Gospodarka jako system:
Gospodarowanie realizowane jest w konkretnych warunkach systemowych
Główne wyznaczniki systemu gospodarczego: Dominująca forma własności czynników produkcji
Wiodący mechanizm podejmowania decyzji gospodarczych (alokacji zasobów)
Własność - zbiór efektywnie wykorzystywanych uprawnień, czyli praw własności, jakimi podmiot własności (właściciel) dysponuje w odniesieniu do określonego obiektu (przedmiotu) własności.
Uprawnienia dotyczą :
Faktycznego korzystania z obiektu (np. czerpanie dochodów)
Udziału (bezpośredniego, lub pośredniego) w podejmowaniu decyzji dotyczących wykorzystania obiektu (np. zarządzanie nim, sprzedaż)
Klasyfikacje własności: Według sektorów własności: Sektor prywatny
Sektor publiczny
Według podmiotów własności: Własność prywatna (w tym spółdzielcza)
Własność państwowa
Własność komunalna (własność państwowa i komunalna bywa też określana jako własność publiczna, ale nie w prawie w kodeksach)
Własność prywatna - zbiór uprawnień własnościowych do określonych obiektów, przynależnych konkretnym osobom, lub grupom, które są ekskluzywne (wyłączone) i transponowalne (przekazywalne).
Dobro prywatne - dobro, które jest własnością prywatną, właściciel korzysta z niego dla własnych celów.
Dobro publiczne - to takie dobro, z użytkowania, którego nikogo nie można wykluczyć (np. obrona kraju - wojsko, bezpieczeństwo publiczne)
System gospodarczy (gospodarka) - układ instytucji i relacji pomiędzy nimi, który kształtuje prawa i regulacje rządzące działalnością gospodarczą, determinuje prawa własności czynników produkcji, udziela uprawnień do podejmowania decyzji w zakresie produkcji i konsumpcji, determinuje bodźce motywujące różne podmioty gospodarcze.
Typy systemów gospodarczych w zależności od dominującego mechanizmu dokonywania wyborów (koordynacji procesów gospodarczych):
Gospodarka rynkowa
Gospodarka nakazowa (centralnie planowana)
Gospodarki mieszane (współczesne systemy gospodarcze to zazwyczaj gospodarki rynkowe z pewnym zakresem interwencji państwa)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)