Europa :
- Część świata na półkuli N, stanowiąca wraz z Azją kontynent Eurazję.
- Od północnego-zachodu i południa Europę oblewa Ocean Atlantycki z morzami pobocznymi; Arktycznym, Norweskim, Północnym oraz Bałtyckim i Śródziemnym (z Czarnym).
- Od Afryki jest oddzielona Cieśniną Gibraltarską, od Azji- cieśniną Dardanele i Bosfor.
- Umowną granicę lądową z Azją prowadzi się wzdłuż wschodnich przedgórzy Uralu, rzeką Embą, północnym brzegiem Morza Kaspijskiego, Obniżeniem Kumsko-Manyckim.
- Skrajnymi punktami lądowej części Europy są przylądki: Nordkyn, Marroqui, Rocka, w Uralu Polarnym.
- Największa rozciągłość południkowa wynosi 4,3 tys. km; równoleżnikowa 5 tys. km.
- Powierzchnia około 10 mln km².
Warunki naturalne :
Ukształtowanie poziome :
- Europa jest najbardziej rozczłonkowaną częścią świata; linia brzegowa silnie rozwinięta (długość około 38 tys. km); półwyspy stanowią 22,8% powierzchni Europy ( główne półwyspy : Kolski, Skandynawski, Jutlandzki, Bretoński, Iberyjski, Apeniński, Bałkański, Krymski); wyspy 7,6% ( największe wyspy : Nowa Ziemia, Ziemia Franciszka Józefa, Spitsbergen, Islandia, Wielka Brytania, Irlandia, Korsyka, Sardynia, Sycylia, Kreta).
- Największa odległość od morza w Europie wynosi 1 600 km.
- Europa otoczona jest pasmem szelfu o zmiennej szerokości (najszerszy na północnym-zachodzie- do 1 000 km).
Ukształtowanie pionowe :
- Europa jest częścią świata w większości nizinną; średnia wysokość około 300 m; najwyższy szczyt Mont Blanc, 4 807 m; najniższy punkt na wybrzeżu Morza Kaspijskiego- 28 m p.p.m.; ponad 70% powierzchni Europy leży poniżej 300 m, tylko 5,1 % powyżej 1 000 m.
- Pas nizin ciągnie się wzdłuż wybrzeży Francji, Belgii i Holandii, rozszerza się na obszarze byłego NRF, NRD i Polski, następnie obejmuje prawie całą wschodnią Europę (Nizina Wschodnioeuropejska);
krajobraz nizinny Europy (mimo ogólnych cech równinności) ma zróżnicowaną rzeźbę;
kształtował się on w znacznym stopniu pod wpływem zlodowacenia plejstoceńskiego (którego ośrodki znajdowały się w Skandynawii i sąsiednich terenach północnej Europy).
Poza tym niziny w Europie występują w rozległych kotlinach zapadliskowych obramowanych górami lub w rowach podgórskich ( niziny : Górnoreńska, Węgierska, Wołoska, Padańska, Rów Rodanu, Kotlina Aragońska, Nizina Andaluzyjska, Basen Akwitański).
- Depresje w Europie zajmują około 143 tys. km² (największe nad Morzem Kaspijskim i w północno-zachodniej Holandii).
(…)
… zwierzęcy:
- Powstała w wyniku przemian klimatycznych czwartorzędu fauna obszaru Europy należy do palearktycznej krainy zoogeograficznej (Palearktyka) i jest zróżnicowana zależnie od stref klimatyczno-roślinnych.
- W strefie tundry występują: renifer, niedźwiedź biały, piesiec, lemingi, pardwa; w strefie tajgi: łoś, rosomak, głuszec, cietrzew, jarząbek; w strefie stepów: suhak, suseł, bobak, drop, dawnej…
…), intensywnie sfałdowanych podczas orogenez prekambryjskich, a następnie zdenudowanych;
na podłożu leży pokrywa skał osadowych wieku od kambru do kenozoiku.
- Zdenudowane skały podłoża odsłaniają się jako tarcze: ukraińska i bałtycka.
- Na obniżonych częściach podłoża prekambryjskiego (niecka) pokrywa osadowa osiąga grubość od 5-10 tys. m;
na kopułowatych nabrzmieniach podłoża, zwanych garbami…
…. gekony).
- Fauna gór Europy, zróżnicowana w poszczególnych piętrach, bogata jest w typowe gatunki górskie, np.: kozica, koziorożec, świstak, orzeł przedni, pomurnik, salamandra.
- W związku z zagospodarowaniem olbrzymich obszarów Europy i znacznym zmniejszeniem lesistości, niektóre gatunki wyginęły (np. tur), inne przetrwały tylko w obszarach trudno dostępnych; niektóre przystosowały się do warunków…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)