. konfederacje w Rzeczypospolitej Szlacheckiej
Cechy ogólne:
- podstawą konfederacji była dobrowolność związku oparta na indywidualnym przystąpieniu popartym przysięgą
- miała charakter wojewódzki, lub ogólnopolski ( generalny); służyła do realizacji zamierzeń, których nie mógł zrealizować król
- działała niejako w zastępstwie monarchy, lub dla wymuszenia na nim określonych postulatów
- akt konfederacji spisywano i wciągano do ksiąg sądowych
- do ksiąg sądowych wpisywano też uchwały konfederacji
- władzą konfederacji była generalność, w której skład wchodzili: marszałek konfederacji, konsyliarze, regimentarze(dowódcy wojsk konfederackich)
- organem naczelnym była walna rada, która odpowiadała sejmowi i była wybierana przez sejmiki konfederackie
- była przejawem szlacheckiej demokracji bezpośredniej
- kilka walnych rad konfederackich miało charakter zawiązanych przy królu, miało charakter sejmu nadzwyczajnego uchwalającego konstytucję.
- sejm zawiązany po węzłem konfederacji przyjmował uchwały większością głosów.
- zakaz działalności konfederacji ogłoszony na sejmie niemym nie był przestrzegany
Konfederacja kapturowa- powoływana dla ochrony państwa w okresie bezkrólewia sprawowania sądów we wszystkich województwach, poszczególne kaptury łączyły się razem w tzw. Kaptur generalny
Konfederacja przeciw królowi- nosiła także miano rokoszu, jej podstawą prawną był artykuł o wypowiedzeniu posłuszeństwa
Konfederacja przy królu- zawiązywana przez zwolenników króla jako odpowiedź na rokosz
Konfederacja generalna- zawiązywana w wypadku, gdy akces zgłosiło do niej kilka województw, powoływana była osobno dla Korony i Litwy
Konfederacje zawiązywano bądź przy królu, bądź przeciw niemu - rokosze. Najsłynniejsze z nich to:
- rokosz M. Zebrzydowskiego 1606 i J. Lubomirskiego 1666
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)