To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
77. Ewolucja prawa wyborczego w Polsce w okresie translacji systemowej. Pojęcia „prawa wyborczego i systemu wyborczego” są nieodłącznymi elementami związanymi z funkcjonowaniem w demokratycznym państwie zasady przedstawicielstwa.
Prawo wyborcze w znaczeniu przedmiotowym to wszelkiego typu ustawy „Ordynacja wyborcza” do sejmu /senatu /na urząd prezydenta itd.
Prawo wyborcze w znaczeniu podmiotowym to określone w przepisach obowiązującego prawa uprawnienia ogółu obywateli do udziału w wyborach przedstawicielskich.
Pojęcie prawa wyborczego rozumiane jest na ogół jako ogół zasad zawartych w prawie wyborczym a także nie mających charakteru prawnego, stosowanych w praktyce wyborów do organu przedstawicielskiego. Stało się tradycją, że kolejne wybory o ile zastąpienie ordynacji z 89 roku przez nową ordynację z 91 to już zastąpienie tej drugiej ordynacją z 93 roku było nieuzasadnione i wynikało z intencyjności ustawodawcy i określonych celów politycznych.\
Prawo wyborcze - ogół norm prawnych regulujących proces wyborów i ustalania ich wyników. Najczęściej termin "prawo wyborcze" stosowany jest jako uprawnienie do głosowania. Wyróżnia się wówczas czynne i bierne prawo wyborcze.
Dla leniwych
Ordynacja do 89` była wynikiem umów okrągłego stołu.
Wybory 4 czerwca 89 do Sejmu i Senatu odbyły się w dwóch turach w pierwszej potrzebne było uzyskanie większości bezwzględnej. Były one wynikiem umów społecznych osiągniętych w obradach okrągłego stołu. Wybory te były wyborami kontraktowymi, czyli 65% miejsce w Sejmie przypadało na partie ówczesnej koalicji a 35% dla opozycji politycznej, a właściwie dla wolnej konkurencji wyborczej. Na obradach okrągłego stołu koalicja rządząca proponowała ordynację bez skreśleń, ale opozycja się nie zgodziła. Z całkowitej liczby mandatów przyznawanych w okręgach wyłączono 35 i przeznaczono je na listę ogólnopolską (dla prominentych działaczy PZPR). Jednak władzy w pierwszej turze udało się obsadzić z owych 65% tylko 3 mandaty a z listy krajowej 2. Pozostałe 33 mandaty z listy krajowej przesunięto na listy regionalne.
Zasady ordynacji wyborczej Istotą „Ordynacji wyborczej do Sejmu PRL X Kadencji” był z góry ustalony podział mandatów między istniejące wówczas oficjalne organizacje polityczne. Podział ten wyglądał następująco: PZPR - 173 mandaty, ZSL - 76, SD - 27, PAX - 10, UChS (Unia Chrześcijańsko - Społeczna) - 8, PZKS (Polski Związek Katolicko - Społeczny) - 5. Pozostałe 161 mandatów, czyli 35% miejsc w Sejmie, miało zostać obsadzonych w wolnych wyborach.W wyborach do Sejmu wybierano 460 posłów. 425 spośród nich wybieranych było w 108 kilku mandatowych okręgach wyborczych. 35 miało być wybranych z tzw. listy krajowej, na której umieszczone były nazwiska najważniejszych polityków wspomnianych wcześniej ugrupowań. Kandydatów w wyborach 4 czerwca 1989 r. mogły wystawiać statutowe organy PZPR, ZSL, SD, PAX, UChS i PZKS, a także - co było nowością, sami obywatele. W tym ostatnim przypadku, warunkiem rejestracji kandydata było zebranie przynajmniej 3000 podpisów popierających go mieszkańców okręgu wyborczego. W ten sposób wystawiani byli kandydaci na „miejsca bezpartyjne” w Sejmie (a także wszyscy kandydaci do Senatu) lecz możliwość takiego właśnie sposobu wyłaniania kandydatów istniała również w przypadku osób kandydujących na miejsca zarezerwowane dla przedstawicieli oficjalnie istniejących wówczas ugrupowań.
(…)
… zgłosić listę ogólnopolską. PKW taką listę rejestrowała a następnie dzieliła mandaty, jeśli dany komitet wyborczy uzyskał po 1 mandacie w co najmniej 5 okręgach, lub co najmniej 5% ogółu głosów. Jeśli kandydat z listy ogólnopolskiej został wybrany w swoim okręgu wyborczym to został skreślany z listy ogólnopolskiej.
Zasady ordynacji wyborczej
Stanowiła ona, iż: "Wybory posłów na Sejm Rzeczypospolitej…
… zbierania podpisów. Z wymogu tego były wyłączone komitety wyborcze mniejszości narodowych (wystarczała rejestracja list w 2 okręgach bądź 20 tys. podpisów; z zapisu tego skorzystały: Mniejszość Niemiecka, Białoruski Komitet Wyborczy oraz Wyborczy Blok Mniejszości (grupujący obywateli RP pochodzenia litewskiego, ukraińskiego oraz słowackiego). Pozostałe 69 (460-391) mandatów obsadzano z list ogólnopolskich…
… się stworzyć rządu. 27 września 90 kolejna ustawa: Ordynacja wyborcza na prezydenta RP, wprowadzała ona bezpośrednie wybory powszechne. 1000 Obywateli może zgłosić kandydata. 15 osób zakłada komitet wyborczy. Kandydata można zgłaszać najpóźniej na 45 dni przed dniem wyborów
Dla leniwych Ordynacja z 28 CZERWCA 91 roku była skrajnie demokratyczna. Nie było progów wyborczych. Można powiedzieć, że występowała…
… okręgowej komisji wyborczej w sprawie sumowania głosów oddanych w okręgu wyborczym na ich listy jako podstawy łącznego uczestniczenia tych list w podziale mandatów (blokowanie list kandydatów). Per analogiam dotyczyło to również list ogólnopolskich. Bloki wyborcze w okręgach wyborczych tworzone były przez:
Porozumienie Obywatelskie Centrum i NSZZ "Solidarność",
Mniejszość Niemiecką i Białoruski Komitet…
…, nie na listy wyborcze. Czynność głosowania polegała nie - jak we wszystkich późniejszych wyborach na wskazaniu wybranego przez siebie kandydata, lecz na skreśleniu nazwisk wszystkich kandydatów poza jednym, wybranym. Dodać warto, że nazwiskom kandydatów, których na kartce wyborczej bywało nawet kilkadziesiąt nie towarzyszyły żadne informacje na ich temat (np. odnośnie przynależności partyjnej, itp…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)