kartografia globalna dynamika Ziemii

GLOBALNA DYNAMIKA ZIEMI Wykład 1 Ruch Obrotowy Ziemi Podstawy ruchu obrotowego Ziemi
- teoria
- parametry
- pomiar
Procesy geofizyczne wpływające na rotację Ziemi
- oddziaływanie Słońca, Księżyca i planet
- Pływy
- Atmosfera
- Ocean
- Procesy hydrologiczne
- Trzęsienia Ziemi
Składowe ruchu obrotowego Ziemi
PRECESJA - zmiany kierunku osi obrotu Ziemi w układzie inercjalnym na skutek oddziaływania grawitacyjnego ciał Układu Słonecznego na masy wybrzuszenia równikowego Ziemi
NUTACJA - zmiana kierunku osi obrotu Ziemi w układzie inercjalnym na skutek oddziaływania grawitacyjnego Księżyca na masy wybrzuszenia równikowego Ziemi
RUCH BIEGUNA ZIEMSKIEGO - ruch osi obrotu Ziemi w Układzie nieinercjalnym związanym z bryłą Ziemi
PRĘDKOŚĆ OBROTOWA ZIEMI
Zmiany szybkości obrotowej Ziemi
UKŁAD INERCJALNY - Ziemia obraca się wokół sztywnej ramy „gwiazd” - kwazarów. Kwazary uznawane są za „stałe/sztywne” ( Kwazar   (z   ang.   quasar   -   quas i-stell ar   radio source   lub też   QSO   -   q uasi- s tellar   o bject , dosłownie "obiekt gwiazdopodobny emitujący fale radiowe")  ) Bryła Ziemi lekko się chwieje na skutek: wiatrów, prądów morskich, transportu rzecznego i trzęsień Ziemi
PARAMETRY ORIENTACJI ZIEMI
- poprawki do modelu precesji-nutacji. dX, dY - wyznaczone w przestrzeni inercjalnej, tj. Międzynarodowym Niebieskim Układzie Odniesienia ICRF (International Celestial Reference Frame)
- współrzędne bieguna Ziemi - x, y - wyznaczone w przestrzeni nieinercjalnej tj. w Międzynarodowym Ziemskim Układzie Odniesienia ITRF (International Terrestial Reference Frame)
- Czas Uniwersalny lub zmiany długości doby ziemskiej
Rotacja ITRF względem ICRF
Wyrażony przez różnicę UT1 - UTC lub UTC - TAI lub pochodną czasu uniwersalnego po czasie, czyli zmianę długości dobry LOD (Length of Day) lub prędkość kątowa Ziemi.
UT1 - nieregularny
UTC regularny
TAI
SZEREGI CZASOWE EOP (Earth Orientation Parameters) Pomiar parametrów ruchu obrotowego Ziemi EOP - Laserowe pomiary satelitarne SLR
- Laserowe pomiary do Księżyca LLR
- Radiointerferometria długich baz VLBI
- Obserwacje Dopplerowskie DORIS
- System pozycjonowania GNSS
Udział technik w wyznaczaniu rozwiązań:
- precesja i nutacja - VLBI, LLR
- ruch bieguna - GNSS, VLBI, SLR, DORIS
- czas uniwersalny - VLBI, LLR

(…)

… oraz Planet
Główne składowe:
Precesja - około 256000 lat (w krótkim okresie trend wiekowy)
Nutacja - 16,6 / 9,3 / 1 / 0,5 roku
RUCH BIEGUNÓW
Podstawy teoretyczne:
- ruch osi obrotu względem bryły Ziemi w ITRF (dokładność do milisekundy / dokładność do 3mm na powierzchni Ziemi)
Główne procesy geofizyczne odpowiedzialne za ruch biegunów
- zmiany rozkładu mas Ziemi
- wymiana momentów pędu miedzy atmosferą…
... zobacz całą notatkę