Geologiczna działalność lodowców - Lód lodowcowy

Geologiczna działalność lodowców Lodowce miały i mają nadal duże znaczenie w kształtowaniu powierzchni skorupy ziemskiej. Ich działalność związana jest z wysokimi górami i obszarami podbiegunowymi. Lodowce i wieczne śniegi zajmują 10,5% powierzchni lądów, tj. prawie 16 mln km2. Z tego niecałe 0,5% przypada na wysokie góry. Reszta to obszary podbiegunowe. Gdyby wszystkie lodowce stopniały, poziom mórz i oceanów podniósłby się o ok. 70 m. Perito Moreno, Argentyna Mer de glace, k. Chamonix Lodowce tworzą się tam, gdzie ilość spadłego w ciągu roku śniegu jest większa od ilości śniegu stopniałego, czyli powyżej  granicy wiecznych śniegów.  Linia ta obniża się od równika ku biegunom od 5000 do 0 m npm. Obok  szerokości geograficznej  na położenie granicy wiecznych śniegów wpływa  ilość opadów ,  przeważających wiatrów i położenie w stosunku do stron świata. Np. w Alpach - na stokach południowych: 2800 – 3000 m n.p.m. - na stokach północnych: 2500 – 2700 m n.p.m. w Himalajach - na stokach południowych: 6000 m n.p.m. - na stokach północnych: 5200 m n.p.m Lodowce nie powstają na bardzo stromych zboczach. Śnieg zsuwa się tu w postaci lawin. Śnieg przekształca się w lód pod wpływem ciężaru nadległych warstw –  kompakcji . Pokrywa śnieżna powyżej linii wiecznego śniegu, staje się czasem coraz grubsza. Pod wpływem własnego ciśnienia i zmian temperatury  śnieg przekształca się w lód lodowcowy. Kolejne stadia procesu przechodzenia śniegu w lód lodowcowy: Śnieg –  gęstość pokrywy śnieżnej wynosi około 50 – 70 kg/m3; zawiera około 90% powietrza Firn -  nagromadzenie luźnych, drobnych ziaren lodu wielkości około 1 mm. Zawiera około 50% powietrza i ma gęstość ok. 300 – 400 kg/m3 Lód firnowy –  ziarna lodowe są większe i spojone drobnoziarnistym cementem lodowym; zawiera 20 – 30% powietrza a jego gęstość wynosi do 600 kg. Lód lodowcowy - gruboziarnisty; złożony z ziaren 10 – 50 mm; jest pozbawiony cementu lodowego, który przekształcił się w ziarna. Jest bardzo twardy i zbity; zawiera maksymalnie 20% powietrza, a jego gęstość wynosi powyżej 800 kg/m3 Aby mógł powstać lód lodowcowy, konieczna jest pokrywa śniegowo – firnowa grubości kilkudziesięciu metrów. zaledwie 3-5 lat. Ruch lodowca Mechanizm ruchu jest dwojaki: - ześlizgiwanie się  po podłożu (kawałek mydła), przy decydującym udziale wody, która przedostaje się w okresie topnienia między spąg lodu a podścielające skały. -  płynięcie plastyczne  podobne do lepkiego płynu. Główną przyczyną ruchu lodowców jest plastyczność lodu lodowcowego. Na głębokości 40 m ciśnienie jest wystarczające, aby lód zachowywał się jak ciało plastyczne.

(…)

… metrów. Składają się z glin zwałowych, piasków i żwirów.
Wyznaczają zasięg poszczególnych faz zlodowaceń.
W zależności od pochodzenia materiału i sposobu powstawania moreny czołowe mogą
być:
- akumulacyjne (recesyjne) - materiał akumulowany jest bezpośrednio przy krawędzi
lądolodu podczas jego stagnacji
- wyciśnięte – utworzona wskutek wyciśnięcia osadów podłoża przed czoło lodowca
- spiętrzone - ze spiętrzonych materiałów przedpola lodowca, wskutek ich pchnięcia
spowodowanego postępowym ruchem lodowca
Wały i pagóry moren czołowych wznoszą się do wysokości od kilku do kilkudziesięciu
metrów. Zbudowane są z materiału podłoża (moreny wyciśnięte i spiętrzone). Są to gliny
zwałowe, piaski, żwiry i głazy, a ich rozkład zmienia się od nieregularnego, bezładnego, do
uporządkowanego – warstwowanego.
Najwyższą moreną czołową na świecie jest morena u czoła lodowca Franciszka Józefa na
Nowej Zelandii – ma 430 m wysokości)
Morena denna to osad wytopiony z lodowca po jego całkowitym wycofaniu. Tworzy lekko
pofalowane, rozległe powierzchnie. Składa się głównie z gliny zwałowej, miejscami z
piasków. Charakterystyczna jest zawartość różnej wielkości bloków skalnych.
Po wycofaniu się lodowca morena denna może ulec…
…
zwałowe, piaski, żwiry i głazy, a ich rozkład zmienia się od nieregularnego, bezładnego, do
uporządkowanego – warstwowanego.
Najwyższą moreną czołową na świecie jest morena u czoła lodowca Franciszka Józefa na
Nowej Zelandii – ma 430 m wysokości)
Morena denna to osad wytopiony z lodowca po jego całkowitym wycofaniu. Tworzy lekko
pofalowane, rozległe powierzchnie. Składa się głównie z gliny zwałowej…
… rozmiarów. Wyróżnia się dwa główne typy lodowców: lodowce górskie i lądolody
(lodowce kontynentalne)
1.lodowce kontynentalne – zajmują olbrzymie obszary, nie mają dobrze wyodrębnionych
jęzorów, lecz promieniście przemieszczają się od centrum zlodowacenia.
Współcześnie lodowce kontynentalne występują na obszarach polarnych – na Grenlandii i
Antarktydzie.
Najlepiej zbadany jest lodowiec Grenlandii: 1,7 mln…
... zobacz całą notatkę