W jej treści pojawiają się następujące zagadnienia: czym są wartości moralne, antywartości, wartości moralne od strony filozoficznej, absolutyzm, relatywizm, sofiści, epikurejczycy, Platon, Sokrates, Arystoteles, stosunek chrześcijaństwa, nowożytność, historycyzm etyczny Hegla, Spencer, Nietzsche, ewolucjonizm etyczny wartości, szkoła historyczna, Kant, Durkheim, neopozytywiści.
Wartości moralne, wywodzą się z doświadczenia moralnego, które można określić jako ogół stanu ludzkiej świadomości moralnej określające ideały moralnego postępowania np. sprawiedliwość, męstwo, prawdomówność, miłość. Ich przeciwieństwem są antywartości (niesprawiedliwość, nienawiść etc).
Wartości nie muszą być odbierane świadomie, niektóre są jakby utajonymi wartościami, które jednak istnieją w każdym człowieku, który przeżywa je i stanowią one niezbędny składnik jego moralnego bytowania. Czym są wartości moralne od strony filozoficznej:
mają charakter pozapodmiotowy, transubiektywny - tj są obecne w każdym podmiocie, osobie, ale istnieja poza nim jako wartości ogólne. Tak jak zaspokajanie głodu jest w pełni mocy jednostki, tak np. sprawiedliwe postępowanie to wykonywanie czegoś będącego poza jego zdolnościami sprawczymi (tj na co ma znikomy wpływ)
człowiek jest zdolny tylko odtwarzać określone wartości jednak nigdy nie osiągnie ich ideału, w tym znaczeniu wartości są nieosiągalne.
Siedliskiem wartości jest świadomość konkretnych jednostek, które w społeczności wytwarzają wspólne wzory postępowania. Istniejąc w życiu jakiejś zbiorowości przybierają charakter powszechny i stały
Wartości mają pewną dozę relatywizmu, są zmienne zarówno w różnych kręgach kulturowych jak i na różnych etapach historii. W przeszłości niewolnictwo czy zabijanie ułomnych dzieci było moralne, obecnie nie. Spór filozofów o ustalenie charakteru wartości absolutyzm/relatywizm, subiektywizm/obiektywizm:
Starożytność
Sofiści: zasady moralne są tworem umowy społecznej, uzgodnione między ludźmi i jak takie są zmienne.
Epikurejczycy: dobra moralne, opierały się na przeżywaniu przyjemności są zatem subiektywne i zmienne
Plat, Sokr, Aryst: moralność rózni się od przyjemności i użyteczności. Istnieją pewne cnoty obiektywne i ogólnoludzkie (Sokr) Plat wartości moralne uznał za element świata idei, a więc były doskonałe i niezmienne.
Chrześcijaństwo.
Sw Augustyn, inspirowany Platonem uważa że w naturze każdego człowieka istnieją oczywiste zasady moralne, a ich początek upatrywał w Bogu. Potwierdził to Tomasz wskazując że wartości dane od Boga człowiek odczytuje Rozumem (rozum słuszny - ratio recta)
Nowożytność - subiektywizm i zmienność
Moralność człowieka ujawnia się w skuteczności działalności człowieka - utylitaryzm (Bentham, Mill). Emocjonalizm, Intuicjonizm mówi o zmyśle/uczuciu moralnym w każdym człowieku
XIX w. - coraz większa zmiennośc
Historycyzm etyczny Hegla, Materializm hist Marksa Engelsa - wartości są elementem ideologi, które są wynikiem historycznego rozwoju społeczeństwa, zdeterminowanej przez system społeczno-ekonomiczny oraz związany z tym interes klasy panującej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)