Kodeks praw z Esznunny Kodeks praw, o którym będę mówiła dotyczy st a rożytnego miasta-państwa, a mianowicie Esznunny. Miejscowość ta znaj d owała się w obrębi e dzisiejszego Iraku, obecnie jest to miejscowość Tell Asmar położona niedaleko Bagdadu. Rzeczony Kodeks jest jeszcze starszy niż najbardziej popularny, znany Kodeks Hammurabiego, który przypomnę został opracowany na przełomie XVIII/XVII w.p.n.e. Natomiast powstanie zbioru praw z Esznunny datuje si ę na jakieś 10 do 40 lat przed K odeksem Hammurabieg o. Zapewne zastanawiacie si ę skąd wiemy o istnieniu owego K odeksu… Wszystko zaczęło się od 1945 r., kiedy to w wyniku ciężkiej p r a cy archeologów nadzorowanych przez Departament Zabytków Starożytnych odnaleziono napisaną pismem klinowym glinianą tabliczkę. Tabliczka ta została zatytułowana sygnaturą IM 5 1 059 i trafiła do bag d adzkiego muzeum, które notabene w 2003r. zostało zrabowane. Ponowne otwarcie miało miejsce jakieś dwa tygodnie temu, dokładnie 23.02.2009r. W 1947r. w tym samym miejscu, czyli w Tell Abu Harmal odnaleziono nieco większych rozmiarów kolejną glinianą tabliczkę, napisaną również pismem klinowym, a żeby jakoś odróżnić te dwa, bardzo podobne znaleziska pierwszą tabliczkę nazwano tabliczką A, a drugą B. Poza tym ta druga również otrzymała swoją sygnaturę IM 52614 i także trafiła do zbioru bagdadzkiego muzeum. W 1948r. muzeum te odwiedził asyriolog, pochodzący z Ameryki-Albrecht Goetze i to on zauważył, że obie tabliczki są kopiami tego sam e go tekstu. To właśnie Goetzemu zawdzięczamy przetłumaczenie ich na język angielski i to on zauważył, że treść tab l icz e k to nic innego jak przepisy prawne , obowiązujące kiedyś w Esznunnie. Ponadto analiza tekstu z tabliczki A doprowadzi ła go do jeszcze jednego ważnego odkrycia. W tabliczce zostało wymienione imię Bilalamy-władcy Esznunny,co stanowiło asumpt do spekulacji jakoby to ów Bilal ama był autorem kodeksu, który zaczęto nazywać K odeksem Bilalamy. Jak się jednak z czasem okazało były trzy główne powody, które podważały tezę o Bilalamie jako twórcy zb i oru praw. Po pierwsze tabliczki A i B różniły się względem s iebie co do treści i ortografii, a to wskazywało na to, że są dużo starsze od oryginału, który najprawdopodobniej jest dużo młodszy aniżeli tabliczki. Rozbieżności i różnice w obu tabliczkach mogą być dowodem na to, że są efektem pracy wielu kopistów, co może świadczyć o tym, że z pewnością jest duża różnica czasowa między nimi a oryginałem, w związku z czym wymienienie imienia Bilalamy dotyczy prawdopodobnie czasu skopiowania kodeks u , a nie właściwego okresu powstawania zbioru. Po drugie mimo faktu, że kod eks dorównuje w pewnym stopniu K odeksowi Hammurabiego to przepisy z tabliczek są chaotyczne. Ponadto występuje brak regulacji
(…)
…. O przepisach prawnych nie można powiedzieć, że były w jakiś sposób drakońskie(choć osoba złapana na włościach muszkena w nocy płaciła za to swoim życiem), aczkolwiek kładły nacisk na odpowiedzialność np. wg jednego z artykułów jeśli żeglarz z powodu swojej niedbałości przyczynił się do utonięcia całej łodzi to musiał zwrócić koszta wszystkiego, co z jego winy poszło na dno. Jednostkami miary, stanowiącymi zapłatę za różne wykroczenia bądź usługi były: pan, sat, sykl, mina, a miernikiem wartości jęczmień i srebro i tak np. coś mogło kosztować 1 sykl srebra. Z historii prawa polskiego pamiętamy, że początkowo kobiety nie były w ogóle pytane o zdanie jeśli chodziło o ich zamążpójście. Istniało coś takiego jak „raptus”-czyli porwanie kobiety przez mężczyznę i w ten sposób stawała się ona jego żoną. Prawo…
… o tym, że zwyczaje i kultury prawne starożytnej Mezopotamii przenikały się nawzajem, stąd też wynika znaczenie Kodeksu praw z Esznunny. Jest on bezcennym źródłem prawa, które umożliwia poznanie innych zbiorów i ponadto nakreśla historykom drogi rozwoju starożytnego prawa.
Magdalena Sobolewska
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)