To tylko jedna z 10 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
JULIUSZ SŁOWACKI BALLADYNA (BN) oprac. Mieczysław Inglot GENEZA BALLADYNY Historia - 1833-34: nastrój pesymizmu i niepokoju po upadku powstania listopadowego
- podzielona i skłócona emigracja
- w Kordianie (pocz. 1833, wyd. 1834) ujawnił cechy charakteru narodowego i zweryfikował ich wobec wydarzeń historycznych (nie da się przezwyciężyć narodowego konserwatyzmu)
Teatr - przyswojenie osiągnięć teatru fr. (już w Kordianie )
sceny nadprzyrodzone + naturalne
tłum na scenie
efektowna przestrzeń sceniczna
zmienność scen dynamika akcji
Urok szwajcarskiej przyrody - znów w Kordianie : Mont Blanc
przyroda jako tło dla psychologicznych rozterek jednostki
przyroda ilustruje procesy historyczne
Inne okoliczności powstania Balladyny - dramat został ukończony w 1834 r., a wydany w 1839 (podobno jako już jego druga wersja)
BALLADYNA W KONTEKŚCIE POGLĄDÓW ESTETYCZNYCH
Dylematy romantycznych teoretyków dramatu
Między dramatem „realistycznym” a „fantastycznym” - poglądy Fryderyka Schillera
dramat niemiecki kopiował rzeczywistość, a jednocześnie wprowadzał nie istniejący świat
mogło to zabawić publiczność, ale nie mogło wpoić wartościowych idei
Sztuka i prawda w dramaturgii Wiktora Hugo - dramaturg ma ukazać wyolbrzymienie różnych, przeciwstawnych nastrojów i tonacji estetycznych
posądzano Hugo za takie poglądy o artystyczne efekciarstwo
on sam zwracał uwagę na funkcjonalny charakter groteskowych obrazów, miały one służyć wzbudzaniu tęsknoty za ładem i porządkiem
Kształt artystyczny Balladyny w oczach poety
List dedykacyjny do Zygmunta Krasińskiego
- zapowiada poznawczy sceptycyzm i artystyczną oraz historiozoficzną „niekształtność” dramatu
dysharmonia świata (sprzeczność między intencją a wynikami czynu)
alogiczność wydarzeń (przypadek jako zasada łącząca przyczynę i skutek)
lekceważenie historycznej prawdy w konstrukcji przestrzeni scenicznej i czasu akcji
***
odsłonięcie konstruktywnej idei
Inne wypowiedzi poety - nawiązuje do Ariosta, Szekspira, starej ballady i folkloru
Współcześni o Balladynie Dwa kierunki interpretacji dramatu - groteskowy kształt dramatu (St. Ropelewski)
(…)
… snu, Wdowa zapewnia Kirkora, że na wiosnę są maliny
Goplana prosi Chochlika o narwanie róż, a Wdowa wraca ze żniw, maliny dojrzewają latem
- w dramacie obowiązuje baśniowa równoczesność
wieczna wiosna to uprzywilejowana pora roku w raju, arkadii, sielankach
wiosna jest tłem dla pojawienia się pozytywnych postaci dramatu: Goplany, Aliny, Filona
- anachronizmy geograficzne
poeta wprowadza regionalizmy, ukrainizmy
nad Gopłem miał zostać utworzony piramidalny krajobraz symbolizujący różne rejony Pl.
Natura a „osoby” dramatu
- przyroda oscyluje na granicy między puszczą a ogrodem
ogród: kwiaty i jaskółki
las: maliny
kobierzec kwietny to przestrzeń arkadyjska
- motywy folklorystyczne tworzą gł. warstwę stylizacyjną w przestrzeni scenicznej (jaskółki)
- dobry, szczęśliwy człowiek utrzymuje z naturą harmonijną…
… o malinach
Światopogląd i styl
- mitologia narodowa tworzy układ odniesienia dla losów ludzkich
- baśń tworzy atmosferę dziwności i dawności, nieokreśloności czasu
Pieśń o malinach - współtwórcą tragizmu Balladyny
- uwypuklony jest element wolności w poczynaniach bohaterki, ale i przeznaczenia
rolę przeznaczenia mogłaby pełnić Goplana, ale ona nie spowodowała zbrodni, choć jej nie zapobiegła
mogłaby…
… potem lit. pisana
dawne przekazy odkrywały kształt przyszłym wydarzeń (odczytanie figuralne jak w przypadku Pisma Świętego)
świadectwem czuwania tradycji nad historią jest scena sądu nad Balladyną, ujawnieniem się tradycji w świadomości samowolnej jednostki jest zwycięstwo sumienia nad zbrodnią, a piorun zamykający dramat jest wyrazem harmonii między tradycją a naturą
Czas i przestrzeń w dramacie
Czas…
…, uosobienie dobroci
- podkreśla swą niewinność, cnotę i pobożność, ma bogatą wyobraźnię (Kirkor - książę z bajki)
- personifikacja narodowych cech Polaków - najlepszy prototyp naszej dziewicy
Lud
- miejski: tłum, motłoch (w opinii Balladyny)
- wiejski: kolektyw złożony z poszczególnych osób i działający i czujący jako całość (anonimowość)
komizm: przekomarzanie się z Grabcem
osądza oficjalną rzeczywistość…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)