FINANSE PUBLICZNE
Finanse publiczne związane są z realizacją interesu publicznego. Dziedziny, które muszą być
finansowane przez państwo: wojsko, policja, prawo i administracja. Inne dziedziny
współfinansowane przez państwo: oświata, szkolnictwo wyższe, nauka, kultura, sport,
ochrona środowiska, służba zdrowia, infrastruktura komunikacyjna, świadczenia socjalne.
Finanse publiczne – jest to gromadzenie i rozdzielanie zasobów pieniężnych przez instytucje
publiczno-prawne (państwo, związki państw, organizacje międzynarodowe, samorządy
terenowe, publiczne instytucje ubezpieczeniowe).
Czynniki, które wpływają na zakres sektora publicznego we współczesnym świecie:
1. warunki historycznego rozwoju.
2. model zarządzania gospodarką.
3. opcja polityczna rządu.
Ad.1) Przykładem są różne drogi rozwoju gospodarki rynkowej
Ad.2) Wyróżnia się tutaj modele:
a)
gospodarka centralnie planowana
b) gospodarka rynkowa
Ad.3) Dotyczy gospodarki rynkowej:
- rządy prawicowe związane z konserwatyzmem i liberalizmem dążą do ograniczenia sektora
publicznego na rzecz rozwoju rynkowego,
- rządy lewicowe (socjaldemokracja) i populistyczne dążą do rozszerzenie sektora
publicznego kosztem rozwoju rynkowego.
Systemy zarządzania gospodarką z punktu widzenia ingerencji państwa w gospodarkę:
1. System państwa opiekuńczego.
2. Społeczna gospodarka rynkowa.
Dochody finansów publicznych - pochodzą głównie z podatków, opłat i innych płatności
przymusowych (kary, grzywny), a także z darowizn, sprzedaży mienia publicznego, emisji
papierów wartościowych oraz zaciąganych kredytów i pożyczek.
Wydatki publiczne - są związane z finansowaniem bieżącej działalności instytucji
państwowych i samorządowych, ogólnej administracji państwa, wymiaru sprawiedliwości,
utrzymania porządku publicznego, obrony narodowej, służby zdrowia, oświaty, nauki,
kultury, sfery socjalnej (renty, emerytury, stypendia, zasiłki, zapomogi). Część wydatków
kierowana jest na inwestycje, głównie w sferze infrastruktury technicznej kraju (kolej, lokalne
drogi, urządzenia chroniące środowisko).
Finansom publicznym towarzyszy system organów finansowania, spełniających funkcje
decyzyjne, poborcze i kontrolne.
Zasady gospodarki finansów publicznych:
1) zasada jawności i przejrzystości finansów publicznych – jest realizowana przez:
a) jawność debat budżetowych,
b) jawność sejmowej debaty nad sprawozdaniem wykonania budżetu oraz jawności debat nad
wykonaniem sprawozdań budżetowych jednostek samorządowych,
c) konieczność podania do publicznej wiadomości kwot dotacji wydzielonych z budżetu
państwa i z jednostek samorządów terytorialnych, zbiorczych danych dotyczących finansów
publicznych opracowanych przez mienie finansowe a dotyczące finansów publicznych,
obowiązek udostępnienia corocznych sprawozdań dotyczących finansów, działalność
jednostek należących do sektora finansów publicznych. Jawność finansów publicznych nie
dotyczy środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało objęte
tajemnicą państwową lub gdy
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)