JAN AMOS KOMEŃSKI (1592-1670)Wielki czeski pedagog, należący do braci czeskich. Jego głównym pedagogicznym dziełem jest, pisana przez kilkanaście lat Wielka dydaktyka składająca się z 33 rozdziałów podzielonych na cztery części. We wstępie autor opisał nędzny stan oświaty i wychowania młodzieży.W części I - omówił pedagogik ogólną ; pisał o celu, istocie i możliwościach wychowania oraz o potrzebie właściwego porządku w urządzaniu szkół opartego na zasadach dyktowanych przez naturę ;W części II - rozwinął swój system dydaktyki ogólnej i dydaktyk szczegółowych;W części III - pisał o zasadach wychowania religijno-moralnego, społecznego i okarności szkolnej,W części IV - uzasadnił szczegółowo plan organizacji szkół . Całość rozważań zamykają uwagi o potrzebie zapewnienia szkołom dobrych nauczycieli, godziwego ich uposażenia i opracowania dla uczniów dobrych podręczników.Jako rzecznik arystotelesowskiej teorii poznania - wielką wagę przywiązywał do poznania zmysłowego. W szkole - wszelkie nauczanie proponował oprzeć na przykładzie, doświadczeniu, obserwacji i na metodzie poglądowości.W swoim dążeniu do systematyczności rozwinął zupełnie nowy plan kształcenia umysłu. Natura przeznaczyła na ten cel 24 lata, które można podzieli na 4sześcioletnie okresy: dziecinny, chłopięcy, młodzieńczy i dojrzewającej męskości.Dla każdego okresu przypisał inny rodzaj szkoły i wyróżnił :- szkołę macierzyńską - czyli przedszkole,- szkołę elementarną - czyli szkołę języka ojczystego,- gimnazjum - czyli szkołę języka łacińskiego - akademię - czyli studia uniwersyteckie.Dzieci dla rodziców są najdroższym darem bożym, najcenniejszym klejnotem, trzebawięc otaczać je szczególną opieką , która powinna się zacząć już w okresie życia płodowego(pedagogika prenatalna). Jej przejawem winna być troska przyszłych matek o osobistą higienęSzkoła macierzyńska była największą nowością i dla niej opracował odpowiedni program.Całe wychowanie przedszkolne ma być dostosowana do potrzeb rozwojowych dziecka. Widzieć w nim trzeba nie to, czym jest teraz, ale to czym będzie w przyszłości. Rodzice winni troszczyć się o ich właściwe odżywianie, ubieranie, a także o ruch i zabawy, które mają sprzyjać ogólnemu rozwojowi fizycznemu i hartować odporność biologiczną ciała.Z taką samą troską winni dbać o wykształcenie ich duszy, o rozwój moralny.Najwięcej wagi przykładać jednak powinni do wychowania umysłu i charakteru.Obmyślił więc dla szkoły macierzyńskiej odpowiedni zakres wiadomości z przyrody, astronomii, geografii i innych nauk, a także zebrał wskazówki jak ćwiczyć rozum i jak wychowywać dzieci w tym wczesnym wieku. Ważną rolę edukacyjną miały pełnić starannie dobrane bajki, opowiastki i różnorodne zabawy i zabawki dziecięce.Od 4 roku dziecko powinno zajmować się robótkami ręcznymi, budowaniem (z klocków, z piasku, gliny) i jak najwięcej rysować. Winno słuchać muzyki i uczyć się łatwych piosenek, które kształtują usposobienie dziecka. Powinno także uczyć się wyraźnego mówienia i właściwego akcentowania wyrazów.
(…)
…) i jak najwięcej rysować. Winno słuchać muzyki i uczyć się łatwych piosenek, które kształtują usposobienie dziecka. Powinno także uczyć się wyraźnego mówienia i właściwego akcentowania wyrazów. Wychowanie moralne należy oprzeć na przykładzie i na popędzie dzieci do naśladownictwa. Do tego trzeba dołączyć króciutkie pouczenia, a jeżeli trzeba także kary. Od pierwszych lat życia trzeba rozwijać w dzieciach…
… różne środki dydaktyczne; podawany materiał powinien być odpowiednio dobrany; obejmować głównie rzeczy pożyteczne; nauczyciel winien umieć rozbudzić w uczniach żądzę wiedzy i wzbudzić zamiłowanie do nauki; skutecznym środkiem okazać się może drobny podarek (nagroda) i przyjazne odniesienie się do ucznia, jak również życzliwa zachęta i pomoc rodziców. W pracy z uczniami duże znaczenie…
… z rozwojem naturalnym. Chłopiec ma mieć dużo swobody, winien często przebywać na powietrzu, na słońcu, biegać boso, z gołą głową , przyzwyczaja się do zimna i gorąca oraz jeść proste potrawy; żadnego wina ani mocnych trunków i bardzo mało lub w ogóle nie pobierać leków. Ubranie ma być nie zbyt ciepłe i nie ciasne. Głowę i nogi ma trzymać w chłodzie. Charakter - czyli wychowanie moralne ma być oparte na honorze ; na szacunku dla siebie, dla swej osobistej godności. Wprawdzie wychowanie fizyczne jest pierwsze, ale wychowanie moralne ma górować , tak rozmiarami, jak i gruntownością nad całym procesem wychowania. Ono ma nauczyć wychowanka pełnej i samodzielnej odpowiedzialności za wszystkie swoje czyny. Aby dziecko nauczyło się samo rządzić potrzebuje czterech rzeczy: cnoty, roztropności, grzeczności i wiedzy. Ideał moralny - wychowanek powinien być przede wszystkim uczciwym człowiekiem, który drugiemu nie szkodzi, sam umie sobie radzić w życiu oraz dba skutecznie o swoje szczęście. Cnota uczciwości powinna w życiu zapewnić człowiekowi powodzenie i uformować zdrowy charakter. W wychowaniu moralnym nie należy tępić śmiałości dzieci, ich żywotności ani obrotności; nie zmuszać ich do zbyt wielkiej…
… uległości, nie nadużywać wobec nich przymusu, a zwłaszcza - nie stosować kar fizycznych. Zamiast kary opartej na przemocy fizycznej, większą korzyść wychowawczą może przynieść wstyd, obawa przed ośmieszeniem się , wstyd przed złym, zasługującym na karę postępkiem. Wychowanie umysłowe zepchnął na ostatni plan. W tym tkwi a rewolucyjność jego teorii wychowania. Nauka potrzebna jest tylko ze względów…
… w nim trzeba nie to, czym jest teraz, ale to czym będzie w przyszłości. Rodzice winni troszczyć się o ich właściwe odżywianie, ubieranie, a także o ruch i zabawy, które mają sprzyjać ogólnemu rozwojowi fizycznemu i hartować odporność biologiczną ciała. Z taką samą troską winni dbać o wykształcenie ich duszy, o rozwój moralny. Najwięcej wagi przykładać jednak powinni do wychowania umysłu i charakteru. Obmyślił…
…, ale dodatkowo do każdej klasy wprowadził po dwa nowe przedmioty: - w kl. I - historia biblijna i gramatyka, - w kl. II - historia naturalna i fizyka, - w kl. III - historia sztuk i wynalazków oraz matematyka, - w kl. IV - historia cnót i obyczajowo ci oraz etyka, - w kl. V - historia zwyczajów różnych narodów i dialektyka, - w kl. VI - historia powszechna z uwzględnieniem dziejów ojczystych oraz retoryka…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)