1B FORMY USTROJOWE W DZIEJACH PANSTW EUROPEJSKICH
W XX wieku 3 zasadnicze nurty konstytucjonalizmu:
I. Konstytucjonalizm demokratyczny- system demokratyczny okrzepł w 2 połowie XIX wieku. Przyjmuje nowa jakość, gwarancja poszanowania praw jednostki. Po I Wojnie Światowej zakładano, ze tylko demokracja zapewni pokój. Państwa demokratyczne zwyciężyły w I Wojnie Światowej. Druga fala demokratyzacji po II Wojnie Światowej. W tej wojnie wygrały państwa demokratyczne ( oprócz ZSRR). System faszystowski i nazistowski rozleciały się. Demokracja ludowa na wschód od Laby. 3 fala demokratyzacji to lata 70.
kwiecień 74- rewolucja goździków w Portugali, znosi dyktaturę Salazarowska.
lipiec 74- runęła dyktatura czarnych pułkowników w Grecji.
listopad 75- umarł Francisco Franco w Hiszpanii.
4 fala demokratyzacji to przełom lat 80 i 90- rozpad ZSRR
Systemy demokratyczne przeżywają kryzysy, ale nie załamują się z dnia na dzien.
II. System autorytarny- są jakieś instytucje demokratyczne, jednostka jest jednak kontrolowana. Od jednostki zada się posłuchu. Jednostka może mieć poczucie bezpieczeństwa, jeśli nie wytraca się do spraw władzy. Jest doza wolności, ale prywatnej, a nie politycznej. System ten jest przewidywalny.
Pierwszy okres kształtowania się systemu autorytarnego to lata 20-30 XX w. w Europie. Przetrwał po II Wojny Światowej w Portugali i Hiszpanii.
Autorytaryzm ma 2 komotacje.
Autoritas- władza państwowa, państwo staje się samoistną wartością
Władza jest sprawowana poza kontrola społeczna na czas nieokreślony. Władza nie ponosi konsekwencji za swoje czyny. Nie oczekuje od społeczeństwa uczestnictwa w życiu społecznym. Oczekuje od społeczeństwa tylko posłuchu.
III. System totalitarny- powstaje jako reakcja na zagrożenie istniejącego systemu skrajnie prawicowego lub skrajnie lewicowego.
pol. lat 50 to koniec totalitaryzmu w Polsce (pazd, 56, Polska utraciła cechy systemu autorytarnego). Od lat 50 w Europie następuje zanik totalitaryzmu.
Przełom lat 80-90, koniec lat systemów totalitarnych.
Ustawy norymberskie- sędzia rzeszy każde zachowanie może uznać za przestępcze i wymierzyć dowolna karę. Jednostka jest zniewolona, staje się przedmiotem manipulacji w rekach władzy. Jednostka nie może odwołać się do prawa. Władza podejmowała decyzje nie opierające się na prawie. Stalinizm głosił humanitarne pokojowe hasła, tylko się ich nie trzymał. Wszystko zależało od ''widzi mi się'' Stalina
2B Monarchia stanowa przekształciła się w monarchię absolutną. Absolutyzm XVII-XVIII wiek.
Cechy monarchii absolutnej:
władza króla jest nieograniczona
osoba władcy jest całkowicie utożsamiana z państwem
(…)
… wrogością do klerykalizmu, lecz jansenizmem („katolicki protestantyzm”) nielubianym przez filozofów Oświecenia
Zwykle te reformy, podobnie jak każde wcześniejsze, miały wzmocnić pozycję monarchy i jego instrumentów władzy.
Rewolucja jako klęska i mistrzyni
3 B. Istota absolutyzmu oświeconego
Absolutyzm oświecony, forma absolutyzmu ukształtowana w drugiej połowie XVIII w. w Europie, opierająca się na filozofii oświecenia. Ideologowie absolutyzm oświecony głosili, że władza panującego pochodzi od ludu, który, nie umiejąc jej użyć, zrezygnował z praw politycznych na rzecz monarchy. Władca uznaje niektóre zasady umowy społecznej między sobą a społeczeństwem, przyznaje mu pewne wolności np. tolerancję religijną, jednocześnie jednak pozostając monarchą absolutnym, sprawującym władzę nad wszelkimi dziedzinami administracji państwowej Charakterystyczna dla absolutyzmu oświeconego była centralizacja władzy przy jednoczesnym tworzeniu różnych organów administracji. Era absolutyzmu oświeconego to złoty okres biurokracji. Szczególnie widoczna była wówczas troska monarchy o silną pozycję międzynarodową państwa. Przeprowadzano reformy administracji, finansów, wystawiano nowoczesne armie, inwestowano w rozwój…
…, usprawniali go, centralizowali i zacierali stare różnice partykularne. W myśl tych założeń panujący przedstawiciele absolutyzm oświecony dążyli do przeprowadzania reform społeczno-gospodarczych, do reform rolnictwa i przemysłu, łagodzenia prawa, kontroli państwa nad Kościołem, reformy szkolnictwa. Starali się o rozwój gospodarczy i cywilizacyjny swych państw . Za wzór monarchy oświeconego ówcześni uważali…
… prawo konstytucyjne (konstytucja angielska)
Anglia nie posiada konstytucji w sensie formalnym. Funkcjonowanie jej instytucji reguluje wiele ustaw uchwalonych w ciągu wieków. Kilka z tych ustaw traktowanych jest w sposób szczególny. Są to niektóre postanowienia Wielkiej Karty Wolności (1215), Petycja Praw (1628), Ustawy z 1641r., Habeas Corpus Act (1679), Bill o Prawach (1689), Ustawa Sukcesyjna (1701…
… konstrukcje były wymuszone rozwojem wypadków w Prusach, Rosji wynikało z problemów wewnętrznych rewolucja 1905-1906 r. W Rosji deklaracja Ludwika XVIII podkreśla, że „dobrowolnie przyznali kartę dla poddanych na zawsze” odniesienie do Karola X stąd wynika formuła , że władca dobrowolnie formalnie nadaje konstytucje, a więc czyni to dobrowolnie. Władza monarchy nie wynikała z konstytucji była prokonstytucyjna…
… wykonuje sam monarcha. Wchodzą uprawnienia wykonawcze. Władcze zarządzie obejmuje decyzje. Monarcha bez udziału przedstawicielstwa narodowego. W tych monarchiach nie ma podziału władzy. Ludwik XVIII zaproponował ten proces - po 25 latach rewolucji nie przywrócono systemu. Zachował wszystkie tytuły dane przez Napoleona.
model konstytucjonalizmu republikańskiego
Takie modele istniały już w średniowieczu…
… do tej pory możliwość kilkakrotnego oddawania głosu)
Francja:
1831- obniżono cenzus wieku w przypadku biernego prawa wyborczego z 40 do 30 lat, w przypadku czynnego prawa z 30 lat do 25, obniżono cenzus majątkowy
B13: Istota monarchii ograniczonej. Historyczne przykłady.
Monarchia ograniczona łączy się z ustanowieniem w państwie monarchii parlamentarnej. Rola władcy (w takim systemie) była ograniczona…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)