To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Klasyfikacja praw naukowych jakościowe - ilościowe
jakościowe - mówią o występowaniu pewnych zdarzeń.
Ilościowe - wyrażają wielkość pewnej zmiennej jako funkcję wielkości innej zmiennej.
teoretyczne - empiryczne (eksperymentalne)
teoretyczne - zawierają terminy teoretyczne, np. „Entropia układu zamkniętego nie może maleć”
„Ludzie dążą do redukcji dysonansu poznawczego”
empiryczne - formułowane wyłącznie przy pomocy terminów obserwacyjnych (często stanowią proste uogólnienie zdań obserwacyjnych - tzw. „generalizacje empiryczne”), np.:
- „wszystkie kruki są czarne”
- „miedź topi się w temperaturze 1083°C” - Prawo Ohma: U = R I Prawa następstwa i prawa współistnienia
Pierwsze mówią o następowaniu jednych zdarzeń po innych (skutków po przyczynach), np.: „frustracja prowadzi do agresji”, drugie - o współwystępowaniu pewnych zjawisk lub własności, np.: prawo Boyla-Mariotta o zależności miedzy objętością i ciśnieniem gazu: PV = const. deterministyczne vs statystyczne (probabilistyczne)
deterministyczne - stwierdzają jednoznaczną (bezwyjątkową) zależność między zdarzeniami (przyczyną i skutkiem) typu: ilekroć zachodzi A, tylekroć zachodzi B. Zdanie „miedź topi się w temperaturze 1083°C” znaczy: „każdy kawałek miedzi, ilekroć zostanie podgrzany do temperatury 1083°C, tylekroć przejdzie w stan płynny”. Klasyczne sformułowanie zasady determinizmu podał Laplace (1820), który uważał, że gdyby jakaś potężna inteligencja znała wszystkie prawa przyrody i aktualny stan świata, to mogłaby przewidzieć bezbłędnie jego stan przyszły.
„Powinniśmy patrzeć na obecny stan świata jako na wynik jego stanu poprzedniego i przyczynę stanu późniejszego. Inteligencja, która by znała wszystkie siły działające w przyrodzie w danym momencie i chwilowe położenie wszystkich przedmiotów we wszechświecie byłaby w stanie ująć w jedną formułę ruchy zarówno największych ciał w świecie, jak i najlżejszych atomów, pod warunkiem, że byłaby to inteligencja zdolna poddać wszystkie te dane analizie; nic nie byłoby dla niej niepewne, widziałaby przeszłość i przyszłość. Doskonałość jaką umysł ludzi zdołał nadać astronomii jest słabym odbiciem takiej inteligencji. Odkrycia w zakresie mechaniki i geometrii wraz z odkryciami w zakresie powszechnego ciążenia zbliżyły nasz umysł do możliwości ujęcia w jednej formule analitycznej przeszłości i przyszłości naszego świata. Wszystkie wysiłki ludzkiego umysłu, ażeby poznać prawdę, zbliżają go do inteligencji, jaką sobie przed chwilą wyobraziliśmy, jakkolwiek zawsze będziemy nieskończenie od niej dalecy”.
(…)
…. Efekty takie dadzą się przedstawić tylko w kategoriach statystycznych a nie deterministycznych.
Zdaniem Stanisława Lema prawa statystyczne pojawiły się w nauce bardzo późno, gdyż z różnych powodów (psychologicznych, filozoficznych) ludzie z trudem akceptują probabilistyczny porządek rzeczy (Einstein: „Pan Bóg nie gra w kości”). faktualne vs idealizacyjne
faktualne - dotyczą obiektów rzeczywistych (np…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)