To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
55.b K. Górski: Aluzja literacka. Istota zjawiska i jego typologia (Problemy teorii literatury, s.1) Aluzja: mówienie o jakimś przedmiocie bez wymieniania go w sposób wyraźny,
przemilcza, nie komunikuje a sugeruje pewną treść,
jednoznaczna, by odbiorca uchwycił sens,
etymologicznie - od ludere - grać, bawić się, igrać,
gdy nie chcemy czegoś powiedzieć brutalnie albo kiedy chcemy komuś dokuczyć bez ponoszenia odpowiedzialności,
Aluzja literacka: aluzyjne nawiązanie do tekstu innego dzieła literackiego,
środek artystyczne, ze związków między twórczością indywidualną i dorobkiem życia literackiego zastanym przez autora,
obliczona na wykształconego literacko odbiorcę,
stosowana przez autorów o wysokiej kulturze literackiej (nigdy w folklorze),
pojawia się w epokach o silnie rozwiniętym życiu literackim,
gdy przesunięto badania z genezy dzieła na jego działanie jako wytworu artystycznego.
Różnica między aluzją a wpływem: Aluzja: jeśli tekst B (późniejszy chronologicznie) operuje nawiązaniem do tekstu A (wcześniejszy) jako środkiem wyrazu.
Wpływ: tekst A umożliwił posłużenie się nim, wpłynął na ukształtowanie tekstu B.
Aluzja literacka jest wynikiem wpływu, ale nie wszystkie wpływy pełnią funkcję aluzji, wpływ - szerszy - od podświadomości do plagiatu. A aluzja jest świadomym wyzyskaniem cudzego dzieła bez krzywdy autora tego dzieła, jest rodzajem hołdu, podnosi wartość cudzego dzieła.
Aluzja bezpośrednia: nawiązuje do cudzego tekstu w sposób wyraźnie zaznaczony:
kontynuacja fabuły cudzego utworu (Słowacki Wacła w - nawiązanie do Marii Malczewskiego) - to najsilniejszy rodzaj aluzji,
trawestacja utworu ( Marchołt Kasprowicza) - całego albo poszczególnych scen. Występują analogie albo kontrasty. I stylizacje,
polemika, wywołane nastroje liryczne,
przejęcie cudzej postaci literackiej (jej imienia, charakteru, stylu życia, jako symbolu),
sparafrazowanie w tytule urywka z cudzego tekstu,
porównania i peryfrazy - aluzje do szczegółów cudzego tekstu,
cytat wpleciony w tekst dzieła (by określić sytuację bohatera, stosunek autora do cytowanego dzieła, dla parodii, parodiowania maniery literackiej);
istniała już w renesansie;
cytaty rozpowszechnione, które „straciły” autorów, zleksykalizowane - gdy ktoś się nimi posługuje nieświadomie (bez świadomości ich pochodzenia) - to nie aluzja.
Aluzja pośrednia: reminiscencja podświadoma,
reminiscencja świadoma o charakterze aluzji,
reminiscencja świadoma bez intencji aluzyjnej,
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)