Zasady: resortowości - wykonywanie administracji państwa podzielone pomiędzy niezależne od siebie struktury organiz a cyjne (resorty); początkowo kierowane przez organy kolegialne, później - jednoosobowe (ministrowie); najważniejsze: sprawy zagraniczne, wewnętrzne, wyznaniowe, oświatowe, skarbowość, wojskowość, wymiar sprawiedliwości, koordynacja na szczeblu centralnym; w terenie - zespolenie agend kilku ministrów w ręku jednego i tego samego pionu organizacyjnego ( administracja zespolona ) + odrębne piony administracyjne, podporządkowane poszczególnym ministrom ( administracja niezespolona , specjalna )
centralizacji - podporządkowanie organów niższego stopnia organom nadrzędnym oraz skupianie decyzji w organach centralnych i naczelnych; brak samodzielności organów niższego szczebla, ścisłe uzależnienie od struktur nadrzędnych: zależność osobowa - decydowanie o przyjęciu do służby, dysponowanie osobą pełniącą funkcję; zależność służbowa - upoważnienie do wydawania poleceń służbowych i wyznaczania kierunków działania organu podległego decentralizacji - brak zależności, rozkład uprawnień decyzyjnych pomiędzy władze centralne i lokalne; organ niższy nie może być adresatem poleceń służbowych, jego decyzję nie mogą być zmieniane lub uchylane w trybie nadzoru - samorzą d ; ściśle powiązana z zasadą dekoncentracji koncentracji - kompetencje przyznane administracji państwowej mają być spełniane przez szczeble wyższe, zwłaszcza centralny - skupienie decyzji w jednych rękach; wyłącznie w powiązaniu z zasadą centralizacji dek oncentracja - powierzenie kompetencji admin. także organom terenowym (zwłaszcza szczebla podstawowego) - rozłożenie prawa decyzji i odpowiedzialności pomiędzy różne czynniki niezależnie od stopnia zależności organów niższego rzędu; może występować w układa ch zcentralizowanych i zdecentralizowanych hierarchicznego podporządkowania - podległość pod względem osobistym (obsada, awanse, kara, odpowiedzialność służbowa) i pod względem służbowym (wiążące polecenia i dyrektywy) - brak prawnej niezawisłości organów podległych w stosunku do nadrzędnych; powiązanie z systemem centralistycznym kolegialności (XVII i XVIII) - decyzje podejmowane większością głosów członków obecnych na posiedzeniu organu administracyjnego jednoosobowości (od XIX) - ześrodkowanie całego zakresu przekazanej władzy oraz powierzenie wyłącznego prawa podejmowania decyzji jednej osobie (ministrowi) - szybkość, sprawność, wyraźne określenie ryzyka, ale groźba arbitralności rozstrzygnięć biurokratyzmu - hierarchiczna organizacja oparta na zależności służbowej między zwierzchnikiem a podwładnym - pobieranie stałego wynagrodzenia, przy obsadzie - kryterium kwalifikacji; pojęcie - Vincent de Gournay - powiązane początkowo z systemie biuralizmu (oparcie administracji na biurach urzędników); powiązana z pojawieniem się warstwy zawodowych funkcjonariuszy; ściśle powiązany z centralizmem i hierarchiczną strukturą władz; Max Weber: zawodowy, profesjonalny charakter administracji, specjalizacja w załatwianiu określonych kategorii (poziomy i pionowy podział pracy), hierarchiczność struktury władzy, tworzenie norm generalnych dla admin.
(…)
…
zasada dekoncentracji
zespolenie organów admin. państwowej w jednym urzędzie i pod jednym zwierzchnictwem zasada udziału obywateli
zasada dwuinstancyjności w postępowaniu administracyjnym - osobne sądownictwo administracyjne z Najwyższym Trybunałem Administracyjnym na czele
Samorząd
samorząd terytorialny miał łączyć się z autonomią
jednostki podziału terytorialnego = jednostki samorządu terytorialnego…
…, uchwalanie budżetu, kontrola jego wykonania - kontrola nad długami poprzez Komisję Kontroli Długów Państwa
NIK - wraz z izbami okręgowymi (na podstawie ustawy z 1921), kontrola wszystkich jednostek admin. państwowej, samorządowej, stowarzyszeń i fundacji (dostających subwencje państwowe lub gwarancję finansową SP)
kontrola sądowa - Najwyższy Trybunał Administracyjny, niższe sądownictwo administracyjne…
… do państwa, skarg obywateli na naruszenie konstytucyjnie zagwarantowanych praw
II Rzeczypospolita
1922 - Najwyższy Trybunał Administracyjny, skład wyłącznie fachowy, uprawnienia kasacyjne, klauzula generalna
wszyscy - wykształcenie prawnicze; połowa - kwalifikacje sędziowskie
podział na izby
klauzula generalna - kontrola legalności aktów administracyjnych, wyłączenie (enumeratywne) pewnych kategorii (m.in…
…, orzecznictwo na podstawie stanu faktycznego wynikającego z akt, posiedzenie niejawne
wyroki - wpisywane do księgi zasad prawnych (od 1932)
na terenie byłego zaboru pruskiego: trójinstancyjna kontrola: Wydziały powiatowe, Wojewódzkie Sądy Administracyjne (Poznań, Toruń, Katowice), Najwyższy Trybunał Administracyjny - właściwość: klauzula enumeratywna
J. Sawicki, R. Różycki, J.K. Piętak. W. Orski, B. Hełczyński…
…) - podniesienie z upadku miast królewskich
1773 - Komisja Edukacji Narodowej (H. Kołłątaj - UJ, M. Poczobutt-Odlanicki - Wilno)
Rada Nieustająca - funkcje rządu centralnego
36 członków: konsyliarzy, powoływanych przez sejm
5 departamentów: Interesów Cudzoziemskich, Policji, czyli Dobrego Porządku, Wojskowy, Sprawiedliwości, Skarbowy - na czele ministrowie
kierownictwo i nadzór nad administracją w państwie…
… i poruczone
w prowincjach polskich: Wielkie Księstwo Poznańskie - odrębna nazwa (choć także stosowano prowincja poznańska), własny herb oraz flaga; instytucja namiestnika królewskiego (A. Radziwiłł, jedynie uprawnienia o charakterze reprezentacyjnym)
Austria i Austro-Węgry w XIX wieku
1804 - Cesarstwo Austrii, osobiste kierownictwo cesarza, konferencje z urzędnikami tworzącymi ścisły gabinet; zmiany dopiero…
… województwa łódzkiego (z Łodzią), Górny Śląsk Zagłębie Dąbrowskie, część woj. krakowskiego, warszawskiego, Suwalszczyznę, 1941 - Białostocczyznę 2 okręgi (na czele namiestnik - jednocześnie szef NSDAP, komisarz do spraw obrony Rzeczy, pełnomocnik dla umocnienia niemczyzny): Gdańsk-Prusy Zachodnie (A. Greiser) oraz Kraj Warty (A. Forster), poszerzenie kompetencji nadprezydentów w prowinacjach Prusy Wschodnie…
… wyłącznie cesarzowi
podział guberni na powiaty na czele z ziemskimi isprawnikami (z 2 asesorami - niszy sąd ziemski) - podział w zależności od liczby zamieszkującej ludności
1782 - Ustawa dobrego porządku - funkcje policyjne w miastach horodniczowie, w miastach stołecznych oberpolicmajstrzy, w miastach stacjonowania garnizonów - komendanci
samorząd szlachecki: powiatowe i gubernialne zgromadzenia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)