To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Elementarne zasady zachowania się ukierunkowanego
wyzwalane są bodźcem zewnętrznym, ruch zwierzęcia będzie determinowany przez kierunek działania bodźca.
Tropizmy
najczęściej u organizmów osiadłych, wydłużonych i giętkich - wygięcie osi ciała w stronę do lub od bodźca
klasyfikacja opiera się na rodzaju bodźca i kierunku względem bodźca
traumatotropizm - reakcja na odniesioną ranę, generalnie większość organizmów wygina swoją oś ciała w kierunku rany i dzięki temu zamyka tą ranę.
Taksje
mechanizm reakcji prowadzących do przyjęcia i utrzymania właściwej pozycji ciała (kierunku ruchu)
ruch zorientowany taktycznie nazywamy zachowaniem taktycznym albo elizją (elazja jest to zachowanie taktyczne, ruch odbywający się w określony sposób względem bodźca kierunkowego), przywrócenie pozycji ciała względem bodźca nazywamy obrotem taktycznym
Taksje dzielimy na 3 grupy:
Bazotaksje
Diataksja, tropotaksja, telotaksja W przypadku bazotaksji, zwierzęta, które reagują w sposób ukierunkowany na bodziec przyjmują bardzo specyficzny kąt w stosunku do bodźca. Albo prostopadły kąt, albo równoległy. Albo równoległe dążenie do bodźca albo uciekanie od niego Menotaksje (reakcja kompasowa) - zwierzę przyjmuje dowolny kąt w stosunku do bodźca - wiele ptaków posiada menotaksje (ptak potrafi wylecieć z gniazda, latać za pożywieniem gdzieś daleko i później potrafi odnaleźć drogę do gniazda).
Astrotaksje - dołącza się tutaj element pozornego ruchu gwiazd na niebie. Jeżeli ptak jest ptakiem wędrownym i przelatuje olbrzymie odległości z jednej półkuli na drugą to żadna menotaksja mu nie pomoże. Takie zwierzęta wiedzą w którym kierunku lecieć po układzie księżyca, słońca a najczęściej gwiazd. Ptaki potrafią brać poprawkę na to, że gwiazdy zmieniają swoje położenie na niebie. Jest to bardzo silna, wrodzona reakcja odruchowa. Ciekawostką jest przykład gęsi syberyjskich, które słyną z tego, że jak przychodzi jesień i czas wyruszenia na południe to ona się zbierają w gromadę i wyruszają na południe, ale piechotą. Idą przez ponad 200 km. Po mniej więcej 250 km wzbijają się w powietrze i lecą już dalej kilka tysięcy kilometrów na południe gdzie zimują. Dzieje się tak ponieważ kiedyś gęsi te miały swoje tereny lęgowe bardziej na południu, ale rozwijający się rosyjski przemysł wyparł je bardziej na północ. Gęsi to nie zmartwiło bo na nowych terenach miały wszystko niezbędne do życia. Jedyną zmianą było to, że tam już był inny układ nieba. W związku z tym gęsi dostawały wrodzony bodziec „ruszaj na południe” dwa tygodnie wcześniej niż normalnie i ruszały ponieważ ich wrodzona reakcja nie została przestawiona. Gęsi dlatego idą ponad 200 km piechotą ponieważ dostają za wcześnie sygnał do wylotu - wtedy kiedy jeszcze są w trakcie pierzenia i nie mają wykształconych lotek.
(…)
… coś, coś się porusza to trzeba w to strzelić językiem.
Reotaksja (ryby) - ryby pływające w ławicach są w stanie utrzymać odpowiedni tor ruchu bez względu na to w która stronę płynie woda, bez względu na to w którą stronę jest prąd wody. Woda nie przeszkadza w poruszaniu się.
Anemotaksja (organizmy latające) - jest to analogiczne do reotaksji tylko odnosi się do organizmów latających na przykład ptaków…
…, który polega na tym, że jeżeli zapalają się i gasną lampki w określonej kolejności to mamy wrażenie, że napis na reklamie jedzie, porusza się. W reklamie jest to wykorzystywane bo coś co się porusza bardziej przyciąga uwagę niż coś co jest statyczne.
Zachowanie się korekcyjne
Powrót na pierwotny tor ruchu po jego chwilowej zmianie
Zachodzi bez udziału bodźców zewnętrznych, jest oparte na propriocepcji.
U zwierząt posiadających zachowania korekcyjne omijanie przeszkody na przykład kamienia nie polega na tym, że to zwierze widzi przeszkodę i myśli sobie, że trzeba ją ominąć, tylko zbacza z pierwotnego kursu skręcając, a później żeby powrócić na pierwotny tor ruchu pamięta ile wykonało ruchów i w jakim kierunku aby zboczyć z trasy i powtarza je w pewnym sensie na odwrót i dzięki temu omija przeszkodę i dalej porusza się swoją pierwotną trasą. Krótko mówiąc jeśli wykonałem 10 kroków w lewo od lewej nogi to teraz aby wrócić na właściwy tor wykonam 10 kroków w prawo, zaczynając od prawej nogi. Dzięki tej reakcji zwierze wraca na tor ruchu bez udziału żadnych bodźców zewnętrznych.
…
… (węże) - w przypadku węży jest to wyszukiwanie cieplejszych miejsc.
Wibrotaksja (pająki) - w przypadku pajęczaków jest to zdolność rozróżniania i reagowania na dane drgania sieci. Pająki sieciowe są w stanie wykryć drgania sieci rzędu 0,004 stopnia (ugięcie nitki sieci o 0,004 stopnia) i on będzie wiedział, że to nie wiatr porusza siecią tylko, że na przykład coś w nią wpadło i się szamoce.
Fonotaksja (szarańczaki) - potrzebne w komunikacji szarańczaków (na przykład „granie” świerszczy). Szarańczaki doskonale rozróżniają swoje cedulacje (swoje „granie, śpiewanie”).
Skototaksja (bezkręgowce) - duża grupa owadów woli siadać, przebywać na czarnych miejscach. Dzięki temu na przykład osa jest w stanie znaleźć jakąś norę. Reakcja ta polega na szukaniu ciemnego na jasnym.
Kinetotaksja (żaby) - leci…
…. Są one w stanie poruszać się w wybranym przez siebie kierunku bez względu na kierunek wiatru.
Geotropotaksja (człowiek)
Reakcja optokinetyczna (oczopląs kolejowy)
polega na podążaniu głową lub oczami za poruszającym się spójnym ruchem obiektem - u człowieka oczopląs kinetyczny lub kolejowy. Jest to reakcja wrodzona. Tego typu reakcja jest często wykorzystywana w reklamie. Przykładem może być efekt Fi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)