Gotyk styl w architekturze i innych dziedzinach sztuk plastycznych (rzeźbie, malarstwie i sztuce sepulkralnej), który powstał i rozwinął się w połowie XII wieku we Francji (Anglosasi uważają że w Anglii ;)) i swoim zasięgiem objął zachodniochrześcijańską Europę.
Powstanie gotyku związane jest z rozwijającą się pod koniec średniowiecza kulturą dworską, rycerską i mieszczańską. Gotyk dzielimy zasadniczo się na trzy okresy (z wyjątkiem Anglii, w którym rozróżniamy inne okresy), których czas trwania jest różny dla poszczególnych państw - najbardziej widoczny podział jest we Francji:
gotyk wczesny
gotyk dojrzały - promienisty
gotyk późny - płomienistym (flamboyant)
rozeta w stylu płomienistym Architektura Termin architektura gotycka odnosi się do stylu w architekturze europejskiej okresu późnego średniowiecza, od około połowy XII do początku XVI wieku .
Za wzorcowy przykład budynku gotyckiego uważa się gotycką katedrę , choć w rzeczywistości był to również okres rozwoju architektury świeckiej (mieszczańskiej i rezydencjonalnej). Architektura gotycka w zamierzeniu jej twórców miała w doskonały sposób odzwierciedlać boską naturę i wielbić Boga . Strzelista i ogromna bryła kościoła stała się symbolem czasów, w których religijność łączyła w sobie wyprawy krzyżowe i pragnienie wzniesienia się ku Bogu. W bryle dominują kierunki pionowe . Ich powtarzalność w bliskim sąsiedztwie, rozczłonkowanie bryły , delikatna dekoracja tworzą budowle ekspresyjne i lekkie . Barwne światło przenikające do wnętrza przez wysokie witraże stwarza wrażenie uduchowienia, a powtarzające się we wnętrzu wertykalne linie i znaczna odległość do sklepienia kieruje wzrok ku górze . Nazwa „gotyk” , „gotycki” została użyta po raz pierwszy w połowie XV wieku przez L.B. Albertiego. Było to pejoratywne określenie opisujące wytwory kultury uważanej za prymitywną i barbarzyńską. Negatywną ocenę stylu gotyckiego potwierdził Giorgio Vasari w XVI w. Dla ludności italskiej gotyckie formy architektoniczne były równie obce i niezrozumiałe, jak poprzedzający go romanizm. Zatem architektura i styl gotycki nie mają żadnego historycznego związku z plemieniem Gotów.
Styl gotycki był nazywany także stylem ostrołukowym . Jednak i to określenie nie jest właściwe. Ostry łuk występował nie tylko w architekturze gotyku. Występował już (i to wcześniej) wstylu romańskim oraz w architekturze islamu. Historia Gotyk powstał około 1120 roku we Francji , następnie był stopniowo przejmowany przez pozostałe państwa (najwcześniej, ok. 1175 przez Anglię , po 1200 roku przez Niemcy
(…)
… przejmowany przez pozostałe państwa (najwcześniej, ok. 1175 przez Anglię, po 1200 roku przez Niemcy). Miejscem narodzin gotyku był region Ile-de-France, jednak pewne rozwiązania konstrukcyjne umożliwiające jego powstanie (np. sklepienie krzyżowo-żebrowe) zaczęły pojawiać się już na przełomie XI i XII wieku w Normandii (Évreux, Jumièges, Lessay), północnych Włoszech (kościoły w Rivolta d'Adda i w Mediolanie…
… (zrekonstruowanymi po roku 1970).
Część z nich po roku 1945 znalazła się w Muzeum Narodowym w Warszawie, przy czym ostatnio niektóre z nich powróciły do Gdańska:
Rzeźba Pietá: ok. 1420
Rzeźba Pięknej Madonny: ok. 1420
Tablica Dziesięciorga Przykazań: ok. 1480-1490
Ołtarz Jerozolimski: 1495-1500 (obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie)
Ołtarz główny: 1511-1517, Michał z Augsburga
Nagrobek Szymona i Judyty Bahrów…
… w baptysterium w Pizie, wysokość - 465 cm, 1260 r.
Krucyfiks Gerona, katedra w Kolonii, 1270 r. Piotr Parler - autoportret z katedry w św. Wita w Pradze Uta i Eckhardt - rzeźba fundatorów katedry w Naumburgu Pieta z Lubiąża, ok. 1379, Śląsk, Muzeum Narodowe w Warszawie Madonna z Krużlowej - Matka Boska z Dzieciątkiem w typie Pięknej Madonny, 1410 r., Galeria Sztuki Dawnej Polski XII-XVIII wiek w Pałacu Ciołka…
…]. Znaki zodiaku: panna i waga. Październik Przedstawiona scena rozgrywa się nad brzegiem Sekwany, wzdłuż którego przechodzi kilka postaci. Na pierwszym planie trwają prace polowe. Mężczyzna na koniu bronuje rolę, drugi sieje. Sroki i wrony wyjadają ziarno. Za nimi na polu stoi strach na wróble, przebrany za łucznika. Budowla wznosząca się za nimi to Luwr, z widocznym w centrum donżonem[16]. Znaki zodiaku…
…, że zauważyli nawet różnice kolorystyczne między trawą dopiero co ścinaną, a suchą. Praca odbywa się na tle pałacu królewskiego na Cité w Paryżu i Sainte-Chapelle (z prawej)[12]. Znaki zodiaku: bliźnięta i rak. Lipiec Ilustracja ukazuje otoczone wodą i drzewami pole ze zbożem, między którym rosną chabry i maki. Z prawej jest trawiasta łąka, w tle zamek w Poitiers (dziś nieistniejący). Dwaj mężczyźni ścinają…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)