należy zastanowić się nad charakterystycznymi zjawiskami z zakresu omawianego tematu, które mają decydujący wpływ na interesującą nas definicję kultury politycznej społeczeństwa. Tymi zjawiskami są: świadomość polityczna, postawy polityczne, socjalizacja polityczna.
1. Świadomość polityczna.
Ludzie na co dzień stykając się z polityką, żyjąc w pewnym systemie politycznym, nawiązując stosunki z instytucjami politycznymi tegoż systemu, zdobywają pewną wiedzę dotycząca życia politycznego swojego społeczeństwa. Wiedza ta, (możemy ją nazwać wiedzą polityczną) przekształcana jest przez nas w sposób indywidualny (choć na pewno nie niezależny), poddawana weryfikacji przez istniejące poglądy polityczne, przez zdobytą już wiedzę, przez oceny i wartości oraz wzory zachowań. Świadomość polityczną możemy sformułować zatem jako: całokształt poglądów, wiedzy, ocen, wartości, wzorów zachowań, które są rezultatem wzajemnych, zachodzących pomiędzy jednostkami interakcji. Dotyczy faktów i zjawisk politycznych, pozwala poszczególnym podmiotom na poznanie rzeczywistości politycznej, wpływa na relacje między tymi podmiotami i otoczeniem.
W tak sformułowanej świadomości politycznej możemy wyróżnić cztery elementy:
1) źródło świadomości, 2) przedmiot świadomości, 3) strukturę świadomości, 4) poziomy świadomości.
Ad. 1) - ogólnie mówiąc jest to wspomniana już codzienna praktyka społeczno - polityczna każdej jednostki, dzięki której zdobywa wiedzę i doświadczenie, mówiąc wprost, źródłem świadomości politycznej jest socjalizacja polityczna.
Ad. 2) - przedmiotem świadomości politycznej są w praktyce powody dla których jednostki uczestniczą w otaczającym ich systemie politycznym, są to zatem: potrzeby i interesy jednostek i grup społecznych; formy zbiorowej działalności jednostek lub zbiorowości w celu realizacji tych potrzeb i interesów; są to także mechanizmy wykonywania tych potrzeb.
Ad. 3) - możemy uznać, że na strukturę świadomości politycznej składają się następujące elementy: a) wiedza polityczna, b) emocje, oceny, wartości polityczne, które docierając do na wpływają pozytywnie lub negatywnie na nasze postawy polityczne, c) istniejące już wzory zachowań, stereotypy, heurystyki zachowań politycznych, którym często bezwiednie ulegamy.
Ad. 4) - świadomość polityczna to pojęcie, które możemy poddać wartościowaniu, najłatwiej związać to wartościowanie z poziomem wiedzy politycznej, możemy wyróżnić zatem: a) wiedzę potoczną - wiedzę indywidualną, zdroworozsądkową, często emocjonalną, kierującą się stereotypami i gotowymi heurystykami, b) wiedzę naukową - opierającą się na ocenach zgodnych z naukowymi poglądami, sprawdzalnymi empirycznie, wiedza akademicka, c) wiedza mieszana - najczęściej chyba występująca mieszanka wiedzy potocznej z wiedzą naukową.
(…)
… to komponent poznawczy,
drugi wymiar to komponent aksjologiczny,
trzeci to komponent ocenny lub ocenno- afektywny,
czwarty wymiar to komponent behawioralny.
2.
G. A. Almond, G. B. Powell, „Kultura polityczna”, w: „Elementy teorii socjologicznych”, Warszawa 1975, s 576 - 589.
Na sam początek definicja klucz, którą Almond i Powell rozpoczynają swoje rozważania: „Kultura polityczna jest całokształtem…
… i pragmatycznymi. Ale podział ten, jak zauważają autorzy, jest nadmiernym uproszczeniem. Bowiem nasza wiedza pozwala nam zauważyć, że nawet w społeczeństwach nowoczesnych elementy tradycyjne doskonale funkcjonują. Dwoistość ta spowodowana jest charakterem indywidualnej socjalizacji. Rodzina, szkoła i inne struktury przygotowują dzieci i młodzież do nowych, aspektowo politycznych ról i do uniwersalistycznego, nastawionego na sukces stylu życia. Socjalizowani jesteśmy w duchu laickiej kultury politycznej. Jednak żaden człowiek nie potrafi całkowicie oderwać się od takiej socjalizacji pierwotnej, ukrytej, ani pozbyć się takiej potrzeby bezpieczeństwa i oparcia, jaka dają tylko intymne więzi w grupie pierwotnej. Te potrzeby i ograniczenia stanowią powód nie tylko utrzymującego się dualizmu kulturowego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)